Współpraca Reichswehry i Armii Czerwonej przed 1933 rokiem – fakty a mity polskiej historiografii
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2017.1.03Słowa kluczowe
Reichswehra, Armia Czerwona, współpraca wojskowa, układ w Rapallo, produkcja zbrojeniowaAbstrakt
Współpraca Niemiec przed dojściem Adolfa Hitlera do władzy ze Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich, a zwłaszcza jej aspekt wojskowy, wciąż wzbudza szczególne zainteresowanie polskich historyków. Niestety, w swoich pracach bazują oni niemal wyłącznie na zachowanych dokumentach polskiego Oddziału II Sztabu Generalnego (Głównego) oraz publikacjach w języku polskim i angielskim, nie wykorzystując dostępnych niemieckich i rosyjskich materiałów archiwalnych ani nawet wydanych zbiorów źródeł. Prowadzi to do powtarzania i utrwalania pewnych mitów dotyczących współdziałania Reichswehry i Armii Czerwonej.
Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie różnych pokutujących wciąż błędów, w oparciu o materiały zgromadzone podczas kwerend w archiwach niemieckich, uzupełnione informacjami z publikacji niemieckoi anglojęzycznych oraz trzech pozycji zawierających dokumenty z archiwów rosyjskich.
Cooperation between the Reichswehr and Red Army before 1933 – facts and myths in Polish historiography
A cooperation of Germany with the Soviet Union in the period before Adolph Hitler came to power, and especially its military aspect, still enjoys keen interest of Polish historians. Unfortunately, they base their study almost solely on the preserved documents of the Second Department of Polish General Staff and publications in Polish and English, without using accessible German and Russian archival materials or even published source material. This resulted in some myths on cooperation between the Reichswehr and Red Army being restated and preserved.
The purpose of the present study is to rectify various persisting errors of the Polish literature on the subject on the basis of materials collected in German archives, complemented by the information from Germanand Russian-language publications and three publications of documents from Russian archives.
Bibliografia
Akten zur deutschen auswärtigen Politik 1918–1945; aus dem Archiv des Auswärtigen Amtes, Serie A, Bd. VI, Göttingen 1988; Serie B, Bd. XI, Göttingen 1978; Bd. XXI, Göttingen 1983; Serie C, Bd. I.2., Göttingen 1971.
Carsten F.L., The Reichswehr and Politics 1918 to 1933, Berkeley 1973. Ćwięk H., Przeciw Abwehrze, Warszawa 2001.
Ćwięk H., Rotmistrz Sosnowski. As wywiadu Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków 2010.
Erickson J., The Soviet High Command. A Military-Political History 1918–1941, London–New York 1962.
Gorlow S., Geheimsache Moskau–Berlin. Die militärpolitische Zusammenarbeit zwischen der Sowjetunion und dem Deutschen Reich 1920–1933, „Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte” 1996, Nr. 1, s. 133–165.
Grünberg K., Serczyk J., Czwarty rozbiór Polski. Z dziejów stosunków radziecko-niemieckich w okresie międzywojennym, Warszawa 1990.
Habeck M., Storm of Steel. The Development of Armor Doctrine in Germany and the Soviet Union, 1919–1939, London 2003.
Kowalski D., Współpraca szkoleniowa Armii Czerwonej i Reichswehry, „Bellona” 2010, nr 1, s. 153–157.
Leczyk M., Polska i sąsiedzi 1921–1939. Stosunki wojskowe, Warszawa 1997.
Malak K., Radziecko-niemiecka współpraca wojskowa w latach 1917–1932, Warszawa 1997.
Müller R.D., Das Tor zur Weltmacht. Die Bedeutung der Sowjetunion für die deutsche Wirtschaftsund Rüstungspolitik zwischen den Weltkriegen, Boppard am Rhein 1984.
Nehring W., Die Geschichte der deutschen Panzerwaffe 1916 bis 1945, Augsburg 1995.
Reichswehr und Rote Armee. Dokumente aus den Militärarchiven Deutschlands und Rußlands 1925–1931, red. F. Kahlenberg i in., Koblenz 1995.
Skrzypek A., Niespełniony sojusz? Stosunki sowiecko-rosyjskie 1917–1941, Warszawa 1992.
Speidel H., Reichswehr und Rote Armee, „Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte” 1953, Nr. 1, s. 9–45.
The Red Army and the Wehrmacht. How the Soviets Militarized Germany, 1922–1933, and Paved the Way for Fascism. From the Secret Archives of the Former Soviet Union, ed. Y. Dyakov, T. Bushuyeva, New York 1995.
Zeidler M., Reichswehr und Rote Armee 1920–1933. Wege und Stationen einer ungewöhnlichen Zusammenarbeit, München 1993.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 467
Liczba cytowań: 0