Duchowa bezużyteczność Onezyma problemem Filemona? Sprawdzenie podstaw tezy B. Adamczewskiego na temat listu do Filemona
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2022.003Słowa kluczowe
Onezym, Filemon, Adamczewski, Ignacy Antiocheński, Epiktet, Klemens Rzymski, List do FilemonaAbstrakt
Artykuł Duchowa bezużyteczność Onezyma problemem Filemona? jest poświęcony sprawdzeniu podstaw tezy B. Adamczewskiego nt. listu do Filemona, który w komentarzu z serii NKB.NT twierdzi, iż kluczem do zrozumienia kontekstu listu jest nieużyteczność duchowa niewolnika Onezyma w domu chrześcijanina Filemona. Okazało się, że jest to teza przejęta bezpośrednio od J.M. Ryan i poszerzona argumentacyjnie. W ramach artykułu dokonano analizy literatury starożytnej, na którą powołuje się Adamczewski, aby uprawdopodobnić postawioną tezę – są to Diatryby Epikteta, 1 list Klemensa Rzymskiego oraz List Ignacego Antiocheńskiego do Polikarpa. W trakcie analizy okazało się, że żaden z przywołanych tekstów nie pozwala uprawdopodobnić postawionej tezy, a wręcz przeciwnie – opisują one zjawiska o innym charakterze i stoją w sprzeczności względem idealistycznej wizji relacji pomiędzy Filemonem a Onezymem, jak i ogólnie pomiędzy niewolnikami-chrześcijanami i panami-chrześcijanami, której można się doszukać w tezie Adamczewskiego.
Bibliografia
Ehrman, Bart D., transl. and ed. 2003. The Apostolic Fathers, t. 1, LCL 24. Cambridge–London: Harvard University Press.
Epiktet. 1961. Diatryby. Encheiridion, oprac. Leon Joachimowicz. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Lindemann, Andreas, Paulsen, H., hrsg. 1992. Die Apostolischen Väter. Griechisch-deutsche Parallelausgabe. Tübingen: Mohr Siebeck.
Oldfather, W.A., ed. 1956. Epictetus. The Discourses LCL 131, t. 1. Cambridge, MA: Harvard University Press; London: William Heinemann.
Świderkówna Anna (tłum.), Starowieyski, Marek (oprac.). 2010. Pierwsi świadkowie: pisma Ojców Apostolskich. Wyd. 2 poprawione. Kraków: Wydawnictwo M.
Epiktet. 2012. W Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, 162. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Epiktetos. 2001. W Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, 187–188. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Adamczewski, Bartosz. 2006. List do Filemona. List do Kolosan. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz. NKB.NT, t. 12. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Eck, Werner, and Johannes Heinrichs, hrsg. 1993. Sklaven und Freigelassene in der Gesellschaft der Römischen Kaiserzeit, Darmstadt: WBG.
Gerber, C. 2016. „Onesimus, der Nützliche. Sklaverei in der Welt des Paulus.” W La lettre à Philémon et l'ecclésiologie paulinienne. Philemon and Pauline Ecclesiology, edited by D. Marguerat, 75–106. Leuven–Paris–Bristol: Peeters.
Graver, Margaret. 2021. „Epictetus.” W Stanford Encyclopediae of Philosophy, www.plato.stanford.edu (dostęp: 8.08.2021).
Knoch, Stefan. 2012. „Private Sklavenfürsorge in der griechisch-römischen Antike. Ein Streifzug durch literarische Quellen (2012).”, W Antike Sklaverei, hrsg. E. Herrmann-Otto, 174–215. Darmstadt: Academic in Wissenschaftliche Buchgesellschaft (WBG).
Lehmeier, Karin. 2006. Oikos und oikonomia. Antike Koncepte der Haushaltsführung und Bau der Gemeinde bei Paulus, MTS 92. Marburg: Elwert.
Lindemann, Andreas (opr.). 1992. Die Clemensbriefe, HNT 17. Tübingen: Mohr Siebeck.
Lindemann, Andreas. 2009. „Der erste Clemensbrief.” W Die Apostolischen Väter. Eine Einleitung, hrsg. W. Pratscher, 59–82. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Lona, Horacio E. (opr.). 1998. Der Erste Clemensbrief, KAV, t. 2. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Mihăilă, Corin. 2019. „Paul’s Apologia in 1 Corinthians 1–4 and the Concept of Paterfamilias.” Perichoresis, Single Author Supplement 17, 2: 63–73.
Paulsen, Henning (opr.). 1985. Die Briefe des Ignatius von Antiochia und der Polykarpbrief, HNT 18, Tübingen: Mohr Siebeck.
Reale, Giovanni. 1999. Historia filozofii starożytnej, t. 4. Lublin: RW KUL.
Rosik, Mariusz. 2016. Kościół a synagoga (30–313 po Chr.) – Na rozdrożu. Wrocław: Wydawnictwo „Chronicon”.
Schmitt, Tassilo. 2002. Paroike und Oikumene. Sozial- und mentalitätsgeschichtliche Untersuchungen zum 1. Clemensbrief, BZNW, t. 110. Berlin–New York: Walter de Gruyter.
Schoedel, William R. (opr.). 1985. Ignatius of Antioch: A Commentary on the Letters of Ignatius of Antioch. Hermeneia. Philadelphia: Fortress Press.
Thurston, Bowman Bonnie, and Judith M. Ryan (opr.). 2009. Philippians and Philemon, Sacra Pagina, t. 10, Collegeville, MN: Liturgical Press.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Biblica et Patristica Thoruniensia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 358
Liczba cytowań: 0