Stare druki i rękopisy weterynaryjne w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Katalog

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.12775/FT.2020.009

Palabras clave

stare druki XVI–XVIII w., weterynaria, hodowla zwierząt, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, zbiory zabezpieczone

Resumen

Artykuł jest pokłosiem prac związanych z przygotowaniem wystawy okoliczno­ściowej związanej z otwarciem Centrum Weterynarii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w roku akademickim 2018/2019. Zaprezentowano wówczas m.in. bogatą kolekcję starych druków o tematyce weterynaryjnej, które stały się podstawą do powstania prezen­towanego katalogu. Autorka zbiera w nim nie tylko tytuły dotyczące stricte problematyki lecznictwa zwierząt, lecz także ich hodowli i pielęgnacji. Zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu (dalej: BU UMK) okazały się bardzo liczne. Zwłaszcza oświeceniowe piśmiennictwo weterynaryjne prezentuje wysoki poziom naukowy tego okresu, zasobny w dzieła założy­cieli i profesorów słynnych francuskich, niemieckich i polskich szkół weterynaryjnych XVIII w., np. Claude’a Bourgelata, Johanna Christiana Polycarpa Erxlebena, Jakuba Gottlieba Wolsteina czy Krzysztofa Kluka. Część wstępna artykułu omawia cenniejsze pod wzglę­dem naukowym i proweniencyjnym egzemplarze. Autorka prezentuje ponadto odnalezione w BU UMK zbiory hippatryczne pochodzące z biblioteki książąt von Hohenlohe-Ingelfingen z pałacu w Koszęcinie. Proweniencja ta była jak dotąd nieznana, podobnie jak fragmenty biblioteki rodu Potulickich oraz grecysty Karla Ottona Rehdantz.

Biografía del autor/a

Julia Możdżeń, Uniwersytet Gdański. Wydział Historyczny

Dr Julia Możdżeń jest absolwentką historii i etnologii na Uniwersytecie Mikołaja Ko­pernika w Toruniu; do 2019 r. pracowała w Oddziale Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwer­syteckiej w Toruniu, w Gabinecie Starych Druków. Obecnie zatrudniona w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowania badawcze: piśmienność w miastach w XV i XVI w. oraz wyobrażenia mieszkańców dawnych ziem pruskich. Zajmuje się także edytorstwem źródeł dla historii Gdańska i Torunia w pierwszej połowie XVI w. Obecnie kieruje grantem NCN pt. „Normowanie społecznej rzeczywistości w średniowiecznym i wczesnonowożytnym Toruniu” realizowanym przy Towarzystwie Naukowym w Toruniu.

Citas

Chlewicka, Aldona. 2000. „Aniela Potulicka, działaczka społeczna, patriotka i bibliofilka.” W Partnerka, matka, opiekunka. Status kobiety w dziejach nowożytnych od XVI do XX wieku, red. K. Jakubiak, 335–347. Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane WSP.

Eis, Gerhard. 1960. Meister Albrants Roßarzneibuch: Verzeichnis der Handschriften. Text der ältesten Fassung. Literaturverzeichnis. Konstanz: Terra-Verlag.

Eis, Gerhard. 1985. Meister Albrants Roßarzneibuch im deutschen Osten. Mit einem Nachwort zur Neuauflage. Hildesheim: Olms.

Eis, Gerhard. 1967. Mittelalterliche Fachliteratur. Stuttgart: Metzler.

Eis, Gerhard. 1982. Medizinische Fachprosa des späten Mittelalters und der frühen Neuzeit. Amsterdam: Rodopi.

Goszczyk, Edward. 2008. Panowie na Koszęcinie: od dziejów najdawniejszych po Zespół „Śląsk”. Koszęcin: Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny – Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej.

Grysińska, Katarzyna. 2007. „Ziemianie a nauka. Fundacje na rzecz nauki polskiej tworzone przez wielkich posiadaczy ziemskich na przykładzie Fundacji Potulickiej i Fundacji Smoguleckiej.” W Kujawsko-Pomorskie rodowody wybitnych uczonych, red. Z. Biegański, W. Jastrzębski, 107–137. Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe.

Hoche, Richard. 1888. „Rehdantz, Karl Otto Albert.“ In Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 27. 587–588 [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd104366710.html#adbcontent.

Janeczek, Maciej, Aleksander Chrószcz, Tomasz Ożóg, i Norbert Pospieszny. 2012. Historia weterynarii i deontologia. Warszawa: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.

Cubrzyńska-Leonarczyk M. red. 2018. Katalog druków XV i XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, 8. Zbiorczy indeks proweniencyjny. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Komorowski, Manfred. 1980. „Das Schicksal der Staats- und Universitätsbibliothek Kӧnigsberg.” Bibliothek Forschung und Praxis 4: 145.

Krupa, Sławomira. 2007. „Dzieje rodziny Hohenlohe-Ingelfingen z Koszęcina w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Katowicach.” Szkice Archiwalno-Historyczne 3: 67–88.

Milewska-Kozłowska, Joanna. 2004. „Kolekcja proweniencji greifswaldzkiej w zbiorach Biblioteki UMK w Toruniu.” Rocznik Toruński 4: 95–102.

Milewska-Kozłowska, Joanna, Maria Strutyńska, i Bożena Bednarek-Michalska. 2004. Collections of Greifswald provenance at the NCU Library in Toruń. Toruń: Nicolaus Copernicus University Library. https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publication/2076/edition/2468/content.

Możdżeń, Julia, Elżbieta Hudzik. 2019. „Cenne zbiory weterynaryjne.” Głos Uczelni 1–2: 25–26.

Mycio, Andrzej. 2011. „Neue Quellen zur Geschichte der Deutschbalten. Zu Archivalien in der Universitätsbibliothek in Thorn (Toruń).” Zeitschrift für Ostforschung 30 (3): 418–429.

Mycio, Andrzej. 2012. „Nowożytne rękopisy w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.” Czasy Nowożytne 25: 193–208.

Mycio, Andrzej. 2009–2010. „Struktura proweniencyjna rękopisów pochodzących z tak zwanych zbiorów zabezpieczonych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu.” Folia Toruniensia 9–10: 45–55.

Mycio, Andrzej. 2013. „Znaczenie kodeksu rękopiśmiennego w XVIII-wiecznej Europie na przykładzie biblioteki historyka Pomorza Ludwiga Wilhelma Brüggemanna”. W Książka i prasa w kulturze, red. K. Domańska, B. Iwańska-Cieślik, 52–67. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Mycio, Andrzej. 2009–2010. „Struktura proweniencyjna rękopisów pochodzących z tak zwanych zbiorów zabezpieczonych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu”, Folia Torunensia 9–10: 45–55.

Perenc, Aleksander. 1958. Historia lecznictwa zwierząt w Polsce, wyd. 2, oprac. i uzup. K. Millak. Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Perenc, Aleksander. 1955. Pierwsze druki weterynaryjne w Polsce. Lublin: nakładem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Pfefferkorn, Oliver. 2011. „Die Textsorte Rossarzneibuch in frühneuhochdeutschen Handschriften und Drucken”. W Frühneuhochdeutsch – Aufgaben und Probleme seiner linguistischen Beschreibung, hrsg. v. A. Lobenstein-Reichmann, O. Reichmann, 583–610. Hildesheim: Olms.

Przybyłowa, Janina. 1968. „Z dziejów Biblioteki Sczanieckich w Nawrze.” Zeszyty Naukowe UMK, Nauki Humanistyczno-Społeczne 29, Nauka o książce 5: 69–89.

Schrader, Georg Wilhelm. 1967. Biographisch-literarisches Lexicon der Thierärzte aller Zeiten und Länder: sowie der Naturforscher, Aerzte, Landwirthe, Stallmeister u.s.w., welche sich um die Thierheilkunde verdient gemacht haben, gesammelt v. G. W. Schrader, vervollständigt und hrsg. v. E. Hering, Nachdr. d. Orig.-Ausg. 1863. Leipzig: Zentral-Antiquariat der Deutschen Demokratischen Republik.

Skrzypek, W. 1991. „Pierwsze wydanie «Historii lecznictwa zwierzat w Polsce...» sukcesem autorskim Aleksandra Perenca”, Medycyna Weterynaryjna 47: 44–45.

Strutyńska, Maria. 2011. „Badania proweniencyjne starych druków w Bibliotece UMK w Toruniu”, Folia Torunensia 11: 53–60.

Strutyńska, Maria. 1999. Struktura proweniencyjna zbioru starych druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Przewodnik po zespołach. Problemy badawcze i metodologiczne, Toruń: Wydawnictwo UMK.

Tondel, Janusz. 1992. Biblioteka Zamkowa (1529–1568) księcia Albrechta Pruskiego w Królewcu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Tondel, Janusz. 2001. Książka w dawnym Królewcu Pruskim, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Tondel, Janusz. 1992. „Nova bibliotheca w Królewcu w latach rządów księcia Albrechta Pruskiego: jej charakter i znaczenie.” Studia o bibliotekach i zbiorach polskich 3: 7–15.

Tondel, Janusz. „1992. Źródła zaopatrywania Nowej Biblioteki w Królewcu w okresie rządów księcia Albrechta Pruskiego.” Z badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi 13: 41–79.

Walter, Alex. 2008. “Die Kӧnigsberger Universitätsbibliothek in der Frühen Neuzeit. Grundzüge ihrer Geschichte, bibliotheksgeschichtliche Quellen, Perspektiven der Forschung.” W Die Universität Kӧnigsberg in der Frühen Neuzeit, hrsg. v. H. Marti, M. Komorowski, 264–305. Kӧln–Weimar–Wien: Böhlau Verlag.

Wracławek, Sławomira. 1998. „Kancelaria i archiwum książąt Hohenlohe-Ingelfingen z Koszęcina.” Szkice Archiwalno-Historyczne 1: 137–146.

Żywulski, Łukasz. 2010. „Stan badań nad kolekcją druków pochodzących z biblioteki kościoła parafialnego w Galinach k. Bartoszyc” W Studia z dziejów książki i prasy – przegląd badań za lata 2007–2010. Praca zbiorowa, red. Z. Kropidłowski, D. Spychała, K. Wodniak, 159–175. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Żywulski, Łukasz. 2009. „Odkryta na nowo biblioteka kościoła parafialnego w Galinach w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.” Komunikaty Mazursko-Warmińskie 4: 587–591.

Folia Toruniensia

Descargas

Publicado

2020-12-15

Cómo citar

Możdżeń, J. (2020). Stare druki i rękopisy weterynaryjne w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Katalog. Folia Toruniensia, 20, 181–234. https://doi.org/10.12775/FT.2020.009

Número

Vol. 20 (2020)

Sección

Sources and materials

Licencia

Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:

  • The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
  • Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
  • Authors receive proper attribution and credit for the published work.
 

Stats

Number of views and downloads: 761
Number of citations: 0