Władze wojskowe, cywilne i kościelne a problem cerkwi prawosławnych w II Rzeczypospolitej – studium na przykładzie świątyń Suwałk, Łomży i Augustowa
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2017.4.07Keywords
II Rzeczpospolita, mniejszości religijne, Kościół prawosławny, Suwałki, Łomża, Augustów, Second Polish Republic, religious minorities, Orthodox ChurchAbstract
W artykule przedstawiono politykę władz wojskowych, cywilnych i kościelnych w okresie II Rzeczypospolitej w stosunku do cerkwi prawosławnych, wzniesionych za czasów zaboru rosyjskiego przede wszystkim z myślą o rosyjskim wojsku i administracji. Na przykładzie świątyń w Suwałkach, Augustowie i Łomży starano się sprecyzować pewne schematy postępowania z prawosławnym dziedzictwem (opuszczonym przez władze rosyjskie w trakcie I wojny światowej), charakterystyczne dla obszaru całego Królestwa Polskiego.
The article presents the policy of military, civil and Church authorities of the Second Polish Republic towards the Orthodox churches constructed in the Russian partition, mainly for Russian officials and army. An attempt was made to identify, on the example of Orthodox Church buildings at Suwałki, Augustów and Łomża, certain patterns of actions towards the Orthodox Church heritage (abandoned by the Russian authorities during World War I), characteristic of the whole Kingdom of Poland.
References
Augustów. Monografia historyczna, red. J. Szlaszyński, A. Makowski, Augustów 2007.
Bendza W., Regulacja kościelnych spraw majątkowych na przykładzie Kościoła prawosławnego w Polsce, Warszawa 2009.
Borowik S., Parafia w Suwałkach, „Przegląd Prawosławny” 2010, nr 9, s. 24–27.
Dobroński A.Cz., Łomża w latach 1866–1918, Łomża–Białystok 1993.
Dziewanowski W., Litewski J., Dzieje 1. Pułku Ułanów Krechowieckich, Warszawa 1932.
Guzewicz W., Duszpasterstwo wojskowe na terenie diecezji łomżyńskiej w latach 1918–1939, „Roczniki Teologiczne” 2001, t. XLVIII, z. 4, s. 161–179.
Jemielity W., Dzieje Łomży tysiącletnie. Zarys historii miasta, Łomża 2005.
Jemielity W., Łomżyński Dziekanat Prawosławny, „Studia Teologiczne” 1996, t. XIV, s. 181–207.
Kęsik J., Naród pod bronią. Społeczeństwo w programie polskiej polityki wojskowej 1918–1939, Wrocław 1998.
Kraśnicka U., Organizacja rzymskokatolickiego duszpasterstwa wojskowego na terenie DOK III Grodno w latach 1921–1939, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska w Białymstoku” 1998, z. 11, s. 60–71.
Matusiewicz A., Świątynie w Suwałkach w XIX wieku, „Rocznik Augustowsko-Suwalski” 2012, t. XII, s. 23–58.
Na otwarcie Domu Żołnierza i dziesięciolecie obrony Łomży 1920–1930, Łomża 1930.
Odziemkowski J., Spychała B., Duszpasterstwo wojskowe w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1987.
Orłowicz M., Przewodnik ilustrowany po województwie białostockim z ilustracjami, planami i mapami, Białystok 1937.
Papierzyńska-Turek M., Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Warszawa 1989.
Skłodowski K., Infrastruktura oraz „terenowe wyposażenie” garnizonu Suwałki (1922–1939), „Rocznik Augustowsko-Suwalski” 2007, t. VII, s. 35–50.
Skłodowski K., Służba duszpasterska w garnizonie Suwałki 1921–1939, „Rocznik Augustowsko-Suwalski” 2012, t. XII, s. 59–76.
Sokoł K., Sosna A., Cerkwie w centralnej Polsce 1815–1915, Białystok 2011.
Sosna G., Troc-Sosna A., Hierarchia i kler Kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, Ryboły 2012.
Sosna G., Troc-Sosna A., Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi, Białystok 2002.
Szlaszyński J., 1. Pułk Ułanów Krechowieckich w Augustowie, „Rocznik Augustowsko-Suwalski” 2006, t. VI, s. 89–114.
Świątkowski H., Wyznania religijne w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem ich stanu prawnego, cz. 1: Wyznania i związki religijne, Warszawa 1937.
Wyjątkowa parafia, krótkie opisanie kościoła i parafii pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Suwałkach, red. J. Bacewicz, Suwałki 2007.
Zubowski P., Cerkwie prawosławne Łodzi i regionu łódzkiego w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939), Białystok 2014.
Бомбардировка съ аэроплана Ломжинскаго собора, „Варшавскiй Епархiалный Листокъ”, 16 IV 1915, № 8, s. 102–103.
Вторичная бомбардировка Ломжинскаго собора нѣмецкимъ аэропланомъ, „Варшавскiй Епархiалный Листокъ”, 16 V 1915, № 10, s. 130–131.
Къ разборкѣ православнаго храма въ Августовѣ, „Воскресное Чтенiе”, 16 I 1927, № 3, s. 24.
Оскверненiя нѣмцами православныхъ церквей въ Сувалской губернiи, „Варшавскiй Епархiалный Листокъ”, 1 XII 1914, № 23, s. 352–355.
Прiѣзжiй, Корреспонденцiи. Из Августова, „Воскресное Чтенiе”, 12 IX 1926, № 37, s. 586–587.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 536
Number of citations: 0
