Żona Hioba – różne oblicza tej samej kobiety. Interpretacja Hi 2,9–10 w BH i LXX oraz wątek żony w Testamencie Hioba
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2013.006Słowa kluczowe
Księga Hioba, Septuaginta, Grecka Biblia, Testament Hioba, żona Hioba, Hi 2, 9–10Abstrakt
Artykuł skupia się na figurze żony Hioba w trzech różnych tradycjach. Rozpoczynając od tekstu hebrajskiego Księgi Hioba, pokazuje różne stadia w interpretacji charakteru żony Hioba i jej roli w księdze. W tekście hebrajskim żona Hioba pojawia się tylko w Hi 2,9–10, gdzie wypowiada jedną sentencję („przeklinaj Boga i umieraj”). Jest ona prezentowana tam jako rodzaj „pomocnicy złego” (diavoli adiutrix), jak była nazwana przez św. Augustyna. Jednak, najstarszy przekład tekstu – grecka Septuaginta (LXX) – pokazuje jej rolę w księdze w odmienny sposób: LXX rozciąga jej mowę aż na parę wierszy, zwracając uwagę nie tylko na cierpienie Hioba, ale także na smutek jego żony, która cierpi jak jej mąż (w szczególności z powodu utraty swoich dzieci i swojej ciężkiej pracy). W oparciu o te interpretację, która z wielkim prawdopodobieństwem jest dziełem tłumacza Księgi Hioba (oryginalny wariant LXX), wyrasta jeszcze bardziej opracowany obraz żony Hioba w apokryficznym „Testamencie Hioba”, który został stworzony w środowisku starożytnej Aleksandrii (tym samym jak LXX), prawdopodobnie w I w. przed Chr. Charakter i rola żony Hioba, która otrzymuje nawet imię Sitis, rozciąga się na kilka rozdziałów. Jej zachowanie wobec cierpienia męża może być porównane do zachowania kobiet proszących, które w tradycji mądrościowej są ukazane jako odważne (na przykład w poemacie z Prz 31). W ten sposób rozszerzony wątek może być uważany za najstarszą interpretację tekstu Księgi Hioba w wersji LXX. Trzy przedstawione interpretacje należycie prezentują trzy różne twarze tej samej kobiety i są dobrym przykładem wpływu, jaki grecki przekład LXX wywierał na historię interpretacji Księgi Hioba.
Bibliografia
Broc C., La femme de Job dans la prédication de Jean Chrysostome, w: Studia Patristica t. XXXVII, red. M.F. Wiles, Leuven 2001.
Cimosa M., John Chrysostom and the Septuagint (Job and Psalms), w: XII Congress of the International Organization for Septuagint and Cognate Studies, Leiden 2004, red. M.K.H. Peters, Septuagint and Cognate Studies Series 54, Atlanta 2006.
Clines D. J. A., Job 1–20, Word Biblical Commentary 17, Nashville 1989.
Clines D. J. A., Why Is There a Book of Job, and What Does It to You if You Read It?, w: The Book of Job, red. W.A.M. Beuken, Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium CXIV, Leuven 1994, s. 2–20.
Cox C. E., Methodological Issues in the Exegesis of LXX Job, w: VI Congress of the International Organization for Septuagint and Cognate Studies, Jerusalem 1986, red. idem, Septuagint and Cognate Studies Series 23, Scholars Press, Atlanta 1987, s. 79–89.
Field F., Origenis Hexaplorum que supresunt; sive veterum interpretum graecorum in totum Vetus Testamentum fragmenta, t. II: Jobus, Oxford 1875.
Habel N. C., The Book of Job. A Commentary, Philadelphia 1985.
Kepper M., Witte M., Job/Das Buch Ijob/Hiob, w: Septuaginta Deutsch. Erläuterungen und Kommentare zum griechischen Alten Testament. Band II: Psalmen bis Daniel, red. M. Karrer, W. Kraus, et alii, Stuttgart 2011.
Klibengajtis T., Hiobs Weib in der Exegese der lateinischen Kirchenväter. Ein Beitrag zur patristichen Frauenforschung, Analecta Cracoviensia 38–39 (2006–2007), s. 195–229.
Linke W., Testament Hioba, w: Pisma apokaliptyczne i Testamenty, red. M. Parchem, Apokryfy Starego Testamentu pod redakcją Zdzisława J. Kapery i Stanisława Mędali t. 2, Kraków-Mogilany 2010.
Matthews McGinnis C., Playing the Devil’s Advocate in Job: On Job’s Wife, w: The Whirlwind, red. S.L. Cook, Sheffield 2001.
O’Connor D. J., “Bless God and Die” (Job 2:9): Euphemism or Irony? Proceedings of the Irish Biblical Association 19/1996, s. 48–65.
Ravasi G., Hiob. Dramat Boga i człowieka, cz. 2, tłum. K. Stopa, Kraków 2005.
Strzałkowska B., Mowy Elihu (Hi 32–37) oraz ich reinterpretacja w Biblii Greckiej, Rozprawy i Studia Biblijne 35, Warszawa 2009.
Tronina A., Księga Hioba, Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament XV, Częstochowa 2013.
Wojciechowski M., Grecki epilog Księgi Hioba i Arysteasz Egzegeta, w: Żywe jest słowo Boże i skuteczne. Księga pamiątkowa dla Ks. Prof. Bernarda Wodeckiego SVD w 50. rocznicę święceń kapłańskich, red. W. Chrostowski, Warszawa 2001, s. 323–331.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1023
Liczba cytowań: 0