Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Dzieje Najnowsze

Nominacja biskupa Stefana Wyszyńskiego na prymasa Polski – w świetle nowych źródeł archiwalnych
  • Strona domowa
  • /
  • Nominacja biskupa Stefana Wyszyńskiego na prymasa Polski – w świetle nowych źródeł archiwalnych
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 57 Nr 3 (2025) /
  4. Studia i artykuły

Nominacja biskupa Stefana Wyszyńskiego na prymasa Polski – w świetle nowych źródeł archiwalnych

Autor

  • Albert Warso Szkoła Główna Mikołaja Kopernika w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-4859-9214

DOI:

https://doi.org/10.12775/DN.2025.3.05

Słowa kluczowe

Stefan Wyszyński, August Hlond, Antoni Baraniak, Stolica Apostolska, archidiecezja gnieźnieńska, archidiecezja warszawska, prymas Polski

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest odtworzenie biegu wydarzeń związanych z nominacją prymasowską bp. Stefana Wyszyńskiego w 1948 r. Bazę źródłową tekstu stanowią przede wszystkim nieznane szerzej dokumenty archiwalne znajdujące się w Archiwum Historycznym Sekretariatu Stanu w Watykanie, uzupełnione o archiwalia z Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Artykuł opisuje chronologię i przebieg wydarzeń w związku z nominacją nowego prymasa Polski, który następnie przez prawie 33 lata kierował Kościołem w Polsce. Jednocześnie, wykorzystując dostępne opracowania, stara się uporządkować dotychczasową wiedzę na ten temat.

Biogram autora

Albert Warso - Szkoła Główna Mikołaja Kopernika w Warszawie

Ks. Albert Warso – kapłan diecezji radomskiej, dr nauk humanistycznych w zakresie historii, absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Wykładowca w Szkole Głównej Mikołaja Kopernika w Warszawie i na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Zajmuje się m.in. historią Kościoła w Polsce w XIX i XX w., relacjami państwo–Kościół w Polsce po II wojnie światowej, biografistyką kościelną. E-mail: awarso@sgmk.edu.pl.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie

Acta Hlondiana

Archivio Storico della Segreteria di Stato – Sezione per i Rapporti con gli Stati e le Organizzazioni Internazionali

Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinari, Pio XII, parte I, Polonia;

Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinari, Pio XII, parte II, Polonia

Źródła drukowane

Circa proponendos ad episcopale ministerium pro dioecesibus ritus latini in Polonia, „Acta Apostolicae Sedis” 1921, nr 11, s. 430–432.

Kowalczyk J., Soli Deo. Wspomnienie o Księdzu Stefanie Kardynale Wyszyńskim, Lublin 2001.

Wyszyński S., Pro memoria, t. I, red. P. Skibiński, Warszawa 2017.

Zakrzewski T., Wspomnienia, oprac. M.M. Grzybowski, Ciechanów–Płock 2016.

Żaryn J., Stolica Apostolska wobec Polski i Polaków w latach 1944–1958 w świetle materiałów ambasady RP przy Watykanie (Wybór dokumentów), Warszawa 1998.

Opracowania

Czaczkowska E., „Jestem człowiekiem tak marnego stanu…” Okoliczności nominacji bp. Stefana Wyszyńskiego na prymasa Polski, „Studia Prymasowskie” 2024, t. IX, s. 33–46.

Łatka R., Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL, Warszawa 2022.

Nitecki P., „Wiem jak godną stolicę obejmuję w dziedzictwie”. Biskup Stefan Wyszyński Pasterz Kościoła Lubelskiego, Lublin 2012.

Pietrzak J., Episkopat Polski i nominacja nowego prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego, w: Prymas Stefan Wyszyński i Episkopat Polski, red. R. Łatka, D. Zamiatała, Warszawa 2023, s. 11–31.

Pietrzak J., Pełnia prymasostwa. Ostatnie lata kardynała Augusta Hlonda 1945–1948, t. 2, Poznań 2009.

Dzieje Najnowsze

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2025-12-23

Jak cytować

1.
WARSO, Albert. Nominacja biskupa Stefana Wyszyńskiego na prymasa Polski – w świetle nowych źródeł archiwalnych. Dzieje Najnowsze [online]. 23 grudzień 2025, T. 57, nr 3, s. 101–122. [udostępniono 24.12.2025]. DOI 10.12775/DN.2025.3.05.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 57 Nr 3 (2025)

Dział

Studia i artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 7
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Stefan Wyszyński, August Hlond, Antoni Baraniak, Stolica Apostolska, archidiecezja gnieźnieńska, archidiecezja warszawska, prymas Polski
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa