Halucynacje sztucznej inteligencji, nowy wymiar dezinformacji szerzonej przez ludzi: ich wpływ na publikacje naukowe z perspektywy bibliotekarzy
DOI:
https://doi.org/10.12775/FT.2025.004Słowa kluczowe
sztuczna inteligencja, halucynacje AI, dezinformacja, publikacja naukowaAbstrakt
Oczekuje się, że w publikacjach naukowych sztuczna inteligencja zwiększy produktywność i sprawi, że dostęp do wiedzy stanie się bardziej powszechny, ale wiąże się to z anomaliami znanymi jako halucynacje AI, reprezentującymi nową falę dezinformacji szerzoną przez ludzi, podważającą wiarygodność publikacji naukowych. W niniejszym badaniu przeanalizowano postrzeganie przez bibliotekarzy implikacji halucynacji sztucznej inteligencji i dezinformacji szerzonej przez ludzi w publikacjach naukowych. W badaniu przyjętoprojekt opisowy ankiety badawczej. Populacja objęta tym badaniem składała się z bibliotekarzy w Nigerii. Zastosowano technikę celowego pobierania próbek, aby uzyskać odpowiedzi od bibliotekarzy korzystających z platform mediów społecznościowych, a następnie wykorzystano metodę kuli śnieżnej, aby dotrzeć do bibliotekarzy, do których trudno było dotrzeć za pomocą ogólnych platform mediów społecznościowych, gdzie można ich było znaleźć. Narzędziem do gromadzenia danych był ustrukturyzowany kwestionariusz. 97 odpowiedzi uznano za nadające się do analizy. Dane zebrane z kwestionariusza zostały przeanalizowane przy użyciu średniej i odchylenia standardowego. Badanie wykazało, że bibliotekarze posiadają wiedzę zarówno na temat halucynacji sztucznej inteligencji, jak i dezinformacji szerzonej przez człowieka. Bibliotekarze są również głęboko przekonani, że w znacznym stopniu zagrażają one wiarygodności, rzetelności i ogólnej integralności publikacji naukowych. Bibliotekarze stoją przed poważnymi wyzwaniami związanymi z łagodzeniem skutków dezinformacji, w tym brakiem specjalistycznego szkolenia w zakresie sztucznej inteligencji, brakiem ustalonych wytycznych dotyczących weryfikacji, szybkim postępem technologicznym, ograniczonym wsparciem instytucjonalnym oraz trudnościami w weryfikacji dzieł drukowanych i niepublikowanych. Badanie wykazało również, że bibliotekarze przyjęli kilka strategii mających na celu ograniczenie halucynacji związanych ze sztuczną inteligencją i dezinformacji wśród ludzi, w tym szkolenia w zakresie technologii sztucznej inteligencji i podnoszenie świadomości na temat rozwoju narzędzi sztucznej inteligencji do wdrożenia, ustalenie wytycznych dotyczących halucynacji. Zalecono wzbogacenie wiedzy bibliotekarzy poprzez ciągłe programy doskonalenia zawodowego, specjalistyczne warsztaty oraz umiejętność korzystania ze sztucznej inteligencji. Pomoże to bibliotekarzom być na bieżąco z nowymi trendami w dezinformacji oraz lepiej edukować badaczy i studentów.
Bibliografia
Aïmeur, E., Amri, S., & Brassard, G. (2023). Fake news, disinformation and misinformation in social media: a review. Social Network Analysis and Mining, 13(1), 30. https://doi.org/10.1007/s13278-023-01028-5
Ali, M. Y., Naeem, S. B., & Bhatti, R. (2020). Artificial intelligence tools and perspectives of university librarians: An overview. Business Information Review, 37(3), 116–124. https://doi.org/10.1177/0266382120952016
Bøyum, I., & Khosrowjerdi, M. (2025). ‘It’s such a blackbox function’: Norwegian academic librarians’ ambivalent perceptions towards AI use in academic libraries and academia. Information Research an International Electronic Journal, 30, 91–104(CoLIS). https://doi.org/10.47989/ir30CoLIS52285
De, S., & Mondal, P. (2025). Assessing the Impact of Misinformation by Predatory Journals on Academic Integrity. The Serials Librarian, 86(1–2), 17–28. https://doi.org/10.1080/0361526X.2025.2471922
Elsayed, H. (2024). The impact of hallucinated information in large language models on student learning outcomes: A critical examination of misinformation risks in AI-Assisted education. Northern Reviews on Algorithmic Research, Theoretical Computation, and Complexity, 9(8), 11–23. https://northernreviews.com/index.php/NRATCC/article/view/2024-08-07
Kamel, H. (2024). Understanding the impact of AI Hallucinations on the university community. Cybrarians Journal, (73), 111–134. https://doi.org/10.70000/cj.2024.73.622
Khalifa, M., & Albadawy, M. (2024). Using artificial intelligence in academic writing and research: An essential productivity tool. Computer Methods and Programs in Biomedicine Update, 5, 100145. https://doi.org/10.1016/j.cmpbup.2024.100145
Ma, L. (2024). The Role of Scholarly Communication in Combating Disinformation and Misinformation. Journal of Education for Library and Information Science, 65(1), 92–99. https://doi.org/10.3138/jelis-2022-0017
Nsirim, O., Idoniboye-Obu, T. (2023). Media misinformation and information management in the era of new techologies. In Library, ICT and Information Management, edited by Mmejim, I. C., H. Wiche, I. Idoniboye-Obu, O. Nsirim, and B. O. Umahi, 25–31. Port Harcourt: Supber Print Concept.
Oladokun, B. D., Enakrire, R. T., Emmanuel, A. K., Ajani, Y. A., & Adetayo, A. J. (2025). Hallucitation in Scientific Writing: Exploring Evidence from ChatGPT Versions 3.5 and 4o in Responses to Selected Questions in Librarianship. Journal of Web Librarianship, 19(1), 62–92. https://doi.org/10.1080/19322909.2025.2482093
Ramesh, M. R. (2024). Ethical Publication and Dissemination of Research: Principles and Practices. In R. K. Kushwaha, K. Yadav, P. K. Yadav, & M. K. Yadav (Eds.), Ethical Frameworks in Special Education: A Guide for Researchers. Blue Rose Publishers, (pp. 40-51). https://www.researchgate.net/publication/382887467_Ethical_Frameworks_in_Special_Education
Saqib, M. B., & Zia, S. (2024). Evaluation of AI content generation tools for verification of academic integrity in higher education. Journal of Applied Research in Higher Education, 17(4), 1430–1440. https://doi.org/10.1108/JARHE-10-2023-0470
Saunders, L. (2023). Librarian perspectives on misinformation: A follow-up and comparative study. College & Research Libraries, 84(4), 478–494. https://doi.org/10.5860/crl.84.4.478
Shakeri, S., & Hawamdeh, S. (2022). Combating misinformation in the open access era. In D. G. Alemneh (Ed.), Handbook of Research on the Global View of Open Access and Scholarly Communications (pp. 214–236). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-7998-9805-4
Warren, G., Shklovski, I., & Augenstein, I. (2025). Show Me the Work: Fact-Checkers’ Requirements for Explainable Automated Fact-Checking. 1–21. https://doi.org/10.1145/3706598.3713277
Williams, R. T. (2024). The ethical implications of using generative chatbots in higher education. Frontiers in Education, 8. https://doi.org/10.3389/feduc.2023.1331607
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 the Provincial Public Library - the Copernicus Library in Torun

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Teksty są publikowane w formule Open Access, na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 152
Liczba cytowań: 0