„Podnieś się i rzuć się w morze!” (Mk 11,23/Mt 21,21). Rzecz o powszechnym błędzie w tłumaczeniach polskich i jego teologicznych konsekwencjach
DOI :
https://doi.org/10.12775/BPTh.2016.019Mots-clés
Mk 11, 23, Mt 21, 21, Łk 17, 6, podnieś się, rzuć się w morze, passivum theologicum, wiara, modlitwaRésumé
Artykuł poświęcony jest niewłaściwemu tłumaczeniu słów arthēti kai blēthēti eis tēn thalassan zawartych w Mk 11,23 i Mt 21,21 oraz ekridzōthēti kai fyteuthēti en tē[i] thalassē[i] (Łk 17,6). Formy czasownikowe wyrażone w tekście greckim za pomocą imperatywów strony biernej aorystu, zostały oddane we wszystkich polskich przekładach tłumaczeniach za pomocą strony zwrotnej („Podnieś się i rzuć się w morze”). Nie ma żadnych podstaw (ani semantycznych, ani syntaktycznych), aby właśnie w ten sposób oddać przetłumaczyć te słowa na język polski. Co więcej, oddanie ich za pomocą strony zwrotnej wypacza przesłanie teologiczne logionu, w którym są zawarte. Analizowane w artykule słowa powinny zostać oddane za pomocą trybu rozkazującego strony biernej, ponieważ stanowią passivum theologicum („Zostań podniesiona i [zostań] rzucona do morza”). Powyższa interpretacja jest wiernym tłumaczeniem tekstu oryginalnego, ponadto lepiej odpowiada kontekstowi, w którym logion Jezusa został przekazany przez ewangelistów, i jego przesłaniu teologicznemu. Artykuł jest także próbą wskazania przyczyn przekładu zawartego we wszystkich wydaniach Nowego Testamentu na język polski.
Références
Albrecht G.J., Albrecht M.J., Matthew, Milwaukee 1996.
Albright W.F., Mann C.S., Matthew. Introduction, Translation, and Notes, New Haven, London 2008.
Bauer W., A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Chicago, London 21979.
Beck T., Benedentti U., Brambillasca G., Clerici F., Fausti S., Una comunitá legge Il vangelo di Marco, Bologna 1978.
Blass F., Debruner A., Grammatica del greco del Nuovo Testamento, Brescia 1997.
Blomberg C.L., Matthew, Nashville 1992.
Boice J.M., The Gospel of Matthew. Volume 2: The Triumph of the King. Matthew 18–28, Grand Rapids 2001.
Boring M.E., Mark. A Commentary, Luisville, London 2006.
Bratcher R.G., Nida E.A., Mark. Translator’s Handbook on the Gospel of Mark, London 1961.
Carter W., Matthew and the Margins. A Socio-Political and Religious Reading, Sheffield 2000.
Cole R.A., Il Vangelo secondo Marco. Intorduzione e commentario, Roma 1989.
Crossan J.D., In Fragments: The Aphorisms of Jesus, San Francisco 1983.
Davies W.D., Allison D.C., The Gospel according to Saint Matthew III, Edinburgh 1997.
Delorme J., L’heureuse annonce selon Marc. Lecture intégrale du deuxième évangile II, Paris, Montréal 2008.
Derret J.D.M., Moving Mountains and Uprooting Trees (Mk 11:22; Mt 17:20, 21:21; Lk 17,6), Bibbia e Oriente 30 (1988), s. 231–244.
Duplacy J., La foi qui déplace les Montagnes (Mt., XVII, 20; XXI, 21 et par.), w: À la rencontre de Dieu. Mémorial Albert Gélin, ed. M. Jourjon, Mappus 1961, s. 273–287.
Eckey W., Das Lukasevengelium. Unter Berücksichtigung seiner Paralleln. Teilband 2: łk 11,1–24,53, Vluyn 2004.
Ellul D., Dérives autour d’un figuier: Matthieu 21,18–22, Foi et Vie 5 (1992), s. 69–76.
Ernst J., Il Vangelo secondo Luca. Volume secondo: Luca 9,51 – 24,53, Brescia 1985.
Ernst J., Il Vangelo secondo Marco, Brescia 1991.
Evans C.A., Mark 8:27–16:20, Nashville 2001.
Fabris R., Matteo, Roma 1982.
France R.T., The Gospel of Matthew, Grand Rapids, Cambridge 2007.
Geddert T.J., Mark, Scottdale, Waterloo, 2001.
Gnilka J., Das Evangeliu nach Markus. 2 Teil Mk 8,27 – 16,20, Zürich 1979.
Gnilka J., Das Matthäusevangelium. II Teil. Kommentar zu Kap 14,1–28,20 und Einleitungsfragen, Freiburg, Basel, Wien 1988.
Grasso S., Il Vangelo di Matteo, Roma 1995.
Grasso S., Vangelo di Marco, Milano 2003.
Green J.B., The Gospel of Luke, Grand Rapids, Cambridge 1997.
Gryglewicz F., Ewangelia według św. Łukasza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, Poznań, Warszawa 1974.
Gundry R.H., Mark. A Commentary on His Apology for the Cross, Grand Rapids 1993.
Gundry R.H., Matthew: A Commentary on His Literary and Theological Art, Grand Rapids 1982.
Hahn F., Jesu Wort vom bergeversetzenden Glauben, ZNW 76 (1985), s. 149–169.
Hanger D.A., Matthew 14 – 28, Dallas 1995.
Harrington D.J., The Gospel of Matthew, Collegeville 1991.
Hedrick C.W., On Moving Mountains. Mark 11,22b–23/Matt 21,21 and Parallels, Forum 6 (1990), s. 219–237.
Homerski J., Ewangelia wedłu św. Mateusza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, Poznań, Warszawa 1979.
Hooker M.D., A Commentary on The Gospel according to St. Mark, London 1991.
Jezierska E., Jaka wiara może „góry przenosić”? (Mt 17,14–21 i par.), w: Cierpliwość i miłość. Księga dla uczczenia Kardynała Henryka Gulbinowicza, E. Janiak, W. Irek (red.), Wrocław 2010, s. 353–360.
Johnson L.T., The Gospel of Luke, Collegeville 1991.
Just A.A., Luke 9:51 – 24:53, Sant Luis 1997.
Kernaghan R.J., Mark, Downers Grove, Nottingham 2007.
Klostermann E., Das Lukasevengelium, Tübingen 1971.
Klostermann E., Das Matthäusevengelium, Tübingen 1971.
Langkammer H., Ewangelia według św. Marka. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, Poznań, Warszawa 1977.
Lane W.L., The Gospel according to Mark, Grand Rapids, Cambridge 1974.
Légasse S., Marco, Roma 2000.
Liddell H.G., Scott R., A Greek-English Lexicon, Oxford 91996.
Luz U., Matthew 21 – 28. A Commentary, Minneapolis 1989.
Mann C.S., Mark. A New Translation with Introduction and Commentary, Garden City, New York 1986.
Marcus J., Mark 8–16. A New Translation with Introduction and Commentary, New Haven, London 2009.
Marshall I.H., The Gospel of Luke. A Commentary on the Greek Text, Grand Rapids 1978.
McKay K.L., A New Syntax of the Verb in New Testament Greek, New York 1994.
Meynet R., L’évangeli de Marc, Pendé 2014.
Mickiewicz F., Ewangelia według św. Łukasza. Rozdziały 12–24, Częstochowa 2012.
Montanari F., Vocabolario della lingua greca, Torino 22004.
Nolli G., Evangelo secondo Luca, Cittá del Vaticano 21993.
Nolli G., Evangelo secondo Marco, Cittá del Vaticano 31996.
Nolli G., Evangelo secondo Matteo, Cittá del Vaticano 21996.
Morris L., The Gospel according to Matthew, Grand Rapids, Cambridge 1992.
Newman B.M., Matthew. A Handbook on the Gospel of Matthew, New York 1988.
Nolland J., Luke 9:21–18:34, Dallas 1993.
Nolland J., The Gospel of Matthew. A Commentary on the Greek Text, Grand Rapids 2005.
Paciorek A., Ewangelia według świętego Mateusza. Część II: Rozdziały 14–28, Częstochowa 2008.
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 42006.
Radermarkers J., Lettura pastorale del Vangelo di Matteo, Bologna 1974.
Radermarkers J., Bossuyt P., Lettura pastorale del Vangelo di Luca, Bologna 1981.
Reiling J., Swellengrebel J.L., A Translator’s Handbook on The Gospel of Luke, New York 1971.
Robertson A.T., A Grammar of the Greek New Testament in the Light of Historical Research, Nashville 2010.
Rossé G., Il Vangelo di Luca. Commento esegetico e teologico, Roma 2001.
Rusconi C., Vocabolario del greco del Nuovo Testamento, Bologna 1997.
Ryken L., Wilhott J.C., Longman III T. (ed.), Le immagini bibliche. Simboli, figure retoriche e temi lettarari della Bibbia, Cisinello Balsamo 2006.
Sabourin L., Il Vangelo di Luca. Introduzione e Commento, Roma 1989.
Sand A., Das Evangelium nach Matthäus, Regensburg 1986.
Schenider G., Das Evangelium nach Lukas. Kapitel 11–24, Gütersloh 1997.
Schlier H., amēn, TDNT I, 335–338.
Schulz S., Q die Spruchquelle der Evangelisten, Zürich 1972.
Schweizer E., Das Evangelium nach Markus, Göttingen 1983.
Stein R.H., Mark, Grand Rapids 2008.
Yarbro Collins A., Mark. A Commentary, Minneapolis 2007.
Young R.A., Intermediate New Testament Greek. A Linguistic and Exegetical Approach, Nashville 1994.
Wallace D.B., Greek Grammar Beyond the Basics. An Exegetical Syntax of the New Testament, Grand Rapids 1996.
Wiefel W., Das Evangelium nach Lukas, Berlin 1988.
Wicke H.E., Mark, Milwaukee 1988.
de Witt Burton E., Syntax of the Moods and Tenses in New Testament Greek, Edinburgh 31898.
Wolter M., Das Lukasevengelium, Tübingen 2008.
Zerwick M., Il greco del Nuovo Testamento, Roma 2010.
Zmijewski J., Der Glaube und Seine Macht. Eine traditionsgeschichtliche Untersuchung zu Mt 17,20; 21,21; Mk 11,23; Lk 17,6, w: Begegnung mit dem Wort. FS Heinrich Zimmermann, J. Zmijewski, E. Nellessen (Hrsg.), Bonn 1980, s. 81–101.
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Stats
Number of views and downloads: 999
Number of citations: 0