Path, Archway, Crevasse: “Gateway” as a Symbol Present in Contemporary Sites of Remembrance

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12775/HiP.2021.008

Keywords

Auschwitz, monument, collective memory, culture of memory, Holocaust

Abstract

The article describes various issues pertaining to the contemporary sites of remembrance. The author analyzes the symbolism of particular kinds of monuments and memorials in the context of an overarching theme of transition or a passage, sometimes represented as a gate or a fissure. The inspiration of creators of such memorials is being theorized by the author. He points out that these memorials are not merely symbols of the past. They constantly influence the collective imagination by gaining a landmark status. Not only do they preserve memories of events and people, but they also function as a bridge between the past and the present. Such sites of remembrance support civic education efforts and have the ability to form societal identity.

References

Marsz Żywych. (2012). Pobrano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/21-marsz-zywych,1383.html.

Marsz Żywych. Deklaracja pamięci ministrów edukacji. (2017). Pobrano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/26-marsz-zywych-deklaracja-pamieci-ministrow-edukacji-,1894.html.

Marsz Żywych z udziałem Prezydentów Polski i Izraela. (2018). Pobrano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/27-marsz-zywych-z-udzialem-prezydentow-polski-i-izraela,1977.html.

A Memorial for Communism Victims of Estonia is Opened Tommorow in Maarjamäe. (2018). Pobrano z: https://www.just.ee/en/news/memorial-communism-victims-estonia-opened-tomorrow-maarjamae.

Arbeit macht frei opuścił bramę – napis poddany konserwacji. (2006). Pobrano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/arbeit-macht-frei-opuscil-brame-napis-poddany-konserwacji,496.html.

Assmann, A. (2007). Konstruktion von Geschichte in Museen. Aus Politik und Zeitgeschichte, 49, 6–13.

Cymer, A. (2019). Krajobraz pamięci. Pobrano z: https://culture.pl/pl/artykul/krajobraz-pamieci.

Gębczyńska-Janowicz, A. (2010). Polskie założenia pomnikowe. Rola architektury w tworzeniu miejsc pamięci od połowy XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Home Garden. (2021). Pobrano z: https://www.memoriaal.ee/en/garden/.

IX Marsz Żywych. (2000). Pobrano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/ix-marsz-zywych,242.html.

Kapralski, S. (2012). Naród z popiołów. Pamięć zagłady a tożsamość Romów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kącka, K. (2015). Polityka historyczna: kreatorzy, narzędzia, mechanizmy działania – przykład Polski. W: K. Kącka, J. Piechowiak-Lamparska, A. Ratke-Majewska (red.). Narracje pamięci: między polityką a historią (ss. 59–80). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kozakiewicz, J. (2017). Konkurs na międzynarodowy pomnik ofiar obozu Birkenau. Miejsce, 3. Pobrano z: http://miejsce.asp.waw.pl/konkurs-na-miedzynarodowy-pomnik-ofiar-obozu-w-birkenau-2/.

Kranz, T. (2000). Miejsca pamięci czy pamięć miejsc? Rozważania o roli upamiętnienia w przekazie społeczno-historycznym. Przeszłość i Pamięć, 1, 57–63.

Kranz, T. (2002). Edukacja historyczna w miejscach pamięci. Lublin: Stowarzyszenie „Dialog i Współpraca”.

Kula, M. (2002). Nośniki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo DiG.

Leśniakowska, M. (2021). Miejsce pamięci na terenie byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady Żydów, Bełżec. Pobrano z: https://www.nck.pl/szkolenia-i-rozwoj/projekty/kongres-kultury/aktualnosci/miejsce-pamieci-na-terenie-bylego-hitlerowskiego-obozu-zaglady-zydow-belzec-.

Levy, D., Sznaider, N. (2002). Memory Unbound: The Holocaust and the Formation of Cosmopolitan Memory. European Journal of Social Theory, 5, 87–106.

Memorial for the Estonian Victims of Communism. (2021). Pobrano z: https://miesarch.com/work/3915.

Miejsca-symbole w byłym niemieckim obozie Auschwitz. (2015). Pobrano z: https://dzieje.pl/aktualnosci/miejsca-symbole-w-bylym-niemieckim-obozie-auschwitz.

Mołdawa, M. (1967). Gross-Rosen. Obóz koncentracyjny na Śląsku. Warszawa: Wydawnictwo Polonia.

Netzwerk der Erinnerung. 10 Jahre Gedenkstättenreferat der Stiftung Topografie des Terrors. (2003). Berlin: Stiftung Topografie des Terrors.

Oryginał napisu „Arbeit Macht Frei” powrócił nad bramę do byłego KL Auschwitz. (2006). Pobrano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/oryginal-napisu-arbeit-macht-frei-powrocil-nad-brame-do-bylego-kl-auschwitz,426.html.

Peter Eisenman über das Denkmal. (2021). Pobrano z: https://www.stiftung-denkmal.de/denkmaeler/denkmal-fuer-die-ermordeten-juden-europas-mit-ausstellung-im-ort-der-information/.

Pomnik i jego symbolika. (2021). Pobrano z: http://www.belzec.eu/pl/page/upamietnienie/183.

Przejście. Jerzy Kalina. (2021). Pobrano z: https://sztukapubliczna.pl/pl/przejscie-jerzy-kalina/czytaj/53.

Roloff-Momin, U. (1994). Erinnern an die Orte des Grauens in Berlin-Brandenburg. W: J. Dittberner, A. von Meer (red.). Gedenkstätten im vereinten Deutschland. 50 Jahre nach der Befreiung der Konzentrationslager (ss. 89–96). Berlin: Edition Hentrich.

Sacha, M.I. (2013). Buchenwald jako przestrzeń zmiennej komunikacji. W: M. Fabiszak, M. Owsiński (red.). Obóz-muzeum. Trauma we współczesnym wystawiennictwie (ss. 171–192). Kraków: Universitas.

Sawicki, P. (2017). 26. Marsz Żywych. Deklaracja pamięci ministrów edukacji. Oś – Oświęcim – Ludzie – Historia – Kultura, 109, 3.

Skórzyńska, I. (2007). Inscenizacje pamięci: misteria nieobecności w Lublinie. W: I. Skórzyńska, C. Lavrence, C. Pépin (red.). Inscenizacje pamięci (ss. 83–96). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Snyder, T. (2015). Czarna ziemia. Holokaust jako ostrzeżenie. Kraków: Znak Horyzont.

Szafkowska, M. (2021). Pomnik Anonimowego Przechodnia. Pobrano z: https://mnwr.pl/pomnik-anonimowego-przechodnia/.

Szuchta, R. (2015). 1000 lat historii Żydów polskich. Podróż przez wieki. Warszawa: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.

Tambur, S. (2018). A Memorial to the Victims of Communism Opens in Estonia. Pobrano z: https://estonianworld.com/life/memorial-to-the-victims-of-communism-opens-in-estonia/.

Wierzbicka, A.M. (2011). Architektura miejsc pamięci jako forma strukturyzująca doświadczenia zbiorowe na przykładzie obiektów świadectwa Holokaustu. Czasopismo Techniczne. Architektura, 108(4-A/2), 446–451.

Wolff-Powęska, A. (2011). Pamięć – brzemię i uwolnienie. Niemcy wobec nazistowskiej przeszłości (1945–2010). Poznań: Wydawnictwo Zysk i Spółka.

Wysok, W. (2015). Refleksje na kanwie pytania: po co współczesny człowiek ma przyjeżdżać do takich miejsc jak Treblinka?. W: E. Kopówka (red.). Treblinka. Historia i pamięć (ss. 17–31). Siedlce: Muzeum Regionalne w Siedlcach.

Zaborski, M. (2006). Stan wojenny – symboliczne formy pamięci. W: D. Magier (red.). 13 XII 1981. Wiedza historyczna i świadomość społeczna po 25 latach od wprowadzenia stanu wojennego (ss. 11–25). Radzyń Podlaski: Instytut Badawczy „Libra”. Lublin: Archiwum Państwowe w Lublinie.

Zaborski, M. (2011). Współczesne pomniki i miejsca pamięci w polskiej i niemieckiej kulturze politycznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Zawadka, A.P. (2015). Upamiętnianie Treblinki. W: E. Kopówka (red.). Treblinka. Historia i pamięć (ss. 32–56). Siedlce: Muzeum Regionalne w Siedlcach.

Historia i Polityka

Downloads

Published

2021-03-31

How to Cite

1.
ZABORSKI, Marcin. Path, Archway, Crevasse: “Gateway” as a Symbol Present in Contemporary Sites of Remembrance. Historia i Polityka. Online. 31 March 2021. No. 35 (42), pp. 127-145. [Accessed 26 December 2025]. DOI 10.12775/HiP.2021.008.

Issue

No. 35 (42) (2021)

Section

Artykuły

License

Copyright (c) 2021 Historia i Polityka

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Nicolaus Copernicus University fully respects the right to privacy and protection of personal data of all authors. The authors’ personal data is not used for commercial and/or marketing purposes.

Stats

Number of views and downloads: 1016
Number of citations: 0