Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Dzieje Najnowsze

The Participation of Polish Youth in the Political Life of the Congress Kingdom in 1905–1918 in the Light of the Period’s Reports
  • Home
  • /
  • The Participation of Polish Youth in the Political Life of the Congress Kingdom in 1905–1918 in the Light of the Period’s Reports
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 53 No. 3 (2021) /
  4. Studia i artykuły

The Participation of Polish Youth in the Political Life of the Congress Kingdom in 1905–1918 in the Light of the Period’s Reports

Authors

  • Przemysław Waingertner Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego https://orcid.org/0000-0001-8127-5820

DOI:

https://doi.org/10.12775/DN.2021.3.01

Keywords

history of Poland in the 20th century, political life in the Kingdom of Poland in the 20th century, Polish youth organizations in the 20th century, Revolution of 1905 in Poland, Polish diaries

Abstract

The article attempts to reconstruct the phenomenon of the involvement of Polish youth in the political life of the Congress Kingdom in 1905–1918 based on reports from the period. Among their authors are members of the young generation of that time, representing various political currents, as well as mature politicians, publicists, and educational and social activists. These accounts are not only a source of information on the motives behind the political choices and actions of young Poles in the early twentieth century, the role and significance of this generation in the political life of the Polish Kingdom but also on the place that youth occupied within the reflections of representatives of older generations.

Author Biography

Przemysław Waingertner, Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego

Przemysław Waingertner – professor of humanities, historian; Chair of Modern Polish History, Institute of History, Faculty of Philosophy and History, University of Łódź. His academic interests include: Polish political thought and military activity in the 20th century, political life of the Second Polish Republic, the history of Łódź and the region in the 20th century.

References

Bujalski M., Związek im. Jana Kilińskiego (Narodowa Młodzież Robotnicza) 1901–1906, [Warszawa] 1930.

Cat-Mackiewicz S., Historia Polski od 11 listopada 1918 r. do 17 września 1939 r., Warszawa 1989.

Cenckiewicz S., Tadeusz Katelbach. Biografia polityczna (1897–1977), Warszawa 2005.

Cywiński N., Rodowody niepokornych, Warszawa 1971.

Czekaj K., Artur Śliwiński (1877–1953). Polityk, publicysta, historyk, Warszawa 2011.

Dąbrowski K., Kwiatkowski M., Życie i działalność Kazimierza Mariana Wyszyńskiego – działacza niepodległościowego, polityka i dyplomaty (1890–1935), „Studenckie Zeszyty Naukowe” (Lublin) 2007, t. X, z. 16, wyd. specjalne, s. 7–178.

Dorabialska A., Jeszcze jedno życie, Warszawa 1972.

Garlicki A., Relacja Romana Dmowskiego o Lidze Narodowej, „Przegląd Historyczny” 1966, t. LVII, z. 3, s. 415–443.

Garlicki A., U źródeł obozu belwederskiego, Warszawa 1978.

Głuchowski J., Strajk szkolny w roku 1905 w Częstochowie, „Niepodległość” (Londyn) 1972, t. VIII, s. 135–137.

Grott B., Zygmunt Balicki. Ideolog Narodowej Demokracji, Kraków 1995.

Hass L., Losy człowieka i pokolenia (Działalność S. Szwedowskiego w Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i w Związku Patriotycznym), „Więź 1973, nr 10, s. 108–120.

Hillebrandt B., Polskie organizacje młodzieżowe XIX i XX wieku. Zarys historii, Warszawa 1986.

Hillebrandt B., Ruch młodzieżowy w Polsce. Zarys historii postępowego nurtu, Warszawa 1982.

Jaruzelski J., Stanisław Cat-Mackiewicz 1896–1966. Wilno–Londyn–Warszawa, Warszawa 1994.

Katelbach T., Spowiedź pokolenia, oprac. S. Cenckiewicz, Gdańsk 2001.

Katelbach T., Strajk akademicki w Warszawie 1917, Warszawa 1938.

Katelbach T., Zet, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1968, z. 13, s. 3–54.

Kołodziejczyk A., Przemiany w oświacie i kulturze wsi Królestwa Polskiego w dobie rewolucji 1905 roku, w: Dziedzictwo rewolucji 1905–1907, red A. Żarnowska i in., Warszawa–Radom 2007, s. 227–243.

Kowalski Z., Udział młodzieży szkół lubelskich w strajku szkolnym 1905 r., „Rocznik Lubelski” 1963, t. VI, s. 185–214.

Kozłowski E., Wrzosek M., Dzieje oręża polskiego 1794–1938, Warszawa 1973.

Kułakowski M., Roman Dmowski w świetle listów i wspomnień, Dębogóra 2014.

Kurzyna M., O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko, Warszawa 1975.

Michta N., Postacie z przełomu wieków. Z kręgu działaczy SDKPiL, Warszawa 1983.

Micińska M., Gołąb i orzeł. Obchody rocznic kościuszkowskich w latach 1894 i 1917, Warszawa 1997.

Micińska M., Między Królem Duchem a mieszczaninem. Obraz bohatera narodowego w piśmiennictwie polskim przełomu XIX i XX w. (1890–1914), Wrocław 1995.

Mioduchowska M., Centralny Związek Młodzieży Wiejskiej 1912–1928, Warszawa 1984.

Molenda J., Piłsudczycy a narodowi demokraci 1908–1918, Warszawa 1980.

Nałęcz T., Irredenta polska, Warszawa 1992.

Nasza walka o szkołę polską 1901–1917, t. I–II, Warszawa 1932–1934.

Nietyksza M., Kobiety w ruchu oświatowym. Królestwo Polskie na przełomie wieków, w: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, t. II, cz. 2, Warszawa 1992, s. 91–119.

Nowacki T.W., Młodzież tworzy historię. Zwycięska walka młodzieży o szkołę polską 1901–1917, Lublin 2011.

Nowacki T.W., Zwycięska walka młodzieży o szkołę polską 1901–1917, „Niepodległość i Pamięć” 2007, nr 2, s. 37–91.

Nowak I., W 75. rocznicę powstania Zetu 1886–1961, w: Zet w walce o niepodległość i budowę państwa. Szkice i wspomnienia, red. T.W. Nowacki, Warszawa 1996, s. 295–297.

Olstowski P., Generał Gustaw Orlicz-Dreszer (1889–1936). Dowódca wojskowy i działacz społeczno-polityczny, Toruń 2000.

Potkański W., Ruch narodowo-niepodległościowy w Galicji przed 1914 rokiem, Warszawa 2002.

Potkański W., Zawiązanie, działalność oraz wystąpienie Związku Młodzieży Polskiej z Narodowej Demokracji w 1909 r. i utworzenie „niezależnego Zetu”, „Dzieje Najnowsze” 1998, nr 4, s. 3–20.

Rakowski J., Eugeniusz Kwiatkowski. Szkic biograficzny młodych lat na tle ruchu niepodległościowego Zetu i Zarzewia 1886–1920, Londyn 1977.

Rakowski J., Zetowcy i piłsudczycy (1), „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1980, z. 54, s. 3–39.

Ratajska K., Dziedzice filomatyzmu, Wrocław 1987.

Rokicki Cz., Rewolucyjna Młodzież Narodowa, „Niepodległość” (Warszawa) 1938, t. XVII, z. 2, s. 272–277.

Roszkowski S., Komisja Robotnicza „Zetu”, „Niepodległość” (Warszawa) 1933, t. VII, z. 3, s. 361–380.

Studnicki W., Z przeżyć i walk, Warszawa 1928.

Szymańska W., Pierwsza konferencja młodzieży uniwersyteckiej PPS, „Niepodległość” 1935, t. X, s. 145–151.

Targalski J., Geneza Zetu, „Pokolenia” 1966, nr 3, s. 7–30.

Tomicki J., Polska Partia Socjalistyczna 1892–1948, Warszawa 1983.

Waingertner P., Zet wobec Narodowej Demokracji w przededniu I wojny światowej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1998, nr 63, s. 161–173.

Waingertner P., Związek Młodzieży Polskiej „Zet” wobec kwestii niepodległości Polski w latach 1886–1918, w: Ku wolności. Czynniki wewnętrzne i międzynarodowe powstania niepodległych państw w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX–XX wieku, red. E. Wiśniewski, Łódź 2012, s. 143–155.

Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893–1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej, Wrocław 1980.

Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1991.

Wolsza T., Narodowa Demokracja wobec chłopów w latach 1887–1914. Programy, polityka, działalność, Warszawa 1992.

Wolsza T., Organizatorki ruchu oświatowego na wsi. Królestwo Polskie na przełomie wieków, w: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, t. II, cz. 2, Warszawa 1992, s. 121–134.

Wołos M., „Ojczyźnie służy”. Damian Stanisław Wandycz (1892–1974), Bełchatów–Kraków– Warszawa 2015.

Dzieje Najnowsze

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2021-12-01

How to Cite

1.
WAINGERTNER, Przemysław. The Participation of Polish Youth in the Political Life of the Congress Kingdom in 1905–1918 in the Light of the Period’s Reports. Dzieje Najnowsze. Online. 1 December 2021. Vol. 53, no. 3, pp. 5-26. [Accessed 29 June 2025]. DOI 10.12775/DN.2021.3.01.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 53 No. 3 (2021)

Section

Studia i artykuły

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 563
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

history of Poland in the 20th century, political life in the Kingdom of Poland in the 20th century, Polish youth organizations in the 20th century, Revolution of 1905 in Poland, Polish diaries
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop