Vom Lyceum „Hosianum“ bis zur Staatlichen Akademie zu Braunsberg. Organisatorische Änderungen und deren Umstände
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2020.008Słowa kluczowe
Liceum „Hosianum”, Akademia w Braniewie, szkolnictwo wyższe, uniwersytety, BraniewoAbstrakt
Od Liceum „Hosianum” do Państwowej Akademii w Braniewie. Zmiany organizacyjne i ich uwarunkowania
Po reorganizacji seminarium duchownego w Braniewie na początku XIX wieku podjęto w 1817 roku decyzję o utworzeniu w tym mieście nowej szkoły o profilu teologicznym i filozoficznym. W 1843 roku Liceum „Hosianum“ otrzymało nowe statuty, na mocy których zrównano je w prawach z pruskimi uniwersytetami. I choć uczelnia pozostawała z daleka od centrum, pozyskała wielu wybitnych uczonych. Największy kryzys dotknął ją w okresie kulturkampfu. Po jego zakończeniu Liceum podjęło znów działania, by umocnić swoją pozycję i otrzymać status uniwersytecki. W 1912 r. zostało podniesione do rangi Akademii Królewskiej, a od 1919 r. funkcjonowało już jako Akademia Państwowa.
Bibliografia
Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie, Archiwum Biskupie, Sign. II D 35/1; II D 35/2; D 38; IV H 4; JS, 4a; II, B 14; G 14; L 12; Eb 41.
Brühl J. A., Hand- und Adressbuch über alle Verhältnisse der katholischen Kirche, Geistlichkeit und kirchlichen Institute. Eine allgemeine Statistik der katholischen Kirche in den Ländern deutscher Zunge. Abgeschlossen am 25. November 1850.
Bundesarchiv in Berlin, R 5101/22532.
Diözesanarchiv in Eichstätt, Akte: Ermland.
Priesterseminar in Eichstätt, Immatrikulationsbücher 1885–1886.
Abgaben der Geistlichen für allgemeine Diözesanzwecke. Pastoralblatt für die Diözese Ermland, (1924), S. 311.
Elenchus universi cleri nec non sororum piarum congregationum dioecesis warmiensis conscriptus sub finem novembris, (1820–1920).
Index Lectionum in Lyceo Hosiano, (1843–1910).
Jahres-Bericht über das Bischöfliche Lyzeum zu Eichstätt für das Studienjahr 1885/86, (1886).
Verzeichnis der Vorlesungen an der Akademie zu Braunsberg, (1915–1920).
Achremczyk S., Szorc A., Braniewo, (1995).
Bender J., Die Geschichte der philosophischen und theologischen Studien in Ermland, (1868).
Brachvogel E., Priesterseminar in Braunsberg. Festschrift zur Weihefeier des neuen Priesterseminars am 23. August 1932, (1932).
Buchholz F., Braunsberg im Wandel der Jahrhunderte, IX. Bis zum Weltkrieg, in: Heimatbrief für den Kreis Braunsberg, 41 (2019), S. 48–88.
Dittrich F., Der Kulturkampf im Ermlande, (1913).
Dittrich F., Der Plan der Einrichtung einer katholisch–theologischen Fakultät an der Universität Königsberg, in: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, 18 (1913), S. 395–488.
Grygier T., Niektóre problemy „Kulturkampfu“ w Prusach Wschodnich, w: Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1 (1961), S. 130–147.
Hipler F., Bibliotheca Warmiensis oder Literaturgeschichte des Bisthums Ermland, in: Monumenta historiae Warmiensis oder Quellensammlung zur Geschichte Ermlands, 4 (1872), S. 6–320.
Hipler F., Die Scheill-Bussesche Stiftung bei dem Lyceum Hosianum in Braunsberg, in: Pastoralblatt für die Diözese Ermland, (1891), S. 55–60.
Kolberg A., Die Dotation des Bisthums Ermland vor und nach 1772, in: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, 9 (1891), S. 340–411.
Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821–1945, 2: Słownik, (2003).
Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1525–1821, 1 (2000).
Kopiczko A., Regensi Seminarium Duchownego „Hosianum“ w latach 1780–1945, in: Cor dioecesis. 450 lat Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum“ (1565–2015), hg. v. A. Kopiczko, P. Rabczyński, (2015).
Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772–1918), (1980).
Luible M., Siebzig Jahre Warmia=Braunsberg, Ermland=München 1863–1933, (1934).
Mussinghoff H., Theologische Fakultäten im Spannungsfeld von Staat und Kirche, in: Veröffentlichungen der Kommission für Zeitgeschichte, 27 (1979).
Obłąk J., Stosunek niemieckich władz kościelnych do ludności polskiej w diecezji warmińskiej w latach 1800–1870, (1960).
Obłąk J., Życie religijne polskiej ludności katolickiej w Olsztynie na przełomie wieków XIX i XX, w: Studia Warmińskie, 18 (1981), S. 267–284.
Rosenberg M. B., Das Akademische Gymnasium 1772–1811, in: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, 30 (1966), S. 516–537.
Rosenberg M. B., Das königliche und staatliche Gymnasium 1811–1933, in: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, 30 (1966), S. 538–615.
Stasiewski B., Die geistesgeschichtliche Stellung der Katholischen Akademie Braunsberg 1568–1945, in: Deutsche Universitäten und Hochschulen im Osten, (1964), S. 41–58.
Szorc A., Warmińskie Seminarium Diecezjalne w trudnym stuleciu 1772–1872. Zarys problematyki, w: Studia Warmińskie, 34 (1997), S. 151–176.
Tempski B., Verordnungen für die Diözese Ermland, (1910).
Traba R., Niemcy – Warmiacy – Polacy 1871–1914. Z dziejów niemieckiego ruchu katolickiego i stosunków polsko-niemieckich w Prusach, (1994).
Zieliński Z., Wykonanie ustawy sejmu pruskiego z 11 V 1873 r. o kształceniu i zatrudnianiu duchowieństwa na terenie archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej 1873–1887, in: Studia Historyczne, t. 2, wyd. M. Żywczyński i Z. Zieliński, (1968), S. 7–172.
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1356
Liczba cytowań: 1
