BIOGRRAFICZNOŚĆ I KAPITAŁ NARRACYJNY JAKO ZASOBY W PROCESIE UCZENIA SIĘ CZŁOWIEKA DOROSŁEGO
DOI:
https://doi.org/10.12775/ED.2019.006Słowa kluczowe
biografia, biograficzne uczenie się, biograficzność, kapitał narra- cyjny, narracja, narracyjne uczenie się.Abstrakt
Jednym z założeń wielu teorii rozwijanych na gruncie andragogiki jest teza, że uczenie się człowieka dorosłego pozostaje w ścisłym związku z bie- giem jego życia, podejmowaniem refleksji nad życiem i opowiadaniem o nim. Opo- wieść o życiu jest wielokrotnie aktualizowana, zmieniana, uzupełniana na skutek nowych doświadczeń życiowych i/lub zmieniającej się perspektywy ich rozumienia i wyjaśniania. (Re)konstruowanie narracji jest podstawą biograficznego uczenia się i narracyjnego uczenia się człowieka dorosłego. Celem artykułu jest przedstawienie biograficzności i kapitału narracyjnego jako podstawowych zasobów w uczeniu się na kanwie opowieści. Są one zmienne w czasie, umożliwiają człowiekowi dokonanie zmian w już uformowanych strukturach doświadczeń oraz pomagają w wytyczaniu kierunków dalszych działań.
Bibliografia
Alheit, P. (1995). Biographical learning: Theoretical outline, challenges and contra- dictions of a new approach in adult education. W: P. Alheit, A. Bron-Wojciechowska, E. Brugger, P. Dominicé (red.), The Biographical Approach in European Adult Edu- cation, s. 57–74. Wien: Verband Wiener Volksbildung.
Alheit, P. (1994). The ‘biographical question’ as a challenge to adult education. Inter- national Review of Education, nr 40(3), s. 283–298.
Alheit, P. (2011). Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 3(55), s. 7–21.
Alheit, P. (2015). Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 4(72), s. 23–36.
Biesta, G. (2008). Learning Lives: Learning, Identity and Agency in the Life-course: Full Research Report ESRC End of Award Report. RES-139-25-0111, ESRC, Swin- don, s. 15–25.
Bokus, B. (1991). Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji. Kielce: Energeia.
Bron, A. (2009). Biograficzność w badaniach andragogicznych, Dyskursy Młodych Andragogów, nr 10, s. 37–54.
Bron, A. (2006). Rozumienie uczenia się w teoriach andragogicznych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 4(36), s. 7–24.
Bruner, J. (2004). Life as Narrative. Social Research, nr 71(3), s. 691–710.
Budziszewska, M. (2015). Opowieść „moi rodzice” w trzech fazach adolescencji
i dorosłości. Analiza narracji tożsamościowych. Warszawa: Liberi Libri.
Clark, C.M., Rossiter, M. (2008). Narrative Learning in Adulthood. New Directions
For Adult & Continuing Education, nr 119, s. 61–70. DOI: 10.1002/ace.306
Corbin, J., Strauss, A. (1985). Managing Chronic Illness at Home: Three Lines of
Work, Qualitative Sociology, nr 8(3), s. 224–247.
Czerniawska, O. (2002). Drogi edukacyjne i ich meandry. W: E. Dubas, O. Czerniaw-
ska (red.), Drogi edukacyjne i ich biograficzny wymiar, s. 29–34, „Biblioteka Edukacji
Dorosłych”, T. 27, Warszawa: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne.
de Medeiros, K. (2014). Narrative Gerontology in Research and Practice. New York:
Springer Publishing Company.
Demetrio, D. (2000). Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Kraków:
Wydawnictwo Impuls.
Dryll, E. (2004). Homo narrans – wprowadzenie. W: E. Dryll, A. Cierpka (red.),
Narracja. Koncepcje i badania psychologiczne, s. 7–20. Warszawa: Wydawnictwo
Instytutu Psychologii PAN.
Dryll, E. (2014). Narracje rodzinne W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia
rodziny, s. 76–93. Warszawa: PWN.
Dryll, E., Cierpka, A. (red.). (2011). Psychologia narracyjna. Tożsamość, dialogo-
wość, pogranicza. Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.
Dubas, E. (2015a). Andragogiczne badania biografii – zakresy, trudności, etyka ba-
dacza (wybrane aspekty). W: E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), Biografia i badanie biografii, T. IV. Biografie i uczenie się (s. 31–47). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dubas, E. (2015b), Biograficzność w kontekście całożyciowego uczenia się. W: E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), Biografia i badanie biografii, T. IV. Biografie i ucze- nie się, s. 11–29. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dubas, E. (2009), Refleksja autobiograficzna jako aktywność edukacyjna w kontek- ście całożyciowego uczenia się. W: A. Fabiś, S. Kędziora (red.), Wyzwania współ- czesnej edukacji dorosłych: Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa dorosłych, s. 41–53. Mysłowice–Zakopane: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Peda- gogicznej im. Kardynała Hlonda.
Golonka-Legut, J. (2015). Uczenie się w perspektywie biograficzności. Perspek- tywa andragogiczna, Rocznik Andragogiczny, T. 22, s. 101–118. DOI: 10.12775/ RA.2015.005.
Goodson, I. (2013). Developing Narrative Theory. Life Histories and Personal Re- presentation, New York: Routledge.
Goodson, I. (2006). The Rise of the Life Narrative. Teacher Education Quarter- ly, 33(4), s. 7–21.
Goodson, I., Biesta, G., Tedder, M., Adair, N. (2010). Narrative Learning, New York: Routledge.
Goodson I., Gill S. (2014). Critical Narrative as Pedagogy, New York – London: Bloomsbury Publishing Inc..
Goodson, I., Gill, S. (2011). Narrative Pedagogy. Life History and Learning, New York: Peter Lang Publishing.
Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie peda- gogicznej, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Malewski, M. (2013). Dorosłość – kłopotliwa kategoria andragogiki. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 3(63), s. 23–40.
Malewski, M. (2010). Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Malewski, M. (1998). Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Mazurek, E. (2017a). Biograficzne uczenie się i narracyjne uczenie się – ramy teore- tyczne. Edukacja Dorosłych, nr 1(76), s. 51–65.
Mazurek, E. (2011). Biograficzne uczenie się kobiety doświadczającej choroby nowo- tworowej piersi w świetle teorii andragogicznych. W: E. Dubas, W. Świtalski (red.), Biografia i badanie biografii, T. I. Uczenie się z (własnej) biografii, s. 51–68. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Mazurek, E. (2017b). Narracyjne uczenie się człowieka dorosłego. Założenia teore- tyczne. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, nr 1(4), s. 106–117. DOI: 10.18778/2450-4491.04.07.
Muszyński, M. (2014). Edukacja i uczenie się – wokół pojęć. Rocznik Andragogiczny, T. 21, s. 77–88. DOI: 10.12775/RA.2014.004.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2014). Narracja w pedagogice – znaczenie, badania, interpretacje, Kultura i Edukacja, nr 2(102), s. 7–44.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2016). Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspól- nota w procesie poszukiwania tożsamości, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Polkinghorne, D.E. (1988). Narrative Knowing and the Human Sciences, New York:
State University of New York Press.
Skibińska, E.M. (2006). Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Radom: Wy-
dawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji.
Skrzypek, M. (2011). Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej, Lublin:
Wydawnictwo KUL.
Solarczyk-Szwec, H. (2015). Cztery ćwiartki biograficznego uczenia się. Rocznik
Andragogiczny, T. 22, s. 119–133. DOI: 10.12775/RA.2015.006.
Tedder, M., Biesta, G. (2009). Uczenie się bez nauczania? Potencjał i ograniczenia biograficznego uczenia się dorosłych, tłum. A. Nizińska, Teraźniejszość – Człowiek
– Edukacja, nr 2(46), s. 19–35.
Trzebiński, J. (2002). Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: J. Trzebiński
(red.), Narracja jako sposób rozumienia świata, s. 16–42. Gdańsk: Gdańskie Wydaw- nictwo Psychologiczne.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 192
Liczba cytowań: 0
