Religiöse Prominente. Analyse des Begriffs im Kontext der Mediatisierungsprozesse
DOI:
https://doi.org/10.12775/FT.2025.002Schlagworte
Zelebritisierung, Logik der Medien, Medien, Mediatisierung, Religion, religiöse ProminenteAbstract
These/Ziel: Das Ziel des Artikels ist die Analyse der grundlegenden Merkmale religiöser Prominenter, die als eng mit dem Prozess der Mediatisierung verbunden betrachtet werden. Der erste Teil des Textes stellt den aktuellen Stand der Forschung zum Thema Prominenz dar und verweist auf grundlegende Ideen zum Prozess der Mediatisierung als Kraft, die die Prozesse der Zelebritisierung prägt. Im zweiten Teil werden vier spezifische Aspekte im Zusammenhang mit dem Begriff religiöser Prominenter erörtert: die Präsenz religiöser Prominenter in der Öffentlichkeit und auf der medialen Agenda; die Dominanz der Medienlogik und das Problem der religiösen Identität; religiöse Prominente versus tatsächliche religiöse Autoritäten; der Einfluss Prominenter auf die Gestaltung religiöser Haltungen und das Verständnis des Sakralen. Der Artikel hat einen analytischen und einführenden Charakter.
Forschungsmethode: Es wurden die Methoden der Literaturkritik, des Literaturüberblicks sowie der Analyse und Synthese angewendet. Man nahm Bezug auf theoretische Forschungsarbeiten zur Zelebritisierung und Mediatisierung von Vertretern der Sozialwissenschaften wie u. a. Olivier Driessens, Wiesław Godzic, Chris Hackley, Stig Hjarvard.
Forschungsergebnisse: Religiöse mediale Prominente sind Personen, die in der Regel institutionell einer religiösen Denomination angehören, deren Tätigkeit im öffentlichen Raum verortet ist und deren Persönlichkeit und Aktivitäten im Bereich der Religion mediale Sichtbarkeit sowie das Interesse der Medien implizieren. Die Prozesse der Mediatisierung und Zelebritisierung, angewandt in der Forschung über religiöse mediale Prominente, erfordern die Berücksichtigung des jeweiligen Kontextes, in dem sie durchgeführt werden. Bei der Interpretation der Präsenz religiöser Prominenter in der Öffentlichkeit und auf der medialen Agenda hilft die institutionelle und konstruktivistische Perspektive der Mediatisierung. In empirischen Studien über religiöse Prominente ist es notwendig, die unterschiedlichen Prinzipien institutioneller Vertreter religiöser Denominationen gegenüber den Prinzipien der Medienlogik zu berücksichtigen.
Literaturhinweise
Al-Wugayan, A. A. (2023). Celebrity appeal effectiveness in donating to the cause: Popular Culture vs. Religious Celebrities. International Review on Public and Nonprofit Marketing, 20(2), 369–391. https://doi.org/10.1007/s12208-022-00344-4
Annusewicz, O. (2011). Celebrytyzacja polityczna. Studia Politologiczne, 20, 268–278.
Boorstin, D. J. (2012). The Image: A Guide to Pseudo-Events in America. Random House.
Brants, K., &van Praag P. (2017). Beyond media logic. Journalism Studies, 18(4), 395–408. https://doi.org/10.1080/1461670X.2015.1065200
Broh, C. A. (1980). Horse-race journalism: Reporting the polls in the 1976 presidential election. Public Opinion Quarterly, 44(4), 514–529. https://doi.org/10.1086/268620
Couldry, N. (2004). Liveness, “reality,” and the mediated habitus from television to the mobile phone. The Communication Review, 7(4), 353–361. https://doi.org/10.1080/10714420490886952
Couldry, N. (2003). Media meta-capital: Extending the range of Bourdieu’s field theory. Theory and Society, 32, 653–677. https://doi.org/10.1023/B:RYSO.0000004915.37826.5d
Couldry, N., & Hepp, A. (2017). The mediated construction of reality. Polity Press.
Dobrołowicz, J. (2014). Mediatyzacja współczesności a procesy socjalizacji i wychowania. Paedagogia Christiana, 34(2), 137–150. https://doi.org/10.12775/PCh.2014.027
Domański, H. (2023). Celebryci w strukturze społecznej. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 66(1), 5–23. https://doi.org/10.31743/znkul.15008
Driessens, O. (2011). Celebritization: a product of mediatization, personalization and commodification. Mediatized Worlds, Proceedings, Presented at the Mediatized Worlds: Culture and society in a media age. Proceedings. http://hdl.handle.net/1854/LU-1889223
Driessens, O. (2013). Celebrity capital: redefining celebrity using field theory. Theory and Society, 42, 543–560. https://doi.org/10.1007/s11186-013-9202-3
Driessens, O. (2013). The celebritization of society and culture: understanding the structural dynamics of celebrity culture. International Journal of Cultural Studies, 16(6), 641–657. https://doi.org/10.1177/1367877912459140
Driessens, O. (2015). The democratization of celebrity: Mediatization, promotion, and the body. In P. D. Marshall, & S. Redmond (Eds.), A companion to celebrity (pp. 371–384). John Wiley & Sons, Inc.
Faggioli, M. (2019). The Catholic sexual abuse crisis as a theological crisis: Emerging issues. Theological Studies, 80(3), 572–589. https://doi.org/10.1177/0040563919856610
Fazio, M. (1993). Due visioni della modernità. Acta Philosophica, 2(1), 135–139.
Fornäs, J. (2014). Culturalizing mediatization. In A. Hepp, & F. Krotz (Eds.), Mediatized worlds: Culture and society in a media age (pp. 38–53). Palgrave Macmillan.
Furedi, F. (2010). Celebrity culture. Society, 47. 493–497. https://doi.org/10.1007/s12115-010-9367-6
Furman, W. (2012). Pseudowydarzenie w public relations i dziennikarstwie. Athenaeum, Polskie Studia Politologiczne, 34, 59–71.
Głuszek-Szafraniec, D. (2016). Celebrytyzacja polityki w czasie kampanii 2015 roku. In M. Kułakowska, P. Borowiec, & P. Ścigaj (Eds.), Oblicza kampanii wyborczych 2015 roku (pp. 381–392). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Godzic, W. (2018). Czy papież może być „celebry tą” i czy Franciszek nim jest?. In W. Misztal, R. Nęcek, & M. Radej (Eds.), Papież Franciszek i współczesność: z refleksji nad fenomenem komunikowania się (pp. 185–208). Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe.
Godzic, W. (2016). Okrakiem na barykadzie. Dziennikarze i celebryci. Prószyński Media Sp. z oo.
Godzic, W. (2007). Znani z tego, że są znani: celebryci w kulturze tabloidów. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Godzic, W, Buchner, A., Małgorzata M., & Rudzińska-Sierakowska, L. (2019). Celebryci w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej. Badanie interdyscyplinarne. SWPS Uniwersytet Humanistyczno-Społeczny.
González Gaitano, N. (2016). Public opinion in the Church: A communicative and ecclesiological reflection. Church, Communication and Culture, 1(1), 173–205. https://doi.org/10.1080/23753234.2016.1238559
Guzek, D. (2012). Celebryci i ich medialna moralność. Studia Socialia Cracoviensia, 4, 117–127.
Hackley, C., & Hackley, R. A. (2015). Marketing and the Cultural Production of Celebrity in the Convergent Media Era. Journal of Marketing Management, 31(5/6), 461–477.
Hjarvard, S. (2008). The mediatization of religion: A theory of the media as agents of religious change. Northern Lights: Film & Media Studies Yearbook, 6(1), 9–26. https://doi.org/10.1386/nl.6.1.9_1
Horsfield, P. (2016). The media and religious authority from ancient to modern. In S. Hoover (Ed.), The media and religious authority (pp. 37–66). Penn State University Press.
Jansson, A. (2017). Mediatization and mobile lives: A critical approach. Routledge.
Jinkins, M. (2012). Religious leadership. In B. J. Miller-McLemore (Ed.), The Wiley Blackwell companion to practical theology (pp. 308–317). Wiley Blackwell.
Klimczak D. P. (2019). Papież jako celebrytans, czyli światowy celebryta i celebrans. Kultura Popularna, 2, 78–101.
Knoll, J., &Matthes J. (2017). The effectiveness of celebrity endorsements: a meta-analysis. Journal of the Academy of Marketing Science, 45, 55–75. https://doi.org/10.1007/s11747-016-0503-8
Kołodziejska, M. (2022). Procesy głębokiej mediatyzacji w Kościele Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce w czasie pandemii COVID-19. Przegląd Religioznawczy, 284(2), 141–155. https://doi.org/10.34813/ptr2.2022.12
Kołodziejska, M., Fajfer, Ł., Hall, D., & Radde-Antweiler, K. (2023). Religious media settlers in times of deep mediatization. Religion, 53(2), 199–223. https://doi.org/10.1080/0048721X.2022.2083032
Leśniczak, R. (2020). Etyczne aspekty mediatyzacji życia religijnego – uwagi do dyskusji. Mediatization Studies, 4, 57–70. https://doi.org/10.17951/ms.2020.4.57-70
Leśniczak, R. (2019). Mediatyzacja komunikacji instytucjonalnej Kościoła katolickiego. Refleksje na marginesie kryzysu migracyjnego. Studia Medioznawcze, 20(3), 237–246. https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2019.2.105
Łapińska, K. (2016). Postrzeganie celebrytów dawniej i dziś. Autokreacja wizerunkowa kontra wizerunek medialny. In A. Kalisz, & E. Tyc (Eds.), Dyskurs autopromocyjny dawniej i dziś, t. 2 (s. 31–41). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Magier, P. (2015). Autorytety religijne w pedagogice. Uwagi metateoretyczne. Paedagogia Christiana, 1, 161–179. https://doi.org/10.12775/PCh.2015.009
Majic, S., O’Neill D., & Bernhard M. (2020). Celebrity and politics. Perspectives on Politics, 18(1), 1–8. https://doi.org/10.1017/S1537592719004602
Majka-Rostek, D. (2019). Medialne coming-outy artystów – strategie wizerunkowe, Zarządzanie w Kulturze, 20(2), 181–197. https://doi.org/10.4467/20843976ZK.19.012.10529
Marcinkiewicz, K. (2018). Modele celebrytyzacji polityki w mediach w Polsce. Zeszyty Prasoznawcze, 236(4), 825–838.
Matusitz, J., & Breen G. M. (2007). Unethical consequences of pack journalism. Global Media Journal, 11(6), 54–67.
Mikuláš, P., & Chalányová, O. (2017). Celebritization of religious leaders in contemporary culture. European Journal of Science and Theology, 13(6), 43–52.
Nisbett, G. S., & DeWalt, C. C. (2016). Exploring the influence of celebrities in politics: A focus group study of young voters. Atlantic Journal of Communication, 24(3), 144–156. https://doi.org/10.1080/15456870.2016.1184664
Nowak‐Teter, E. (2019). Mediatization: Conceptual developments and research domains. Sociology Compass, 13(4), e12672. https://doi.org/10.1111/soc4.12672
Oswald, R. M., & Kroeger, O. (1998). Personality type and religious leadership. Rowman & Littlefield.
Ouvrein, G., Vandebosch, H., & De Backer, C. J. S. (2024). Following the rich and famous A daily diary study on adolescents’ cognitive, affective, and physiological engagement with positive and negative celebrity content. Current Psychology, 43(36), 28919–28936. https://doi.org/10.1007/s12144-024-06437-z
Peruško, Z., Čuvalo, A., & Vozab, D. (2020). Mediatization of journalism: Influence of the media system and media organization on journalistic practices in European digital mediascapes. Journalism, 21(11), 1630–1654. https://doi.org/10.1177/1464884917743176
Pienias, M. (2013). Znaczenie tożsamości wizerunkowej partii i jej kandydatów w trakcie kampanii wyborczej. Przegląd Politologiczny, 4, 201–217. https://doi.org/10.14746/pp.2013.18.4.13
Piontek, D., & Annusewicz, O. (2013). Polityka popularna: celebrytyzacja polityki, politainment, tabloidyzacja. Kwartalnik Naukowy OAP UW e-Politikon, 5, 6–28.
Radde-Antweiler, K. (2018). Religion as Communicative Figurations – Analyzing Religion in Times of Deep Mediatization. In K. Radde-Antwieler, & X. Zeiler (Eds.), Mediatized Religion in Asia: Studies on Digital Media and Religion (pp. 211–223). Routledge.
Rai, S. (2019). “May the force be with you”: Narendra Modi and the celebritization of Indian politics. Communication, Culture & Critique, 12(3), 323–339. https://doi.org/10.1093/ccc/tcz013
Rai, S., & Monk-Payton, B. (2024). In Focus Introduction: The Celebritization of Politics in Global Media Culture. JCMS: Journal of Cinema and Media Studies, 63(2), 144–148. https://doi.org/10.1353/cj.2024.a919195
Rocha, P. I., Caldeira de Oliveira, J. H., & Giraldi, J. M. E. (2020). Marketing communications via celebrity endorsement: an integrative review. Benchmarking: An International Journal, 27(7), 2233–2259. https://doi.org/10.1108/BIJ-05-2018-0133.
Rojek, C. (2006). Celebrity and Religion. In P. D. Marshall (Ed.), The Celebrity Culture Reader, (pp. 171–180). Routledge.
Root, A. (2022). Churches and the Crisis of Decline (Ministry in a Secular Age Book# 4): A Hopeful, Practical Ecclesiology for a Secular Age, vol. 4. Baker Academic.
Stępniak, K. (2024). O kiczu religijnym jako fenomenie w perspektywie komunikologicznej i medioznawczej. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Stępniak, K. (2018). Reklama religijna jako odrębny rodzaj reklamy. Zeszyty Prasoznawcze, 234(2), 327–341. https://doi.org/10.4467/22996362PZ.18.021.9116
Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Znak.
Tuziak, B. (2010). Autorytet jako zjawisko społeczne. Wymiar lokalny. Studia Socjologiczne, 197(2), 53–88.
Wang, S., & Kim, K. J. (2020). Consumer response to negative celebrity publicity: The effects of moral reasoning strategies and fan identification. Journal of Product & Brand Management, 29(1), 114–123.
Wheeler, M. (2014). The mediatization of celebrity politics through the social media. International Journal of Digital Television, 5(3), 221–235. https://doi.org/10.1386/jdtv.5.3.221_1
Wojtkowski, Ł. (2018). Instytucjonalne i kulturowe podejście do procesu mediatyzacji polityki. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 57, 158–169. https://doi.org/10.15804/athena.2018.57.09
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Copyright (c) 2025 the Provincial Public Library - the Copernicus Library in Torun
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:
- The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
- Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
- Authors receive proper attribution and credit for the published work.
Stats
Number of views and downloads: 184
Number of citations: 0
