Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Dzieje Najnowsze

Functioning of the State/ Federal Commission for the Religious Affairs in Yugoslavia, 1945–71
  • Home
  • /
  • Functioning of the State/ Federal Commission for the Religious Affairs in Yugoslavia, 1945–71
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 50 No. 4 (2018) /
  4. Studia i artykuły

Functioning of the State/ Federal Commission for the Religious Affairs in Yugoslavia, 1945–71

Authors

  • Paweł Wawryszuk Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

DOI:

https://doi.org/10.12775/DN.2018.4.04

Keywords

Yugoslavia, State/ Federal Commission for Religious Affairs, confession policy

Abstract

W niniejszym artykule przedstawiona została geneza powstania i funkcjonowania Państwowej/ Związkowej Komisji ds. Wyznań w państwie rządzonym przez Josipa Broz-Titę. W latach 1945–1971 organ ten koordynował politykę państwa wobec religii, choć głównym ośrodkiem decyzyjnym w tym zakresie pozostawał najpierw sam marszałek, a potem szef bezpieki Aleksandar Ranković. Głównym celem prezentowanego tekstu jest ukazanie ewolucji i zasad działania Komisji w realiach jugosłowiańskich.

 

This paper contains the genesis and functioning of the State/Federal Commission for Religious Affairs in Yugoslavia under Josip Broz-Tito. In 1945–71, Commission’s main task was to coordinate the state policy towards religion. In fact, the main decision-making centre was personally Marshal himself and later the superior of security police Aleksandar Ranković. Purpose of presented article is to analyse the evolution and Commission activities in Yugoslavia.

Author Biography

Paweł Wawryszuk, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Paweł Wawryszuk – dr nauk humanistycznych z zakresu historii, stopień uzyskał w 2014 r. za pracę Stosunki polsko-jugosłowiańskie w latach 1956–1971. Laureat Konkursu im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej. Specjalizuje się w tematyce jugosłowiańskiej, polityki zagranicznej oraz wewnętrznej państw bałkańskich. Najważniejsze publikacje: Polityka władz Jugosławii wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1971, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 29, s. 236–250; Jugosławia, w: Sprawiedliwość, zemsta i rewolucja. Rozliczenia z wojną i okupacją w Europie Środkowo-Wschodniej, red. A. Paczkowski, Gdańsk 2016, s. 97–128. Obecnie jest adiunktem w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

References

Akmadža M., Katolička crkva u komunističkoj Hrvatskoj 1945–1980, Zagreb–Slavonski Brod 2013.

Akmadža M., Svetozar Rittig – svećenik ministar u komunističkoj vladi, „VGD Jahrbuch” 2008, vol. XV, s. 101–115.

Akmadža M., Uzroci prekida diplomatskih odnosa između Vatikana i Jugoslavije 1952. godine, „Croatica Christiana Periodica” 2003, vol. XXVII, no. 52, s. 171–202.

Alexander S., Church and state in Yugoslavia since 1945, Cambridge 1979.

Benigar A., Alojzije Stepinac – hrvatski kardinal, Zagreb 1993.

Bertone T., Analiza i ocena umów między Kościołem a wspólnotami politycznymi, w: Kościół i prawo, t. IV, red. J. Krukowski, H. Misztal, Lublin 1985, s. 31–49.

Boeckh K., Vjerski progoni u Jugoslaviji 1944.–1953.: staljinizam u titoizmu, „Časopis za suvremenu povijest” 2006, vol. XXXVIII, no. 2, s. 403–431.

Bošković M., Društveno-politički sistem Jugoslavije, Zagreb 1963.

Branković T., Starokatolička crkva u Jugoslaviji, „Religija & Tolerancija” 2004, br. 2, s. 93–104.

Durmišević E., Crkva i država u Bosni i Hercegovini 1945–1950., w: Zbornik radova 1700 godina milanskog edikta, ur. D. Nikolić, A. Đorđević, M. Todorović, Niš 2013, s. 47–58.

Eastern Christianity and the Cold War, 1945–91, ed. L.N. Leustean, New York 2010.

Lazić I., Pravno-politički aspekti odnosa crkve i društva, Zagreb 1976.

Lenin W.I., Socjalizm a religia, w: idem, O religii, Warszawa 1960.

Mihaljević J., Ustavna uređenja temeljnih prava u Hrvatskoj 1946.–1974., „Časopis za suvremenu povijest” 2011, vol. XLI, no. 1, s. 25–51.

My już jesteśmy zjedzeni… Rola i znaczenie prawosławia w konflikcie etnicznym w Dolinie Preszewa, red. R. Zenderowski, Warszawa 2012.

Radić R., Država i verske zajednice 1945–1970, t. I, Beograd 2002.

Radić R., Mitrović M., Zapisnici sa sednica Komisije za verska pitanja NR/SR Srbije 1945–1978. godine, Beograd 2012.

Szobries T., Sprachliche Aspekte des Nation-Building in Mazedonien. Die kommunistische Presse in Vardar-Mazedonien (1940–1943), Stuttgart 1999.

Trogrlić S., Istarska svećenička udruženja – Zbor svećenika sv. Pavla za Istru i Društvo svećenika sv. Ćirila i Metoda u Pazinu (1945.–1952.), „Croatica Christiana Periodica” 2008, vol. XXXII, no. 61, s. 123–150.

Velikonja M., Religious Separation & Political Intolerance in Bosnia-Herzegovina, College Station 2003.

Wawryszuk P., Polityka władz Jugosławii wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1971, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 29, s. 236–250.

Zacharias M.J., Komunizm, federacja, nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943–1991. Powstanie – przekształcenia – rozkład, Warszawa 2004.

Zemaljsko antifašističko vijeće narodnogoslobođenja Hrvatske, Zbornik dokumenata 1944 (Od 10. svibnja do 31. prosinca), ur. H. Sirotković, Zagreb 1975.

Zenderowski R., Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej. Między etnicyzacją religii a sakralizacją etnosu (narodu), Wrocław 2011.

Zieliński E., System polityczny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, Warszawa 1984.

Dzieje Najnowsze

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2019-04-01

How to Cite

1.
WAWRYSZUK, Paweł. Functioning of the State/ Federal Commission for the Religious Affairs in Yugoslavia, 1945–71. Dzieje Najnowsze. Online. 1 April 2019. Vol. 50, no. 4, pp. 79-95. [Accessed 3 July 2025]. DOI 10.12775/DN.2018.4.04.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 50 No. 4 (2018)

Section

Studia i artykuły

Stats

Number of views and downloads: 417
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

Yugoslavia, State/ Federal Commission for Religious Affairs, confession policy
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop