The Spirit of YHWH as the Charism of the Pre-Monarchic Liberators of Israel and the Theological Symbol of God’s Salvific Activity in the Book of Judges
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2018.023Słowa kluczowe
rwḥ, rûaḥ JHWH, duch JHWH, Księga Sędziów, Otniel, Gedeon, Jefte, SamsonAbstrakt
Duch JHWH charyzmatem przedmonarchicznych wyzwolicieli Izraela i teologicznym symbolem zbawczej aktywności Boga w Księdze Sędziów
Jedną z najbardziej charakterystycznych, a zarazem enigmatycznych formuł Księgi Sędziów jest syntagma rûaḥ JHWH, która równocześnie zalicza się do najstarszych form starotestamentowej pneumatologii usiłującej wyrazić duchowy charakter zbawczej obecności i aktywności Boga JHWH w dziejach narodu wybranego. Tą formułą posługują się zarówno autorzy oryginalnych źródeł o przedmonarchicznych wyzwolicielach Izraela (Sdz 13,1; 14,6.19; 15,14), jak też ich deuteronomistyczni redaktorzy (Sdz 3,10; 6,34; 11,29), którzy opierając się na teologii przymierza synajskiego i zasadach Bożej retrybucji postanowili zrekonstruować epokę sędziów. Publikacja bada pochodzenie oraz etymologiczny i teologiczny sens hebrajskiego rdzenia rwḥ i formuły rûaḥ JHWH, a także biblijną koncepcję Bożego ducha w szerokim kontekście literatury starożytnego Bliskiego Wschodu oraz biblijnych tradycji o sędziach.
Bibliografia
Aharoni Y., New Aspects of the Israelite Occupation in the North, w: J. Sanders, Near Eastern Archaeology in the Twentieth Century, Garden City 1970, s. 254-267.
Albertz R., Westermann C., rûaḥ, spirit, w: E. Jenni, C. Westermann, Theological Lexicon of the Old Testament Peabody 2004, t. 3, s. 1202-1220.
Amit Y., Who Was Interested in the Book of Judges in the Persian-Hellenistic Periods?, w: D. Edelman Deuteronomy-Kings as Emerging Authoritative Books, SBL 6, Atlanta 2014, s. 103-114.
Block, D., Empowered by the Spirit of God. The Holy Spirit in the Historiographic Writings of the Old Testament, SBJT 1 (1; 1997), s. 42-61.
Block D., Judges, Ruth, NAC 6, Nashville 1999.
Block, D., The Prophet of the Spirit. The Use of rwḥ in the Book of Ezekiel, JETS 32 (1989), s. 27-49.
Boling, R., Judges. Introduction, Translation and Commentary, AB 6A, New Haven 2005.
Conroy C., Leadership» e profezia come doni carismatici, PSV 4 (1979), s. 27-41.
Dunn, J., Spirit, Holy Spirit, w: J. Douglas, New Bible Dictionary, Downer Grove 1996, s. 1125-1129.
Falkenstein A., von Soden W., Sumerische und akkadische Hymnen und Gebeten, Zurich 1953.
Gesenius W., Kautsch E., Hebräische Grammatik, Leipzig 1909.
Gillmayr-Bucher S., Memories Laid to Rest. The Book of Judges in the Persian Period, w: D. Edelman Deuteronomy-Kings as Emerging Authoritative Books, SBL 6, Atlanta 2014) s. 115-132.
Guillaume P., Waiting for Josiah: The Judges, JSOT.S 385, Sheffield 2004.
Haag H., Gideon – Jerubbaal – Abimelek, ZAW 79 (1967), s. 305-314.
Hildebrandt W., An Old Testament Theology of the Spirit of God, Peabody 1995.
Idestrom R., The Spirit in the Old Testament: a Review of an Old Testament Theology of the Spirit of God by Wilf Hildebrandt, JPT 7 (1999), s. 127-133.
Johnson A., The One and the Many in the Israelite Conception of God, Cardiff 1961.
Die keilalphabetischen Texte aus Ugarit einschliesslich der keilalphabetischen Texte ausserhalb Ugarits (red. M. Dietrich - O. Loretz - J. Sanmartin), AOAT 24; Neukirchen-Vluyn 1976.
Knauf E., Midian, Wiesbaden 1989.
Koehler L., Baumgartner W., The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament, Leiden 2000.
Mayes A.D., Israel in the Period of the Judges, SBT 29, London 1974.
Mirguet F., La représentation du divin dans les récits du Pentateuque, VT.S 123, Leiden 2009.
Moore G., Critical and exegetical Commentary on Judges, ICC; Edinburgh 1989.
Morenz S., Gott und Mensch im alten Ägypten, Leipzig 1964.
Lindars B., Gideon and Kingship, JTS 16 (2; 1965), s. 315-326.
Pelt van M., Kaiser W., Block D., rûaḥ, w: G. Botterweck, H. Ringgren, Theological Dictionary of the Old Testament, Grand Rapids 2004, s. 1073-1078.
Person R., The Deuteronomic School. History, Social Setting, and Literature, SBL 2, Atlanta 2002.
Reymond, P., rwḥ, w: J. Soggin, Dizionario di ebraico e aramaico biblici, Roma 1995, s. 386.
Reymond, P., rûaḥ, w: J. Soggin, Dizionario di ebraico e aramaico biblici, Roma 1995, s. 386-387.
Richter W., Zu den Richtern Israels, ZAW 77 (1; 1965), s. 40-72.
Scerbo, F., rûaḥ, Dizionario ebraico e caldaico del Vecchio Testamento, Firenze 1912, s. 344-345.
Smend R., Yahweh War and Tribal Confederation, Nashville 1970.
Soden von W., Der Genuswechsel bei rûaḥ und das grammatische Geschlecht in den semitischen Sprachen, ZA 5 (1; 1992), s. 57-63.
Steinmann A., The Mysterious Numbers of the Book of Judges, JETS 48 (2005), s. 491-500.
Tengström S., rûaḥ, G. Botterweck, H. Ringgren, Theological Dictionary of the Old Testament, Grand Rapids 2004, t. XIII, s. 365-396.
Walvoord J., The Holy Spirit, Grand Rapids 1965.
Westermann C., Geist im Alten Testament, ET 41 (1981), s. 223-230.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1002
Liczba cytowań: 1
