Ideał tolerancji w świetle przesłanek zawartych w Listach św. Pawła (część pierwsza: zagadnienia wstępne)

Abstract

Ideał tolerancji, który odgrywa ważną rolę w dzisiejszym świecie, powinien być poddany refleksji w świetle Słowa Bożego. Św. Paweł nie używa słowa tolerancja, ale w kilku tekstach pisze o fenomenie, który opisuje to słowo, a mianowicie w 1 Kor 8–10, a także w 1 Kor 5,1–13; 6,1–11; Rz 14 (gdzie używa czasownika „sądzić” – krinein). Treścią niniejszego artykułu jest omówienie zagadnień wstępnych, w tym – analiza 1 Kor 8–10. Chrześcijanie muszą dawać świadectwo tolerancji Jezusa (por. Mk 9,40: „Kto bowiem nie jest przeciwko nam, ten jest z nami”). Tolerancja oznacza znoszenie drugiego w jego inności. Rozumienie orędzia Jezusa dokonuje się w dialogu z inaczej myślącymi i z niechrześcijanami. Św. Paweł w swych listach koryguje błędne rozumienie tolerancji przez adresatów listów. W 1 Kor 8–10 niewłaściwą postawę tych, którzy posiadali „wiedzę” płynącą z Ewangelii, św. Paweł opisuje zdaniem: „«wiedza» wbija w pychę” (1 Kor 8,1). Korektę ich postawy zawiera w zdaniu: „Miłość buduje” (1 Kor 8,1). Miłość jest w tym zdaniu równoważnikiem zalecanej przez św. Pawła postawy tolerancji wobec tych, którzy nie przyjęli w pełni ewangelicznej „wiedzy”. Wynika z tego, że tolerancja nie jest wartością autonomiczną, absolutną, ale jest podporządkowana miłości. Zasadę tę należy traktować jako naczelną tezę, której podlega wszystko, co św. Paweł pisał na temat tolerancji (i nietolerancji) w innych tekstach, które będą analizowane w kolejnym naszym artykule na łamach „Biblica et Patristica Thoruniensia”.