Ryszarda ze św. Wiktora „O przedmiocie pisma światowego i boskiego” („Liber exceptionum”, cz. I, ks. II). Wstęp, przekład, komentarz
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2022.021Słowa kluczowe
Liber exceptionum, Ryszard ze św. Wiktora, Pismo św., egzegeza, alegoriaAbstrakt
W niniejszym artykule czytelnik polski znajdzie tłumaczenie kolejnej, początkowej części ważnej – bo stanowiącej dzieło programowe – pracy Ryszarda ze św. Wiktora († 1173), jednego z czołowych przedstawicieli szkoły działającej w stuleciu XII w opactwie św. Wiktora pod Paryżem: mianowicie tłumaczenie drugiej księgi z pierwszej części jego powstałego między 1153 a 1162 r. podręcznika pt. Liber exceptionum. Przekład opatrzony został krótkim wstępem oraz komentarzami. Tekst, któremu publikacja niniejsza jest poświęcona, nazwać można bardzo krótkim kursem wiktoryńskiej biblistyki.
Bibliografia
Bajor, Wanda. 2022. „Ryszard ze św. Wiktora”. W Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, red. Marcin Jan Janecki, Wanda Bajor, D0minique Poirel. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki [w druku].
Birkenmajer, Aleksander i in. (red.). 1971. Encyklopedia wiedzy o książce. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bonnard, Fourier. 1904. Histoire de l’abbaye royale et de l’ordre des chanoines réguliers de St-Victor de Paris. T. 1: Première période (1113–1500). Paryż: A. Savaète.
Bromiley, Geoffrey. 1988. The International Standard Bible Encyclopedia. Volume Four: Q-Z. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company.
Châtillon, Jean. 1988. „Richard de St-Victor”. W Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique. Doctrine et histoire, t. 13, red. M. Viller i in., 593–654. Paryż: Beauchesne.
Dębiński, Antoni. 2017. Rzymskie prawo prywatne. Kompendium. Warszawa: Wolters Kluwer.
Emery, Kent. 2003. „Richard of St-Victor”. W A Companion to Philosophy in the Middle Ages, red. Jorge J.E. Garcia, Timothy B. Noone, 588–594. Oxford: Blackwell.
Feiss, Hugh, Mousseau, Juliet, red. 2018. A Companion to the Abbey of Saint Victor in Paris. Leiden–Boston: Brill.
Grabski, Andrzej. 2006. Dzieje historiografii. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Hugh of St Victor. 2010. On the Three Days. Wstęp i tłum. Hugh Feiss. W Trinity and Crea-tion: A Selection of Works of Hugh, Richard and Adam of St-Victor. Red. Boyd Taylor Coolman i Dale M. Coulter, 61–102. Victorine Texts in Translation, 1. Turnhout: Bre-pols.
Hugon ze św. Wiktora. 2017. Didascalicon, czyli co i jak czytać. Tłum. Paulina Pludra-Żuk, wstęp Jacek Soszyński, komentarz Paulina Pludra-Żuk i Jacek Soszyński. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Jougan, Alojzy. 2013. Słownik kościelny łacińsko-polski. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Krąpiec, Mieczysław Albert. 2008. „Życie”. W Powszechna encyklopedia filozofii, t. 9, red. A. Maryniarczyk, 971–984, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Kubies, Grzegorz. 2017. „Miriam, muzykująca prorokini”. Analecta Cracoviensia 49: 81–109. http://dx.doi.org/10.15633/acr.2407.
Libowski, Łukasz, Wilk, Piotr. 2021a. „Ryszarda ze św. Wiktora «Poczet cesarzy rzymskich od Oktawiana do Trajana», czyli przekład księgi szóstej z pierwszej części jego «Libri exceptionum»”. Łódzkie Studia Teologiczne 30 (1): 63–83.
Libowski, Łukasz, Wilk, Piotr. 2021b. „Ryszarda ze św. Wiktora «Poczet cesarzy rzymskich od Trajana do Konstantyna Wielkiego», czyli przekład księgi siódmej z pierwszej czę-ści jego «Libri exceptionum»”. Łódzkie Studia Teologiczne 30 (3): 117–138.
Libowski, Łukasz, Wilk, Piotr. 2021c. „Ryszarda ze św. Wiktora «Poczet cesarzy rzymskich od Konstantyna Wielkiego do Zenona», czyli przekład księgi ósmej z pierwszej części jego «Libri exceptionum»”. Łódzkie Studia Teologiczne 30 (4): 91–107.
Libowski, Łukasz, Wilk, Piotr. 2022. „«O, szczęśliwa oblubienico Boga, duszo człowieka sprawiedliwego!» Kazania dziewiąte, dziesiąte i jedenaste Ryszarda ze Św. Wiktora z jego Libri exceptionum – wstęp, przekład, komentarz”. Przegląd Tomistyczny [w recenzji].
Libowski, Łukasz. 2020. „«Studeamus, fratres carissimi, studeamus tam gloriosae civitatis cives esse». Trzy kazania Ryszarda ze św. Wiktora z jego Liber exceptionum [II, X, 1–3] – wstęp, przekład, komentarz”. Littera Antiqua 15: 4–33.
Libowski, Łukasz. 2021. „«Studeamus ergo, fratres, […] domum cordis nostri intrare». Kazanie adwentowe Ryszarda ze św. Wiktora [Liber exceptionum, II, X, 5]”. Nowiny Raciborskie 29: 8.
Liere, Frans van. 2014. An Introduction to the Medieval Bible. Cambridge: Cambridge University Press.
Liere, Frans van. 2018. „Following in the Footsteps of Hugh: Exegesis at St-Victor, 1142–1242”. W A Companion to the Abbey of Saint Victor in Paris, red. Hugh Feiss, Juliet Mousseau, 223–243. Leiden–Boston: Brill.
Majeran, Roman, Misiurek, Jerzy. 2012. „Ryszard ze Św. Wiktora CRSA”. W Encyklopedia katolicka, t. 17, red. Edward Gigilewicz, 697–702. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Pawlikowski, Tomasz. 2007. „Ryszard ze św. Wiktora”. W Powszechna encyklopedia filozo-fii, t. 8, red. Andrzej Maryniarczyk, 880–883. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Poirel, Dominique, red. 2010. L’école de Saint-Victor de Paris: Influence et rayonnement du Moyen Âge à l’époque modern. Paryż–Turnhout: Brepols.
Poirel, Dominique, Sicard, Patrice. 2008. „Figure vittorine: Riccardo, Acardo e Tommaso”. W La fioritura della dialettica. X–XII secolo, red. Inos Biffi, Costante Marabelli, 459–537. Figure del pensiero meidevale, 2. Milano: Città Nuova.
Poirel, Dominique. 2018. „Sacraments”. W A Companion to the Abbey of Saint Victor in Paris, red. Hugh Feiss, Juliet Mousseau, 277–297. Leiden–Boston: Brill.
Poirel, Dominique. 2022a. „Wprowadzenie. Opactwo św. Wiktora? Cóż to takiego?”. Tłum. Marcin Jan Janecki. W Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, red. Marcin Jan Janecki, Wanda Bajor, Dominique Poirel. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki [w druku].
Poirel, Dominique. 2022b. „Wprowadzenie do filozofii wiktoryńskiej”. Tłum. Marcin Jan Janecki. W Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, red. Marcin Jan Janecki, Wanda Bajor, Dominique Poirel. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki [w druku].
Richard de St-Victor. 1958. Liber exceptionum. Texte critique avec introduction, notes et tables. Ed. Jean Châtillon. Textes Philosophiques de Moyen Âge, 5. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin.
Ryszard ze św. Wiktora. 2022. „O początku i podziale sztuk”. Tłum. Łukasz Libowski. W Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, red. Marcin Jan Janecki, Wanda Bajor, Dominique Poirel. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki [w druku].
Wielgus, Stanisław. 1990. Badania nad Biblią w starożytności i średniowieczu. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Wilk, Piotr. 2022a. „Ryszard ze św. Wiktora, Sermo IV: «Życie nasze jest jak morze» – wstęp, przekład, komentarz”. Świdnickie Studia Teologiczne 19 [w druku].
Wilk, Piotr. 2022b. „Przymioty świętego. Sermones VI–VIII Ryszarda ze św. Wiktora – wstęp, przekład, komentarz”. Łódzkie Studia Teologiczne 31 [w recenzji].
Żmigrodzki, Piotr (red.). 2007–. Wielki słownik języka polskiego PAN. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN. https://wsjp.pl/ (dostęp: 24.04.2022).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Łukasz Libowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 771
Liczba cytowań: 1
