Kodeks wyborczy do natychmiastowej korekty! Czego nie zmieniono przed wyborami z 2023 r. i jakie to miało konsekwencje?
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2024.001Słowa kluczowe
prawo wyborcze, wybory parlamentarne w Polsce, okręgi wyborcze, równość głosu, głosowanie za granicąAbstrakt
15 października 2023 r. odbyły się w Polsce wybory parlamentarne połączone z referendum ogólnokrajowym. Jeszcze przed wyborami wielu ekspertów wskazywało na konieczność przeprowadzenia niezbędnych zmian w Kodeksie wyborczym. Do najważniejszych należały: likwidacja nierówności głosów w niektórych okręgach wyborczych do Sejmu oraz przywrócenie głosowania korespondencyjnego dla Polaków przebywających za granicą. Niestety polski ustawodawca zmian tych nie wprowadził. Celem tego artykułu będzie znalezienie odpowiedzi na pytania, jaki to miało wpływ na przebieg i ostateczne wyniki wyborów oraz jak przeciwdziałać podobnym zagrożeniom w przyszłości.
Bibliografia
Druk nr 969 Senatu RP X kadencji z dnia 24 kwietnia 2023 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy. Pobrane z: https://www.senat.gov.pl/prace/druki/record,12760.html.
Europejska Komisja dla Demokracji przez Prawo (Komisja Wenecka) (2002). Kodeks Dobrej Praktyki w sprawach Wyborczych. Wytyczne i raport wyjaśniający przyjęty przez Komisję Wenecką na 52. Sesji. Pobrane z: https://bisnetus.wordpress.com/biblioteka/akty-ustrojowe/kodeks-dobrej-praktyki-komisji-weneckiej/kodeks-dobrej-praktyki-w-sprawach-wyborczych-calosc/.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483; z 2001 r. Nr 28, poz. 319; z 2006 r. Nr 200, poz. 1471; z 2009 r. Nr 114, poz. 946).
Państwowa Komisja Wyborcza. Informacja dotycząca czasu ustalania wyników głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu w obwodach utworzonych za granicą w 2019 r. Pobrane z: https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/informacja-dotyczaca-czasu-ustalania-wynikow-glosowania-w-.
Pismo Państwowej Komisji Wyborczej do Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 października 2022 r. (ZPOW.520.1.2022).
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 12 kwietnia 2023 r. do Marszałka Senatu (VII.602.6.2023.CW).
Sejmowa Komisja Łączności z Polakami za Granicą. Zapis przebiegu posiedzenia w dniu 25 stycznia 2023 r. Pobrane z: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/biuletyn.xsp?skrnr=LPG-58.
Senacka Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Zapis przebiegu posiedzenia w dniu 10 stycznia 2023 r. Pobrane z: https://www.senat.gov.pl/prace/komisje-senackie/przebieg,10009,1.html.
Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (Dz.U. z 2003 r. Nr 57, poz. 507).
Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 497).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2001 r., poz. 112 z późn. zm.).
Balicki, R. (2023). Prawa wyborcze nierezydentów. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, (5)75, 31–44.
Chybalski, P. (2019). Skutki braku uwzględnienia wniosku Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie zmian okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu i Senatu. Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych, 2(62), 45–52.
Cześnik, M., Cześnik, M., Flis, J., Gendźwiłł, A., Haman, J., Materska-Sosnowska, A., Rakowska-Trela, A., Rychard, A., Wrzalik, M., Zbieranek, J. (2022). Reguły, zamiary, praktyki: prawo wyborcze i wybory 2017–2020. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Flis, J., Krupa, J. (2023). Czułe punkty: wyzwania dla uczciwości wyborów w Polsce. W: M. Grant (red.). Wolne i uczciwe wybory. Sądownictwo konstytucyjne: teoria i praktyka, t. 6 (ss. 45–64). Warszawa: Wydawnictwo Senackie.
Haman, J. (2022). Korekta demograficzna: najpilniejsze zmiany w okręgach wyborczych do Sejmu i Senatu. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Michalak, B. (2022). Wyzwania i bariery głosowania Polaków za granicą. Opinie i ekspertyzy OE–431. Warszawa: Kancelaria Senatu.
Piotrowski, R. (2022). Opinia prawna dotycząca konstytucyjności zmian proponowanych w Kodeksie wyborczym zawartych w petycji P10-31/2022. Opinie i ekspertyzy OE–429. Warszawa: Kancelaria Senatu.
Drabik, P. (2023). Problemy z głosami z zagranicy, protokoły nie wpłynęły. Pobrane z: https://wiadomosci.radiozet.pl/polska/polityka/problemy-z-glosami-z-zagranicy-protokoly-nie-wplynely-czas-sie-konczy.
Jurczak, J. (2023). Wybory 2023. Rzecznik PKW: Wpłynęły już protokoły ze wszystkich zagranicznych komisji. Pobrane z: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9323804,wybory-2023-rzecznik-pkw-wplynely-juz-protokoly-ze-wszystkich-zagran.html.
Kania, D. (2023). Głosowania za granicą. Senatorowie dają 48 godzin na liczenie głosów. Pobrane z: https://www.infor.pl/prawo/wybory/5742193,glosowanie-za-granica-senatorowie-daja-48-godzin-na-liczenie-glosow.html.
Karwowska, A. (2023). Skandal z głosowaniem za granicą. Pobrane z: https://wyborcza.pl/7,75398,30311272,komisje-za-granica-zdazyly-na-czas-ale-protokoly-utknely-w.html.
Londyn: długie kolejki przed polskimi lokalami wyborczymi. Pobrane z: https://www.polskieradio.pl/399/7978/artykul/3261586,londyn-dlugie-kolejki-przed-polskimi-lokalami-wyborczymi.
Wybory 2023. Kolejki przed niektórymi lokalami wyborczymi w kraju i za granicą. Pobrane z: https://tvn24.pl/wybory-parlamentarne-2023/wybory-2023-kolejki-przed-niektorymi-lokalami-wyborczymi-w-kraju-i-za-granica-7391975.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Bartłomiej Michalak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 285
Liczba cytowań: 0
