Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • Zespół redakcyjny
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Proces recenzyjny
    • Lista Recenzentów
    • Rada Naukowa
    • Zapora „ghostwriting” i „guest authorship”
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Serwisy abstraktowe i indeksowe
    • Polityka prywatności
    • Polityka Open Access
    • Zasady archiwizacji
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Biblica et Patristica Thoruniensia

Crux Interpretum in Mk 1:2bc. The Search for a Source
  • Strona domowa
  • /
  • Crux Interpretum in Mk 1:2bc. The Search for a Source
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 18 Nr 4 (2025) /
  4. Artykuły

Crux Interpretum in Mk 1:2bc. The Search for a Source

Autor

  • Paweł Rytel-Andrianik Katolicki Uniwersytet Lubelski https://orcid.org/0000-0002-0227-3462

DOI:

https://doi.org/10.12775/BPTh.2025.024

Słowa kluczowe

Stary Testament, Nowy Testament, Ewangelia Marka, Septuaginta, cytaty ze Starego Testamentu

Abstrakt

Crux Interpretum w Mk 1:2bc. Poszukiwanie źródła

Pierwsze cytowanie Starego Testamentu w Mk 1,2a stanowi poważne wyzwanie. Chociaż formuła cytatu wskazuje Księgę Izajasza jako źródło cytatu, tekst wydaje się pochodzić z Wj 23,20/Mal 3,1. Szczególnie problematyczny jest jednak sposób użycia tłumaczenia cytatu: ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου. Forma przyszła κατασκευάσει nie występuje w LXX. Rodzi to pytanie o pochodzenie pierwszego cytatu. Czy pochodzi on z wczesnochrześcijańskiego źródła, którego pierwszym znanym dowodem jest Mk 1,2c? Należy pamiętać, że czasownik κατασκευάζω jest formą podniosłą z punktu widzenia (często używaną przez Józefa Flawiusza lub Filona z Aleksandrii). Tekst cytatu ma szczególny autorytet dla wszystkich synoptyków, którzy go cytują; jednak w Ewangelii Marka występuje zmiana w tłumaczeniu. W niniejszym badaniu argumentuje się, że ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου może być tłumaczeniem פנו דרך przez autora Nowego Testamentu. Rzeczywiście, jego stałe wyrażenie, które pojawia się tylko trzy razy w Biblii (Iz 40:3; 57:14; 62:10), zostało przetłumaczone przez Akwilę (Iz 40:3; 57:14), Symmachusa (Iz 62:10) i Teodocjona (Iz 40:3; 62:10) za pomocą tego samego pokrewnego czasownika, co w Mk 1:2, a mianowicie ἀποσκευάσατε τὴν ὁδόν. Analogicznie, Marek mógł przetłumaczyć to wyrażenie w taki sam sposób, jak oni.

Bibliografia

Black, C. Clifton. 2023. Mark’s Gospel: History, Theology, Interpretation. Grand Rapids: Eerdmans.

Borgen, Peder, Kåre Fuglseth, and Roald Skarsten. 2000. The Philo Index: A Complete Greek Word Index to the Writings of Philo of Alexandria. Leiden: Brill.

Catchpole, David R. 1992. “The Beginning of Q. A Proposal.” New Testament Studies 38: 205–221.

Catchpole, David R. 1993. The Quest for Q. Edinburgh: T&T Clark.

Cohen, Menachem. (ed.). 1996. מקראות גדולות הכתר. ספר ישעיהו. Ramat-Gan: Bar Ilan University.

Delgado Gómez, Alfredo. 2021. “The vocabulary of Mark’s Gospel, The LXX, and the Greek of its time.” Biblica 102/3: 356–385.

Delorme, Jean. 1997. “Évangile et récit: La narration évangélique en Marc.” New Testament Studies 43: 367–384.

Devisch, Marc. 1998. “La relation entre l’évangile de Marc et le document Q.” In L’Évangile selon Marc: Tradition et redaction, edited by Maurice Sabbe, 59–91. BETL 34; Leuven: Peeters.

Dunderberg, Ismo. 1995. “Q and the Beginning of Mark.” New Testament Studies 41: 501–511.

Ernst, Josef. 1989. Johannes der Täufer. Interpretation – Geschichte – Wirkungsgeschichte. BZNW 53. Berlin: de Gruyter.

Fitzmyer, Joseph A. 1957. “‘4Q Testimonia’ and the New Testament.” Theological Studies 18: 513–537.

Hatch, Edwin, and Henry A. Redpath 1998. A Concordance to the Septuagint and the Other Greek Versions of the Old Testament (Including the Apocryphal Books). Grand Rapids: Baker Books.

Lambrecht, Jan. 1992. “John the Baptist and Jesus in Mark 1.1–15: A Marcan Redaction of Q?” New Testament Studies 38: 357–384.

Lammers, Hans. 2024. “Have You Not Read this Scripture?” Memory Variation and Context-Based Modification in the Old Testament Quotations in the Gospel of Mark. Leuven: Peeters.

Liddell, Henry G., and Robert Scott. 1989. A Greek-English Lexicon: With a Supplement. Oxford: Clarendon Press.

Mack, Burton L. 1991. “Q and the Gospel of Mark: Revising Christian Origins.” Semeia 55: 15–39.

Meynet, Roland. 2018. Il Vangelo di Marco. Leuven: Peeters.

Moyise, Steve. 2005. “The Wilderness Quotation in Mark 1.2–3.” In Wilderness: Essays in Honour of Frances Young, edited by Richard S. Sugirtharajah, 78–87. London and New York: T&T Clark.

Rahlfs, Alfred, ed. 1979. Septuaginta: Psalmi cum Odis. Vetus Testamentum Graece auctoritate Societatis Litterarum Göttingensis editum 10. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

René, Jakob. 2020. L’Évangile de Marc: L’Évangile de la foi. Paris: L’Harmattan.

Rengstorf, Karl H. et al. eds. 1975. A Complete Concordance to Flavius Josephus, vol. 2. Leiden: Brill.

Robinson, James M., Paul Hoffmann, and John S. Kloppenborg Verbin, eds. 2000. The Critical Edition of Q: Synopsis Including the Gospels of Matthew and Luke, Mark and Thomas with English, German, and French Translations of Q and Thomas. Leuven: Peeters.

Rotman, Marco. 2020. The Call of the Wilderness: The Narrative Significance of John the Baptist’s Whereabouts. Leuven: Peeters.

Rytel-Andrianik, Paweł. 2014. “Mk 1:1–3: A Later Addition to Mark’s Gospel?” Biblia et Patristica Thoruniensia 7: 9–17

Rytel-Andrianik, Paweł. 2016. “The Gospel According to Isaiah. A Textual Analysis of Mk 1:1.” Biblia et Patristica Thoruniensia 9: 119–132.

Schneck, Richard. 1994. Isaiah in the Gospel of Mark I–VIII. Bibal Dissertation Series 1; Bogotá: Bibal Press.

Shively, Elizabeth Evans. 2023. “Israel’s Scriptures in Mark.” In Israel’s Scriptures in Mark, edited by Elizabeth Evans Shively, 236–262. Grand Rapids: Eerdmans.

Sollamo, Raija. 1979. Renderings of Hebrew Semiprepositions in the Septuagint. Annales Academiae Scienciarum Fennicae, Dissertationes Humanarum Litterarum 19. Helsinki: Suomalainen Tiedeakatemia.

Stenning, John F. 1949. The Targum of Isaiah. Oxford: The Clarendon Press.

Syx, Raoul. 1992. “Jesus and the Unclean Spirit: The Literary Relation between Mark and Q in the Beelzebul Controversy.” Louvain Studies 17: 166–180.

Tuckett, Christopher. 1993. “Mark and Q.” In The Synoptic Gospels. Source Criticism and the New Literary Criticism, edited by Camille Focant, 149–175. BETL 110. Leuven: University, Peeters.

Wevers, John W., and Udo Quast, eds. 1991. Exodus. Septuaginta: Vetus Testamentum Graecorum Auctoritate Societatis Litterarum Gottingensis editum II/1. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Ziegler, Joseph, ed. 1967. Duodecim prophetae. Septuaginta: Vetus Testamentum Graecorum Auctoritate Societatis Litterarum Gottingensis editum XIII. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Ziegler, Joseph, ed. 1967. Isaias. Septuaginta: Vetus Testamentum Graecorum Auctoritate Societatis Litterarum Gottingensis editum XIV. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Biblica et Patristica Thoruniensia

Pobrania

  • PDF (English)

Opublikowane

2025-12-15

Jak cytować

1.
RYTEL-ANDRIANIK, Paweł. Crux Interpretum in Mk 1:2bc. The Search for a Source . Biblica et Patristica Thoruniensia [online]. 15 grudzień 2025, T. 18, nr 4, s. 497–510. [udostępniono 16.12.2025]. DOI 10.12775/BPTh.2025.024.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 18 Nr 4 (2025)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Paweł Rytel-Andrianik

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 8
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1689-5150

eISSN: 2450-7059

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Stary Testament, Nowy Testament, Ewangelia Marka, Septuaginta, cytaty ze Starego Testamentu
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa