Rosyjskie działania w Ukrainie w 2022 r. w świetle koncepcji „modernizacji defensywnej” Francisa Fukuyamy
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2024.023Słowa kluczowe
Ukraina, Rosja, Francis Fukuyama, modernizacja defensywna, wojna, efektywnośćAbstrakt
Zaproponowana przez Francisa Fukuyamę koncepcja „modernizacji defensywnej”, tzn. specyficznej adaptacji państwa do zmian zachodzących w jego środowisku, oferuje, jak się wydaje, atrakcyjne narzędzia poznawcze, służące do wyjaśniania poziomu efektywności systemów autokratycznych. Autor dokonuje przeglądu oryginalnych założeń teorii F. Fukuyamy i zestawia je z danymi dotyczącymi specyfiki i przebiegu działań Federacji Rosyjskiej w Ukrainie po 24 lutego 2022 r., przekonując, że niska skuteczność tej operacji militarnej znajduje pierwotną przyczynę w rosyjskich rozwiązaniach ustrojowych, a więc – innymi słowy – jest immanentnie związana z nieliberalnym, autokratycznym charakterem reżimu. Autor dokonuje również krytyki koncepcji „modernizacji defensywnej”, wskazując na specyfikę uwarunkowań determinujących przebieg procesów decyzyjnych w reżimach autokratycznych. Uwarunkowania te prowadzą nierzadko do nieracjonalnego, a więc trudnego w prognozowaniu charakteru wspomnianych procesów.
Bibliografia
Arhipowa, A., Reszka, P. (2022.04.06). Żelazem i mięsem. Polityka, 15(3358), 20–23.
Axe, D. (2022). The Russian Army Is Running Out of Trucks for Its War in Ukraine. Pobrane z: https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2022/03/18/as-predicted-the-russian-army-is-running-out-of-trucks-for-its-war-in-ukraine/?sh=17c0a18b577c.
Balevic, K. (2022). Pentagon official says Russian troops have ‘deliberately punched holes’ in their own gas tanks in apparent attempts to avoid combat as morale declines: report. Pobrane z: https://www.businessinsider.com/russian-troops-have-punched-holes-their-own-gas-tanks-2022-3?IR=T.
Berghahn, V. R. (2002). Europe in the Era of Two World Wars. From Militarism and Genocide to Civil Society. 1900–1950. Princeton–Oxford: Princeton University Press.
Bichta, T., Podolak, M., Żmigrodzki, M. (2013). Zasady konstytucyjno-prawne państw demokratycznych. W: M. Żmigrodzki, B. Dziemidok-Olszewska (red.). Współczesne systemy polityczne (ss. 25–34). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bowen, A. S. (2022). Report to Congress on Military, Intelligence Issues on Russian Invasion of Ukraine. Pobrane z: https://news.usni.org/2022/09/20/report-to-congress-on-military-intelligence-issues-on-russian-invasion-of-ukraine.
Buszujew, M. (2022). Fukuyama: Rosja przypomina nazistowskie Niemcy. Powrót Trumpa rozwiązałby wszystkie problemy Putina. Pobrane z: https://next.gazeta.pl/next/7,168930,28731284,fukuyama-rosja-przypomina-nazistowskie-niemcy-powrot-trumpa.html.
Cenzor.net. (2022). Čerez logistični problemy, armiâ RF legalizuè maroderstvo – GUR Minoborony. Pobrane z: https://censor.net/ua/news/3324277/cherez_logistychni_problemy_armiya_rf_legalizuye_maroderstvo_gur_minoborony.
Chua, D. (2003). Tax Reform in Russia. W: D. Owen, D. O. Robinson (red.). Russia Rebounds (ss. 77–98). Washington: International Monetary Fund.
Dalsjö, R., Johnson, M., Norberg, J. (2022). A Brutal Examination: Russian Military Capability in Light of the Ukraine War. Survival. Global Politics and Strategy, 64(3), 7–28. DOI: https://doi.org/10.1080/00396338.2022.2078044.
Davydenko, D., Khvostova, M., Lymar, O. (2022). Lessons for the West: Russia’s military failures in Ukraine. Pobrane z: https://ecfr.eu/article/lessons-for-the-west-russias-military-failures-in-ukraine/.
Defence Connect. (2022). Poorly made Chinese tires – A new theory on Russia’s slow advance. Pobrane z: https://www.defenceconnect.com.au/land-amphibious/9612-poorly-made-chinese-tires-a-new-theory-on-russia-s-slow-advance.
Dresch, M., Carroll, R. (2022). Russian troops demoralised seeing ‘so many corpses’ beg to go home in leaked calls. Pobrane z: https://www.dailyrecord.co.uk/news/uk-world-news/russian-troops-demoralised-seeing-so-26410613.
Drolette, D. Jr. (2022). “It’s a different kind of world we’re living in now” – Interview with political scientist Francis Fukuyama. Pobrane z: https://thebulletin.org/premium/2022-11/its-a-different-kind-of-world-were-living-in-now-interview-with-political-scientist-francis-fukuyama/.
Fiszer, M. (2022). Dwunasty dzień wojny. Rosjanom siadła logistyka. Pobrane z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/2157311,1,dwunasty-dzien-wojny-rosjanom-siadla-logistyka.read?fbclid=IwAR3iTlaeU04F_J_NyEDwxCdetvV0DRY8-cW__jH8BjiXQyoVOsCOfybB1Ak.
Freedom House. (2022). Explore the Map. Pobrane z: https://freedomhouse.org/explore-the-map?type=nit&year=2022.
Fukuyama, F. (1989a). A Reply to My Critics. Pobrane z: http://www.wesjones.com/eoh_reply.htm.
Fukuyama, F. (1989b). The End of History? Pobrane z: http://www.wesjones.com/eoh.htm.
Fukuyama, F. (1992). The End of History and the Last Man. New York: Macmillan.
Fukuyama, F. (2022). Why Ukraine Will Win. Pobrane z: https://www.journalofdemocracy.org/why-ukraine-will-win/.
Gaddy, C. G., Gale, W. G. (2005). Demythologizing the Russian Flat Tax. Pobrane z: https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/20050314gaddygale.pdf.
Galeotti, M. (2020). Wory. Tajemnice rosyjskiej supermafii. Kraków: Znak.
Gatopoulos, A. (2022). Six months of war in Ukraine: Five key military takeaways. Pobrane z: https://www.aljazeera.com/features/2022/8/24/six-months-of-war-in-ukraine-five-key-military-takeaways.
Global Firepower. (2023). 2023 Military Strength Ranking. Pobrane z: https://www.globalfirepower.com/countries-listing.php.
Główczyk, J. (2000). Uniwersalny słownik ekonomiczny. Warszawa: Fundacja Innowacja, Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna.
Grozev, H. (2022a). Trophy Russian army… Pobrane z: https://twitter.com/christogrozev/status/1498421431079735297.
Grozev, H. (2022b). The idiots tried… Pobrane z: https://twitter.com/christogrozev/status/1500978613113524229.
Grozev, H. i in. (2022). Lider Bellingcat Grozev. Panika v Kremle, vojna zakončitsâ čerez nedelû, âdernaâ bomba na Pol‘šu. Pobrane z: https://www.youtube.com/watch?v=KlR3kJEBqnw.
Hansen, M. H. (2010). The Mixed Constitution versus the Separation of Powers: Aristocratic Aspects of Modern Democracy. History of Political Thought, 31(3), 509–531.
Harding, L. (2022). Demoralised Russian soldiers tell of anger at being ‘duped’ into war. Pobrane z: https://www.theguardian.com/world/2022/mar/04/russian-soldiers-ukraine-anger-duped-into-war.
HoldLow81. (2022). Russian soldier spotted… Pobrane z: https://www.reddit.com/r/HuntShowdown/comments/t8rqz7/russian_soldier_spotted_with_a_mosin_nagant_1891/.
Huntington, S. P. (1997). Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
Jakubowska-Branicka, I. (2007). O społeczeństwie demokratycznym i mowie ekskluzywnej. Forum Politologiczne, 6, 143–168.
Janczuk, A. (2021a). Legitymizacja władzy politycznej jako uwarunkowanie stabilności i bezpieczeństwa – model systemowy. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 27(1), 67–86. DOI: https://doi.org/10.17951/k.2021.28.1.67-86.
Janczuk, A. (2021b). Dyplomacja publiczna w wybranych dokumentach koncepcyjnych Federacji Rosyjskiej w latach 1991–2016. Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne, 7(1), 163–188. DOI: https://doi.org/10.17951/we.2021.7.1.163-188.
Jones, S. G. (2022). Russia’s Ill-Fated Invasion of Ukraine: Lessons in Modern Warfare. Pobrane z: https://www.csis.org/analysis/russias-ill-fated-invasion-ukraine-lessons-modern-warfare.
Kaonga, G. (2022). Captured Russian Soldier Says They Are Demoralized: ‘We Do Not Want This War’. Pobrane z: https://www.newsweek.com/captured-russian-soldier-demoralized-war-troops-ukraine-russia-invasion-1683077.
Kiczma, Ł., Sułek, M. (2020). Potęga państw 2020. Rankingi potęgometryczne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Klebnikov, P. (2010). Ojciec chrzestny Kremla. Rosja w dobie gangsterskiego kapitalizmu. Warszawa: Scholar.
Kowalska, M. (2007). System polityczny Federacji Rosyjskiej. W: M. Żmigrodzki, B. Dziemidok-Olszewska (red.). Współczesne systemy polityczne (ss. 123–143). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kozłowski, K. (2009). Rewolucja tulipanów w Kirgistanie. Geneza, przebieg, następstwa. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Kozłowski, K. (2012). Kolory rewolucji. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
Kraft, M. E., Furlong, S. R. (2018). Public Policy. Politics, Analysis, and Alternatives. Thousand Oaks–London–New Delhi–Singapore: SAGE Publications – CQ Press.
Kuhn, T. S. (2001). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Levitt, T., McCullough, C. (2022). ‘Russian soldiers took over my farm’: the battle for food supplies in Ukraine. Pobrane z: https://www.theguardian.com/environment/2022/mar/16/russian-soldiers-took-over-farm-battle-food-supplies-ukraine.
Lipset, S. M. (1995). Homo politicus: społeczne podstawy polityki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Marczewska-Rytko, M. (2010). Religia i polityka w globalizującym się świecie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Matlak, M. i in. (2022). In Conversation with Francis Fukuyama: “Russia Would Not Have Invaded Ukraine If It Had Been a Democracy”. Pobrane z: https://revdem.ceu.edu/2022/09/19/in-conversation-with-francis-fukuyama-russia-would-not-have-invaded-ukraine-if-it-had-been-a-democracy/.
Moss, S. (2022). Ukraine: Russian military’s own encrypted phones impacted after destroying 3G/4G towers, allowing comms to be intercepted. Pobrane z: https://www.datacenterdynamics.com/en/news/ukraine-russian-militarys-own-encrypted-phones-impacted-after-destroying-3g4g-towers-allowing-comms-to-be-intercepted/.
Müller, A. (2004). Od autorytaryzmu do demokracji. Transformacja ustrojowa na przykładzie Polski i Hiszpanii. Toruń: Mado.
Musumeci, N. (2022). Zelensky says Russian forces are ‘tired’ and ‘demoralized’ as he speaks about the future of Ukraine beyond ‘victory’ in war. Pobrane z: https://www.businessinsider.com/zelensky-says-russian-forces-attacking-ukraine-are-tired-demoralized-2022-3?IR=T.
Nexta. (2022). The #Ukrainian military showed… Pobrane z: https://twitter.com/nexta_tv/status/1498409763171885062.
Niemczyk, P. (2022). Kremlowskie porachunki po inwazji: polowanie na kozła ofiarnego. Pobrane z: https://wyborcza.pl/7,75968,28208933,kremlowskie-porachunki-po-inwazji-polowanie-na-kozla-ofiarnego.html#S.DT-K.C-B.3-L.4.maly.
Pańków, W. (1982). The Roots of “The Polish Summer”: A Crisis of the System of Power. Sisiphus. Sociological Studies, 3, 33–47.
Pass, C. (1991). The HarperCollins Dictionary of Economics. New York: Harper Perennial.
Pastuhov, V. (2017). Ponâtijhaâ Konstituciâ. Original‘nyj tekst s predisloviem papy-osnovatelâ. Pobrane z: https://novayagazeta.ru/articles/2017/01/23/71246-ponyatiynaya-konstitutsiya-originalnyy-tekst-s-predisloviem-papy-osnovatelya.
Pavroz, A. (2017). Corruption-oriented Model of Governance in Contemporary Russia. Communist and Post-Communist Studies, 50(2), 145–155. DOI: https://doi.org/10.1016/j.postcomstud.2017.05.005.
Pietraś, Z. J. (1990). Koncepcje adaptacji politycznej. W: Z. J. Pietraś, A. Dumała (red.). Mechanizmy adaptacji politycznej państwa (ss. 123–158). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Pietraś, Z. J. (2004). Teoria adaptacji politycznej państwa. W: A. Ziętek, K. Stachurska (red.). Adaptacja wartości europejskich w państwach islamu (ss. 11–28). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Reporters Without Borders. (2022). Index. Pobrane z: https://rsf.org/en/index.
Shultz, R. H., Brimelow, B. (2022). Russia’s Potemkin Army. Pobrane z: https://mwi.usma.edu/russias-potemkin-army/.
SIPRI. (2023). SIPRI Military Expenditure Database. Pobrane z: https://milex.sipri.org/sipri.
Sokół, W. (2014). Legitymizacja systemu politycznego w Drugiej Rzeczypospolitej jako element bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. W: E. Maj i in. (red.). Sen o potędze. Bezpieczeństwo, suwerenność, mocarstwowość (ss. 37–61). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Steinbuch, Y. (2022). Demoralized Russian troops reportedly shoot themselves in legs to avoid fighting. Pobrane z: https://nypost.com/2022/03/18/russian-troops-reportedly-shooting-themselves-in-the-legs-to-avoid-fighting/.
Stephenson, S. (2015). Gangs of Russia. From the Streets to the Corridors of Power. Ithaca–London: Cornell University Press.
Suciu, P. (2022). Some Really Old Weapons Are Making a Comeback in Ukraine. Pobrane z: https://www.19fortyfive.com/2022/03/some-really-old-weapons-are-making-a-comeback-in-ukraine/.
Telenko, T. (2022a). This is a thread… Pobrane z: https://twitter.com/TrentTelenko/status/1499164245250002944?ref_src=twsrc%5Etfw.
Telenko, T. (2022b). Look at the tires… Pobrane z: https://twitter.com/TrentTelenko/status/1499763286392385541.
Winters, J. A. (2011). Oligarchy. New York: Cambridge University Press.
Wprost. (2022). Władimir Putin wściekły na rosyjski wywiad. Szefowie FSB mieli trafić do aresztu domowego. Pobrane z: https://www.wprost.pl/polityka/10655104/wladimir-putin-wsciekly-na-rosyjski-wywiad-szefowie-fsb-mieli-trafic-do-aresztu-domowego.html.
Xudosi, A. (2022). Seems like Russian… Pobrane z: https://twitter.com/Arslon_Xudosi/status/1501163700878995456.
Zagorodnyuk, A. (2022), Ukrainian victory shatters Russia’s reputation as a military superpower. Pobrane z: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/ukrainian-victory-shatters-russias-reputation-as-a-military-superpower/
Zybała, A. (2012). Polityki publiczne. Doświadczenia w tworzeniu i wykonywaniu programów publicznych w Polsce i w innych krajach. Warszawa: KSAP.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Artur Janczuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 39
Liczba cytowań: 0
