Polnische anonym gedruckte Bücher im frühneuzeitlichen Thorn
DOI:
https://doi.org/10.12775/FT.2024.001Schlagworte
anonyme Drucke, Druckkunst, frühneuzeitliches Thorn, polnische BücherAbstract
Die erste Veröffentlichung in polnischer Sprache erschien 1581 in Thorn in der Druckerwerkstatt von Melchior Nering. Von diesem Moment an wurden dort regelmäßig polnische Bücher veröffentlicht. In der Anfangsphase machten sie etwa 25% aller Werke aus, die in der Stadt von Kopernikus gedruckt wurden. Ein kleiner Teil davon erschien als typografische Anonyme, d.h. ohne Namen des Druckers in der Veröffentlichung. Der vorliegende Beitrag zielt auf die Analyse der anonymen Druckereiproduktion in polnischer Sprache in Thorn bis 1607, ihrer Reichweite, Statistiken, Themen, Empfänger, der Rezeption in der literarischen Kultur und ihrer sozialen Funktion im Zusammenhang mit der Thorner Buchkultur und im Vergleich zu anonymen Drucken aus Krakau aus derselben Zeitspanne ab.
Literaturhinweise
BJ XVI = Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej. T. 1–3. (1992–1995). M. Malicki, & E. Zwinogrodzka (Eds.). Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Buchwald-Pelcowa, P. (1997). Cenzura w dawnej Polsce. Między prasą drukarską a stosem. Wydawnictwo SBP.
BUP XVI = Cybertowicz, J., Kowalewicz, H. (1963). Katalog druków polskich XVI wieku Biblioteki Głównej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Powielarnia i Introligatornia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
BUWr XVI = Ożóg, J. (1988–1991). Katalog poloników XVI w. Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Vol. 1–3. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Cackowski, S. (1994). Terytorium, ludność, władze miejskie. M. Biskup (Ed.), Historia Torunia. Vol. 1.2: W czasach renesansu, reformacji i wczesnego baroku (1548–1660) (pp. 7–45). Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Dlabačová A., & Leerdam A. van (2023). Introduction. A. Dlabačová, A. van Leerdam, J., & Thompson (Eds.), Vernacular Books and Their Readers in the Early Age of Print (c. 1450–1600) (pp. 1–33). Brill.
Drukarze (1959–2001). Drukarze dawnej Polski od XV do końca XVIII wieku. Vol. 1.1, 2–6. A. Kawecka-Gryczowa, & K. Korotajowa et al. (Eds.). Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Polska Akademia Umiejętności.
Drukarze (1962). Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. Tom 4: Pomorze. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa (Eds.). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
E. = Estreicher, K. (1891–2014), Bibliografia polska, Cz. 3: Stólecie XV-XVIII w układzie abecadłowym. Vol. 8–36. Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Franczak, G. (2016). Wstęp. W. Neothebel, Acrostichis własnego wyobrażenia kniaża wielkiego moskiewskiego (pp. 5–6). Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Jarzębowski, L. (1969). Druki toruńskie XVI w. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kapeluś, H. (1965). Jeszcze o pierwszej drukowanej książce polskiej, Rocznik Biblioteki Narodowej, 1, 243–256.
Maciejowski, W. A. (1852). Piśmiennictwo polskie, od czasów najdawniejszych aż do roku 1830: z rękopisów i druków zebrawszy, w obrazie literatury polskiej historycznie skreślonym. Vol. 3. S. Orgelbrand.
Maliszewski, K. (1994). Stosunki religijne w Toruniu. M. Biskup (Ed.), Historia Torunia. Vol. 1.2: W czasach renesansu, reformacji i wczesnego baroku (1548–1660) (pp. 257–300). Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Mocarski, Z. (1934). Książka w Toruniu do roku 1793: zarys dziejów. Drukarnia Robotnicza w Toruniu.
Nowak-Dłużewski, J. (1969). Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Pierwsi królowie elekcyjni. Instytut Wydawniczy Pax.
Ossol. XVI = Bohonos, M. (1965). Katalog starych druków Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich : polonica wieku XVI / z materiałów rejestracyjnych zebranych zespołowo pod kierownictwem Kazimierza Zatheya opracowała Maria Bohonos. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
PK = Piekarski, K. (1929). Katalog Biblioteki Kórnickiej. Tom I: Polonica XVI-go wieku. Nakładem Biblioteki Kórnickiej. Druk W. L. Anczyca i Spółki.
Ptaszyński, M. (2003). Kto tu rządzi? Spór między Gdańskiem a Stefanem Batorym o charakter władzy w szesnastowiecznej Rzeczypospolitej, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 47, 89–103.
Salmonowicz, S. (1994). Kultura umysłowa Torunia w dobie renesansu, reformacji i wczesnego baroku. M. Biskup (ed.), Historia Torunia. Vol. 1.2: W czasach renesansu, reformacji i wczesnego baroku (1548–1660) (pp. 167–256). Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Salmonowicz, S. (1999). Języki kultury i życia codziennego w Toruniu w XVII-XVIII wieku, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 43, 115–123.
Salmonowicz, S. (2005). W staropolskim Toruniu XVI-XVIII w. Szkice i studia. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa “Dom Organizatora”.
Sawa, A. (2011/2012). Udział korektorów i zecerów w kształtowaniu tekstu drukowanego (na podstawie polskojęzycznych druków z XVI wieku), Folia Bibliologica, 53/54, 25–37.
Smolarek, K. (2014). Piotr Artomiusz i jego kancjonał toruński z końca XVI wieku, Rocznik Toruński, 41, 169–186.
Tafiłowski, P. (2013). List Bajezida II do Jana Olbrachta. D. Kuźmina (Ed.).Szlachta polska i jej dziedzictwo : Księga na 65 lat Prof. dr. hab. Jana Dzięgielewskiego (pp. 169–176). Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
Tujakowski, A. (1970). Z dziejów drukarstwa i piśmiennictwa na Pomorzu : 400 lat drukarstwa w Toruniu : 1569-1969. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Wagner, A. (2020). Z daleka i bliska. Bibliofilskie kolekcje mieszczan toruńskich XVI i pierwszej połowy XVII w. D. Sidorowicz-Mulak, &A. Franczyk-Cegła (Eds.), Kolekcje prywatne w zbiorach książki dawnej. Vol. 2 (pp. 200–216). Wydawnictwo Ossolineum.
Wojciechowska, M. (1927). Z dziejów książki w Poznaniu. Fiszer i Majewski Księgarnia Uniwersytecka.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Copyright (c) 2024 the Provincial Public Library - the Copernicus Library in Torun
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:
- The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
- Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
- Authors receive proper attribution and credit for the published work.
Stats
Number of views and downloads: 329
Number of citations: 0
