‘Diary from the Events of the Second World War’ by Aleksander Prusiewicz
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2022.4.10Keywords
diary, Aleksander Prusiewicz, Leon Kozłowski, Lviv Ethnographic Museum, siege of Lviv, Soviet occupation 1939–1941Abstract
The presented text by ethnographer and sightseer Aleksander Prusiewicz is kept in the collection of the Vasyl Stefanyk National Scientific Library of Ukraine in Lviv (F. 88, case 19). In it, the author describes (with varying degrees of accuracy) his fate between 1 September 1939 to 13 August 1941. He especially focused on the siege of Lviv in September 1939 and the first weeks of the Soviet occupation, particularly the arrest of the former Prime Minister of Poland Leon Kozłowski, which he provoked.
References
Źródła archiwalne
Львівська національна наукова бібліотека України ім. В. Стефаника
Ф. 88, спр. 1, 2, 19, 137
Źródła drukowane
„Chwila” 1939
„Gazeta Lwowska” 1936, 1941
„Haliczanin” 1933
„Ilustrowany Goniec Poranny” 1939
„Kurier Lwowski” 1917
„Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej” 1939
„Wiek Nowy” 1939
Bernard Połoniecki księgarz lwowski. Dzienniki, pamiętniki i listy z lat 1880–1943, oprac. M. Konopka, Warszawa 2006.
Boy we Lwowie 1939–1941, oprac. B. Winklowa, Warszawa 1992.
Chleb i krew. Moja wieś w czasie okupacji. Wspomnienia, oprac. T. Kisielewski, J. Nowak, Warszawa 1968.
Klimpel S., W dolinie Wyrwy, „Rocznik Lwowski” 1991, s. 111–132.
Kozłowski L., Moje przeżycia w więzieniu sowieckim i na wolności w czasie wojny w Rosji sowieckiej, wstęp i oprac. B. Gogol, J. Tebinka, Warszawa 2001.
Mańkowski P., Pamiętniki, Warszawa 2002.
Matwijów M., Sprawozdanie „Archiwa, biblioteki i muzea lwowskie” z 1940 r., „Rocznik Lwowski” 1997–1998, s. 7–30.
Obecny stan przemysłu na Wołyniu (Wywiad z prof. Al. Prusiewiczem, delegatem Ministerstwa Przemysłu i Handlu przy województwie w Łucku), „Świat” R. XVIII, 1923, nr 38, s. 19–20.
Тарнавський О., Літературний Львів 1939–1944. Спомини, Львів 1995.
Opracowania
Aresztowani w rejonie Lwowa i Drohobycza. Alfabetyczny wykaz 5822 obywateli polskich aresztowanych przez NKWD w rejonie Lwowa i Drohobycza w latach 1939–1941, Warszawa 1998.
Biedrzycka A., Kalendarium Lwowa 1918–1939, Kraków 2012.
Biedrzycka A., „Opisy zabytków w kościołach i na cmentarzach w dekanatach: zwinogródzkim, radomyślskim i białocerkiewskim” ze zbiorów Aleksandra Czołowskiego w Bibliotece Narodowej, „Krakowskie Pismo Kresowe” R. XI, 2019, s. 141–174.
Biedrzycka A., Wojenne losy Aleksandra Prusiewicza i jego „Dziennik z wydarzeń II wojny światowej 1939–1941”, „Krakowskie Pismo Kresowe” R. XIII, 2021, s. 225–244.
Bilas N., Leon Kozłowski – profesor katedry archeologii prehistorycznej ze specjalnym uwzględnieniem prehistorii ziem polskich (1921–1939) Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, w: Profesor Leon Kozłowski, red. S.K. Kozłowski, O. Sytnyk, Lwów–Warszawa 2010, s. 328–367.
Bolewski A., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945. Straty osobowe, Wrocław 1989.
Bonusiak A., Stanisław Ostrowski, „Studia Rzeszowskie” 1996, t. III, s. 172–176.
Bonusiak W., Losy historyków lwowskich – Polaków podczas II wojny światowej, w: Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX wieku, t. II, red. J. Maternicki, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2004, s. 401–412.
Bonusiak W., Powstanie i działalność władz okupacyjnych we Lwowie w okresie IX 1939 – VI 1941, w: Lwów: miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa, t. II, red. H.W. Żaliński, K. Karolczak, Kraków 1998, s. 307–318.
Cieślikowa A., Prasa okupowanego Lwowa, Warszawa 1997.
Czop E., Obwód lwowski pod okupacją ZSRR w latach 1939–1941, Rzeszów 2004.
Draus J., Oświata i nauka polska na Bliskim i Środkowym Wschodzie 1939–1950, Lublin 1993.
Draus J., Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni, Kraków 2007.
Gedl M., Kierunek Archeologii Polski na Uniwersytecie Jagiellońskim przed 1945 rokiem, „Światowit” R. XXXII, 1971, s. 187–197.
Gluziński K., Zwrócone – zatrzymane. Fragment opisu, „Czasopismo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich” 2018, z. 29, s. 171–181.
Grzelak Cz.K., Kresy w czerwieni. Agresja Związku Sowieckiego na Polskę w 1939 roku, Warszawa 2001.
Heydenkorn B., O rehabilitację Leona Kozłowskiego, „Kultura” 1957, nr 114, s. 89–104.
Hryciuk G., Polacy we Lwowie 1939–1944. Życie codzienne, Warszawa 2000.
Hulewicz J., Panaś Józef, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1980, s. 113–114.
Ihnatowicz I., Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych XIX i początku XX wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1962, t. VII, s. 99–124.
Jażdżewski K., Jędruszczak T., Kozłowski Leon Tadeusz, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 19–21.
Kalbarczyk S., Kazimierz Bartel (1882–1941). Uczony w świecie polityki, Warszawa 2015.
Kocańda P., Badania archeologiczno-architektoniczne zamków Czorsztyn, Dunajec i zamku Pieniny, praca licencjacka, Rzeszów 2011/2012, https://www.academia.edu/8606053/ Uniwersytet_Rzeszowski_Wydzia%C5%82_Socjologiczno_Historyczny_Pawe%C5%82_Koca%C5%84da_BADANIA_ARCHEOLOGICZNO_ARCHITEKTONICZNE_ZAMK%C3%93W_CZORSZTYN_DUNAJEC_I_ZAMKU_PIENINY (dostęp: 10 IV 2020).
Korczyk H., Sikorski Franciszek Józef, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1996–1997, s. 434–435.
Kotarska E., Proces czternastu, Warszawa 1998.
Kozłowski M., Sprawa premiera Leona Kozłowskiego. Zdrajca czy ofiara, Warszawa 2005.
Kozłowski S.K., Archeologiczne królestwo Wernera Radiga w Generalnym Gubernatorstwie, Kraków 2012.
Kozłowski S.K., Polscy Ukraińcy i ukraińscy Polacy w lwowskiej archeologii lat 1905–1945, „Przegląd Archeologiczny” 2013, t. LXI, s. 233–241.
Kryżaniwskyj A., Elektryczny Lwów. Historia 1894–2019, Wrocław 2020.
Laszak E., Działalność naukowa Aleksandra Czołowskiego (1865–1944), Łódź 2004.
Landau Z., Pieracki Bronisław Wilhelm, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXVI, Wrocław– Warszawa–Kraków 1981, s. 132–134.
Leinwand A., Generał Franciszek Sikorski, dowódca Grupy Obrony Lwowa w 1939 roku, „Niepodległość i Pamięć” 1995, nr 4, s. 19–41.
Markiewicz H., Boy-Żeleński, Wrocław 2001.
Matwijów M., Mieczysław Gębarowicz (1893–1984). Uczony i opiekun narodowych dóbr kultury, Warszawa 2013.
Matwijów M., Zakład Narodowy imienia Ossolińskich w latach 1939–1946, Wrocław 2003.
Matwijów M., Zbiory rękopiśmienne Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie w latach 1939–1946, „Czasopismo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich” 1999, z. 10, s. 211–241.
Mazur G., Skwara J., Węgierski J., Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, Katowice 2007.
Medyński A., Lwów. Ilustrowany przewodnik dla zwiedzających miasto, Lwów 1937.
Naleźniak P., Lwowskie więzienia w czerwcu 1941 roku, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2012, nr 35, s. 5–46.
Nowak M., Szeptycki Roman Aleksander Maria, w zakonie Andrzej, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XLVIII, Warszawa–Kraków 2012–2013, s. 216–224.
Ostrowska T., Parnas Jakub Karol, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1980, s. 218–221.
Pabis-Braunstein M., Poratyński Jan, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXVII, Wrocław– Warszawa–Kraków 1982–1983, s. 638–639.
Petrus J.T., Muzea lwowskie 1823–1939, w: Sztuka Kresów Wschodnich, t. II: Materiały sesji naukowej Kraków, maj 1995, red. J.K. Ostrowski, Kraków 1996, s. 425–434.
Romański R., Beresteczko 1651, Warszawa 2007.
Rutkowski T.P., Stanisław Kot 1885–1975. Biografia polityczna, Warszawa 2000.
Schenk D., Hans Frank. Biografia generalnego gubernatora, tłum. K. Jachimczak, Kraków 2009.
Słaba głowa, czyli cień kolaboracji. Z Maciejem Kozłowskim, autorem książki „Sprawa premiera Leona Kozłowskiego”, rozmawia Tomasz Zb. Zapert, „Przegląd Powszechny” 2006, nr 2, s. 121–129.
Sroka Ł.T., In the Light of Vienna. Jews in Lviv – between Tradition and Modernisation (1867–1914), Berlin 2018.
Stępień S., Studziński Cyryl, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XLV, Warszawa–Kraków 2007–2008, s. 141–145.
Supruniuk M.A., Nauka polska na Bliskim i Środkowym Wschodzie w latach 1942–1949. Część 1: Persja, „Opuscula Musealia” 2014, t. XXII, s. 45–71.
Sytnyk O., Kulturalno-historyczne tło rozwoju badań archeologicznych we Lwowie w okresie międzywojennym, w: Profesor Leon Kozłowski, red. S.K. Kozłowski, O. Sytnyk, Lwów– Warszawa 2010, s. 82–204.
Śleszyński W., Analiza struktury osadzonych w obozie odosobnienia w Berezie Kartuskiej (1934–1939), „Zeszyty Historyczne” 2003, z. 143, s. 170–186.
Terlecki O., Pułkownik Beck, Kraków 1985.
Terlecki R., Prusiewicz Aleksander, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXVIII, Wrocław– Warszawa–Kraków 1984–1985, s. 581–582.
Tyrowicz M., Połoniecki Bernard, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXVII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1982, s. 349–352.
Wierzbicka M., Bujak Franciszek, w: Słownik historyków polskich, Warszawa 1994, s. 64–65.
Włodarkiewicz W., Lwów 1939, Warszawa 2003.
Włodarkiewicz W., Wołyń 1939, Warszawa 2016.
Wrzosek M., Skwarczyński Stanisław Eugeniusz, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1997–1998, s. 540–542.
Zima I., Aleksander Czołowski 1865–1944. Luminarz lwowskiej kultury, Gdynia 2011.
Баженов Л.В., Історичне краєзнавство Правобережної України XIX – на початку XX ст., Хмельницький 1995.
Баженов Л.В., Історія та культура Поділля, Волині й Прикарпаття у працях Олександра Прусевича, Наукові записки Тернопільського національного педагогічного університету ім. Володимира Гнатюка 2004 (Серія історія, вип. 2), с. 58–62.
Баженов Л.В., Поділля в працях дослідників і краєзнавців XIX–XX ст., Кам’янець-Подільський 1993.
Бірюльов Ю., Філевич Н., Львівська галерея мистецтв, в: Енциклопедія Львова, ред. А. Козицький, т. IV, Львів 2012, с. 256–269.
Бойко О., Синагоги Львова, Львів 2008.
Генега Р., „Вільна Україна”, в: Енциклопедія Львова, ред. А. Козицький, І. Підкова, т. I, Львів 2007, с. 388.
Горбонь, І., Музей етнографії та художнього промислу Інституту народознавства НАН України, в: Енциклопедія Львовa, ред. А. Козицький, т. IV, Львів 2012, с. 773–787.
Гриневич В.А., Україна. Хроніка XX століття. Довідкове видання. Рік 1939, Київ 2007.
Гриневич В.А., Україна. Хроніка XX століття. Довідкове видання. Рік 1940, Київ 2009.
Гуменюк Є.М., Баб’як П.Г., Дзьобан О.О., Особисті архівні фонди відділу рукописів. Анотований покажчик, Львів 1977.
Забілий Р., Національний Музей-мемoріал жертв окупаційних режимів „Тюрма на Лонцького”, в: Енциклопедія Львова, ред. А. Козицький, т. IV, Львів 2012, с. 801–802.
Загайська Р., Вітер в долонях. Книга проходів Личаківським цвинтарем, ч. 1, Львів 2017.
Маньковська Р., Деформаційні процеси в музейництві: західноукраїнські області в 1939–1950-х рр, „Краєзнавство” 2017, № 3/4, с. 239–255.
Мельник І., Масик Р., Пам’ятники та меморіальні таблиці міста Львова, Львів 2012.
Мірошниченко-Гусак Л., Польові етнографічні дослідження як складник формування збірки Волинського краєзнавчого музею, „Науковий вісник Східноєвропейського національного університету ім. Лесі Українки” 2016, т. XIII, с. 151–156.
Мовчан С., „Діло”, в: Енциклопедія Львова, ред. А. Козицький, т. II, Львів 2008, с. 93–94.
Олійник О., Рукописна спадщина Олександра Прусевича, видатного дослідника народного мистецтва Волині у фондах Львівської наукової бібліотеки НАН України, в: Минуле і сучасне Волині й Полісся. Роде наш красний. Матеріали Третьої Волинської обласної науково-етнографічної конференції, 14–15 червня 2007 р., вип. 24, Луцьк 2007, с. 176–180.
Оліпер С., Дослідник історії та етнології Правобережної і Західної України Олександр Прусевич, „Питання історії України” 2014, т. XVII, с. 204–207.
Ошуркевич O., 60 років від дня смерті О.М. Прусевича (1878–1944) польського етнографа, музеолога, краєзнавця, в: Календар знаменних і пам’ятних дат Волині на рік 2004, Луцьк 2003, с. 145–147.
Ошуркевич O., Олександр Прусевич – музеолог, дослідник народного мистецтва на Волині, в: Волинський музей. Історія і сучасність. Тези та матеріали І науково-практичної конференції, присвяченої 65-річчю Волинського краєзнавчого музею та 45-річчю літературно-меморіального музею Лесі Українки в Колодяжному, Луцьк 1998, с. 8–9.
Ошуркевич O., Питання етнографії у творчій діяльності Олександрa Прусевичa, „Народознавчі зошити” 1997, № 3, с. 202–204.
Паравійчук А.Г., Бібліографічний покажчик літератури і публікацій з історії Подільського краю з давніх часів по 1964 р. включно, Кам’янець-Подільський 1965.
Пастушенко Т., Хроніка 1941, в: Україна: хроніка XX століття. Довідкове видання. Ріки 1941–1943, Київ 2005, с. 7–162.
Сикора Э., Лица Каменца-Подольского, Харьков 2010.
Ханас В., Прусевич Oлександр Миколаевич, в: Тернопільський енциклопедичний словник, т. III, Тернопіль 2005, с. 155.
Янчак Я., Козицький А., Аеродром, в: Енциклопедія Львова, ред. А. Козицький, І. Підкова, т. I, Львів 2007, с. 40–43.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 1045
Number of citations: 0
