Wersalski przyczółek nad Wisłą — most czy bariera? Myśl polityczna Pawła Jasienicy w kontekście rozważań o początkach II Rzeczypospolitej. Zarys problemu
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2011.027Keywords
II RP, Paweł Jesienica, myśl politycznaAbstract
This article concerns the assessment of the Republic of Poland (1918–1939) creation — as a political unit — by Paweł Jasienica — not only an outstanding historical essayist and philosopher of history but also an eyewitness of the events described. In 1967, in the retreat of his own room, he wrote his Polish Experience to be edited in the British periodical „Journal of Contemporary History” — hence off censorship — totally devoted to the problem of the birth of the independent Polish entity.
A dominating theme in Jasienica’s analysis is the Polish path to independence, connected with the objection to the partitioners’ voluntarism and struggle for borders mainly with its eastern neighbour country — Bolshevik Russia. P. Jasienica proves that independent Poland defended its existence thanks to fast and widespread social reforms as well as full democratisation of political life. Polish society mass participation in Polish-Bolshevik war 1920 and its successful outcome was caused also by the fear of Soviets’ „red terror”.
References
Albert A., Najnowsza historia Polski 1914–1993, t. 1, Warszawa 1995, s. 32.
Andrzejewski J., Nad grobem Pawła Jasienicy, Kultura (paryska) 1970, nr 10.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, sygn. IPN BU 0204/19/2, k. 93–112.
Bartelski L., Współczesność historii, [w:] Bartelski L., W kręgu bliskich. Szkice do portretów, Kraków 1967.
Bartoszewski W., Diariusz z dni zgonu i pogrzebu Pawła Jasienicy, Zapis 1979, nr 9.
Beynar-Czeczott E., Mój ojciec Paweł Jasienica, Warszawa 2006.
Bobińska C., Poeta, Jasienica i historia, Nowa Kultura 1962, nr 13.
Bobrzyński M., Dzieje Polski w zarysie, Warszawa 1974, s. 381.
Bolecki W., Ptasznik z Wilna. O Józefie Mackiewiczu. (Zarys monograficzny), Kraków 2007, s. 88, s. 177–182.
Brandys M., Jasienica i inni, Warszawa 1995.
Davies N., Orzeł biały czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920, tłum. R. Pawelec, Kraków 1997, s. 109.
Figes O., Tragedia narodu. Rewolucja rosyjska 1891–1924, Wrocław 2009.
Garlicki A., Józef Piłsudski 1867–1935, Kraków 2008, s. 325–326.
Garlicki A., Z tajnych archiwów. Wyznania Pawła Jasienicy, Polityka 1990, nr 22, nr 23, nr 25.
Gieysztor A., Paweł Jasienica, historyk Polski, Tygodnik Powszechny 1971, nr 34.
Gołubiew A., Jasienicy — myśli o Polsce, [w:] Gołubiew A., Świadkowie przemian, Kraków 1974.
Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego od roku do naszych czasów, t. 1, Londyn 1987.
Jasienica P., Doświadczenia polskie, sygn. IPN BU 0204/19/2, k. 93–112, s. 4-16.
Jasienica P., Doświadczenia polskie, Znak 1988, nr 11, s. 16.
Jasienica P., Dwie drogi, Warszawa 2009, s. 356–358, 367.
Jasienica P., Główne punkty, [w:] Rachunek pamięci, red. Jasienica P., Warszawa 1957.
Jasienica P., Krew pobratymcza, Twórczość 1956, przedruk [w:] Jasienica P., Tylko o historii, Warszawa 2009, s. 137.
Jasienica P., Obrona grzesznicy, Twórczość 1958, przedruk [w:] Jasienica P., Tylko o historii, Warszawa 2009, s. 178.
Jasienica P., Pamiętnik, Warszawa 2007, s. 61, 76, 80, 82, 90, 116–118, 163.
Jasienica P., Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii, Warszawa 2007, s. 116–117.
Jasienica P., Sprawy Września, Tygodnik Powszechny 1947, nr 3, s. 3.
Karski J., Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919–1945. Od Wersalu do Jałty, Lublin 1998, s. 31.
Kisielewski S., Abecadło Kisiela, Warszawa 1990.
Kisielewski S., List do redakcji, Zeszyty Historyczne 1980, nr 27.
Kronika powstań polskich 1794–1944, Warszawa 1994, s. 351.
Kukiel M., Dzieje polityczne Europy od rewolucji francuskiej, Londyn 1992, s. 520–525.
Kukiel M., Jasienica w historiografii polskiej, Wiadomości (londyńskie) 1971, nr 10.
Kuta C., „Działacze” i „Pismaki”. Aparat bezpieczeństwa wobec katolików świeckich w Krakowie w latach 1957–1989, Kraków 2009.
Leśnodorski B., Po zgonie Pawła Jasienicy, Kwartalnik Historyczny 1971, nr 1.
Lewandowski J., Paweł Jasienica, Kultura (paryska) 1970, nr 10.
Mackiewicz J., Casus Paweł Jasienica, Wiadomości (londyńskie) 1971, nr 3.
Maleczyńska E., O słuszną syntezę czasów jagiellońskich, Nowa Kultura 1962, nr 4.
Michnik A., Pisarz w obcęgach. Paweł Jasienica, Gazeta Wyborcza 2005, nr 193.
Misiak E., Nie jestem panem własnej szuflady, Rzeczpospolita 26.02.2005.
Morawski J., Pisarz pod nadzorem, Rzeczpospolita 6.04.2002.
Pipes R., Rosja bolszewików, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2005.
Pronobis W., Polska i świat w XX wieku, [b.m.w], [b.d.w.], s. 34.
Romanowski A., Zaszczuć osobnika Jasienicę, Gazeta Wyborcza 13–14.03.2010.
Scruton R., Słownik myśli politycznej, tłum. T. Bieroń, Poznań 2002, s. 448.
Siedlecka J., Kryptonim „Liryka”. Bezpieka wobec literatów, Warszawa 2009.
Siedlecka J., Obława. Losy pisarzy represjonowanych, Warszawa 2005.
Smoleń M., Stracone dekady. Historia ZSRR 1917–1991, Warszawa–Kraków 1994.
Stomma S., Paweł Jasienica, Spotkania 1981, nr 15, s. 83, 85.
Strauss L., Cropsey J., Historia filozofii politycznej, przedm. P. Nowak, Warszawa 2010, s. 361–362.
Susuł J., Książki Jasienicy, Tygodnik Powszechny 1971, nr 21.
Tazbir J., Rzeczpospolita na równi pochyłej, Twórczość 1984, nr 1.
Wandycz P., Do redaktora „Wiadomości”, Wiadomości (londyńskie) 1971, nr 20.
Witos W., Moje wspomnienia, t. 1–3, Paryż 1964–1965
Zernack K., Polska i Rosja. Dwie drogi w dziejach Europy, Warszawa 2000, s. 485–486.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Nicolaus Copernicus University fully respects the right to privacy and protection of personal data of all authors. The authors’ personal data is not used for commercial and/or marketing purposes.Stats
Number of views and downloads: 441
Number of citations: 0
