Dyskurs na temat dochodu podstawowego i jego recepcja. Przypadek Gazety Wyborczej
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2020.025Słowa kluczowe
dochód podstawowy, dyskurs, Krytyczna Analiza Dyskursu, polityka społeczna, ideologia neoliberalnaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza dyskursu na temat dochodu podstawowego w Gazecie Wyborczej. Studium przypadku tego dziennika ma za zadanie pokazać, w jaki sposób idea dochodu podstawowego jest przedstawiana przez elity symboliczne w Polsce, w tym wypadku przez dziennikarzy jednego z najbardziej poczytnych i wpływowych dzienników w kraju. Wnikliwe spojrzenie na to, w jaki sposób dziennikarze Gazety Wyborczej opisują ów pomysł, jak konstruują argumentacje za lub przeciw, ma dać odpowiedź na pytanie, czy w dyskursie prasowym pojawia się poparcie dla idei dochodu podstawowego, czy też mamy do czynienia z jej negatywną oceną. Nowatorskim pomysłem jest zbadanie sposobu recepcji dyskursu elit symbolicznych przez czytelników za pomocą analizy sekcji komentarzy w internetowych wydaniach pisma i porównanie sposobów argumentowania dziennikarzy i czytelników.
Bibliografia
Bregman, R. (2018). Utopia dla realistów. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Charkiewicz, E. (2007). Aneks. Michela Foucault analityka władzy. W: E. Majewska, J. Sowa (red.). Zniewolony umysł 2. Neoliberalizm i jego krytyki (ss. 85–106). Kraków: Ha!art.
Czyżewski, M., Dunin, K., Piotrowski, A. (red.). (2010). Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Dijk, T. van (red.). (2001). Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gadomski, W. (2019). Lewica marzy o błogim lenistwie. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,75968,24377710,lewica-marzy-o-blogim-lenistwie.html.
Grzymała-Kazłowska, A. (2007). Konstruowanie „innego”. Wizerunki imigrantów w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Harvey, D. (2008). Neoliberalizm. Historia katastrofy. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Hulme, D., Barrientos, A. (2010). Just Give Money to the Poor: The Development Revolution from the Global South. Kumarian Press.
Kanasz, T. (2013). Problem ubóstwa w programie „Interwencja” telewizji Polsat. W: E. Tarkowska (red.), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego (ss. 161–188). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Kinowski, R. (2017). Trzeba przemyśleć dochód podstawowy. Pobrane z: http://wyborcza.pl/1,95891,20279253,trzeba-przemyslec-dochod-podstawowy.html.
Krzyżanowska, N. (2013). (Krytyczna) analiza dyskursu a (krytyczna) analiza gender: zarys synergii teoretycznej i metodologicznej. Przegląd Socjologii Jakościowej, 1, 62‒84.
Lister, R. (2007). Bieda. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Maciejewicz, P. (2018). Finlandia kończy najsłynniejszy eksperyment społeczny. Dochód podstawowy się nie udał? Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,155287,23312025,finlandia-konczy-najslynniejszy-eksperyment-spoleczny-dochod.html.
Majmurek, J. (2018). Dochód podstawowy dla każdego czy krótszy tydzień pracy? Coś musimy wymyślić, bo populiści rozsadzą demokrację. Pobrane z: http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,23581299,dochod-podstawowy-dla-kazdego-czy-krotszy-tydzien-pracy-cos.html.
Parijs, P. van (red.). (1992). Arguing for Basic Income: Ethical Foundations for a Radical Reform. London–New York: Verso.
Praktyka Teoretyczna. (2014). Bezwarunkowy dochód podstawowy – postulat godny rozważenia. Praktyka Teoretyczna, 2(12), 9–16. Pobrane z: http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr12_2014_Dochod_podstawowy/00.Wstep.pdf.
Ratajczak, M. (2017). Dlaczego trzeba wprowadzić bezwarunkowy dochód podstawowy? Recenzja z książki Guya Standinga “Basic Income: And How Can We Make It Happen”. Praktyka Teoretyczna, 2(24), 167–178.
Rotman, D. (2013). How Technology Is Destroying Jobs. MIT Technology Reviev, 4(6). Pobrane z: https://www.technologyreview.com/s/515926/how-technology-is-destroying-jobs/.
Rozwadowska, A. (2017). 560 euro miesięcznie za nic. Fiński eksperyment z bezwarunkowym dochodem gwarantowanym. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,75399,21191346,560-euro-miesiecznie-za-nic-finlandia-rozpoczela-eksperyment.html.
Rozwadowska, A. (2017). Nie ma dobrego systemu ochrony zdrowia, są tylko mniej złe – mówią eksperci. Unia dobrobytu? To edukacja i zdrowie. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,155287,21864059,nie-ma-dobrego-systemu-ochrony-zdrowia-sa-tylko-mniej-zle.html.
Rozwadowska, A. (2019). Niemcy wypróbują bezwarunkowy dochód podstawowy HartzPlus: przez trzy lata 400 euro za nic. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,155287,24361607,niemcy-wyprobuja-bezwarunkowy-dochod-podstawowy-hartzplus-przez.html.
Saad-Filho, A., Johnston, D. (2009). Neoliberalizm przed trybunałem. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Standing, G. (2017). Państwo może płacić wszystkim po równo. To zapewnia bezpieczeństwo i jest sprawiedliwe społecznie. Pobrane z: http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,21263257,panstwo-moze-placic-wszystkim-po-rowno-to-zapewnia-bezpieczenstwo.html.
Standing, G., Zbytniewska, K. (2017). Prezes Sieci Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego: Czy się stoi, czy się leży, godne życie się należy. Za BDP stoją względy moralne – likwidacja biedy. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,155287,21976262,prezes-sieci-bezwarunkowego-dochodu-podstawowego-czy-sie-stoi.html.
Starego, K. (2012). „Ludzie-truskawki” i „niepomagalni” – wizerunek biednych w dyskursie prasowym tygodnika „Polityka”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2, 37–62.
Szahaj, A. (2017). Neoliberalizm, turbokapitalizm, kryzys. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Szarfenberg, R. (2008). Krytyka i afirmacja polityki społecznej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Szarfenberg, R. (2014). Rosnąca rola warunkowości pomocy społecznej a dochód powszechny. Praktyka Teoretyczna, 2(12), 19–40. Pobrane z: http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr12_2014_Dochod_podstawowy/01.Szarfenberg. pdf.
Szwabowski, O. (2017). Dyskursy władzy – władze dyskursów. W: D. Gruntkowska, J. Mróz, J. Świrko-Pilipczuk, O. Szwabowski (red.). Dyskursy władzy (ss. 9–33). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Tarkowska, E. (2013). Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Trutkowski, C. (2004). Wybór czy konieczność – o potrzebie wykorzystania analizy dyskursu. Kultura i Społeczeństwo, 1, 35‒50.
Wężyk, K. (2017). Corbyn i Sanders to żadna lewicowa fala. Po prostu środkowy palec kręci polityką. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,75968,21951814,corbyn-i-sanders-to-zadna-lewicowa-fala-po-prostu-srodkowy.html.
Wężyk, K. (2017). Dochód podstawowy batem na populistów? Znieczulenie nie uzdrowi świata. Pobrane z: http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,21357340,dochod-podstawowy-batem-na-populistow-znieczulenie-nie-uzdrowi.html.
Winnicki, P. (2018). Włosi mogą zatrząść strefą euro. Populiści uchwalili projekt budżetu. Pobrane z: http://wyborcza.pl/7,155287,24043955,wlosi-moga-zatrzasc-strefa-euro-populisci-uchwalili-projekt.html.
Woźniak, W. (2010). Zwalczanie ubóstwa czy zwalczanie ubogich? O wizerunku biednego w polskim dyskursie publicznym. W: P. Żuk (red.). Podziały klasowe i nierówności społeczne. Refleksje socjologiczne realnego kapitalizmu w Polsce (ss. 197–212). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Historia i Polityka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 305
Liczba cytowań: 0