Oberdeutsche Klosterbibliotheken im Zeitalter des Barock. Das Augustiner-Chorherrenstift Polling (Bayern)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2011.018Abstract
Biblioteki klasztorne Górnych Niemiec w okresie baroku. Klasztor Kanoników Regularnych św. Augustyna w Polling (Bawaria)
Charakterystycznym elementem krajobrazu kulturowego Górnych Niemiec są barokowe biblioteki klasztorne, w których w urządzonych z niebywałym przepychem salach bibliotecznych z dumą prezentowano niebywałe zbiory ksiąg. Szczególnie wiele takich bibliotek – w porównaniu do innych regionów Europy – znajduje się na południu Niemiec, w Austrii oraz w Czechach. Ponieważ problematykę dziejów i organizacji bibliotek klasztornych trudno przypisać do jednej konkretnej dyscypliny naukowej, nie spotkała się ona też w dostatecznym stopniu z zainteresowaniem badaczy baroku. Niezwykle wymowny jest tu przykład księgozbioru dawnego klasztoru Kanoników Regularnych św. Augustyna w Polling (50 km na południe od Monachium). Bibliotheca Pollingana była bez wątpienia najważniejszą biblioteką klasztorną w tej części Niemiec w XVIII wieku. Jest ona w głównej mierze dziełem prepozyta Franziskusa Töpsla (1744 – 1796). Po tym, jak w 1414 roku w wyniku pożaru klasztoru zniszczeniu uległy średniowieczne rękopisy, a w okresie humanizmu zgromadzono jedynie skromny zestaw ksiąg, Töpsl powiększył zbiory biblioteki do 80 000 tomów, tworząc z niej tym samym największą bibliotekę klasztorną na terenie Górnych Niemiec. Księgozbiór wyróżnia się wysokim poziomem naukowym, który zawdzięcza z jednej strony rozległym zbiorom specjalnym dotyczącym historii zakonu, z drugiej zaś niezwykłemu bogactwu najnowszej literatury z krajów romańskich. W celu powiększania zasobów bibliotecznych stworzono nawet nowatorski, wewnątrzzakonny system pozyskiwania ksiąg, w który włączone zostały zagraniczne siedziby zakonu (Commercium litterarum Pollinganum). Biblioteka charakteryzowała się rzeczowym ustawieniem ksiąg oraz kompetentnie prowadzonym katalogiem. W ograniczonym stopniu zbiory udostępniano także na zewnątrz. Można powiedzieć, że to dzięki bibliotece klasztor w Polling stał się ośrodkiem myśli oświeceniowej. Był on bardziej akademią klasztorną dążącą do uzyskania znakomitego poziomu naukowego niż służył celom reprezentacyjnym. Pracom nad gromadzeniem zbiorów bibliotecznych i kształtowaniem samej biblioteki przyświecała idea na wskroś religijna: miała ona być przede wszystkim narzędziem służącym poznaniu Boga. Dlatego też nowy gmach biblioteki z lat 1767/1768 przypomina z wyglądu kościół. Poprzez bibliotekę mnisi klasztoru Polling pragnęli wcielać w życie program wyrażony w inskrypcji nad portalem kościoła: Liberalitas Bavarica.
Tłumaczenie/Übersetzt von Barbara Sapała
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The author submitting the text for publication is obliged to disclose all authors involved in the preparation of the text and (if applicable) an indication of the sources of financing of the publication, the contribution of scientific research institutions, associations and other entities ("financial disclosure").
In the case of texts prepared by two or more Authors, the Authors are obliged to send to the Editorial Staff a statement about the contribution of individual Authors to the publication (including their affiliation and an indication of the Author / Authors of the concepts, assumptions, methods, etc.). The main responsibility for the text lies with the author submitting it to the Editorial Board.
Please be advised that the editors of the Bulletin of the Polish Historical Mission are using the iThenticate anti-plagiarism program, since 2016 each article has been checked for authenticity. The editors declare that detected cases of scientific misconduct will be documented and made public by notifying relevant entities (institutions employing Authors, scientific institutions and associations, etc.).
Authors / Authors are asked to send the following documents to the Editor:
- declaration of the Author or Authors,
- statement of the Author or Authors,
- basic information about the article.
Universität Würzburg
Polnische Historische Mission
Philosophiegebäude
Am Hubland
97074 Würzburg, Germany
Stats
Number of views and downloads: 551
Number of citations: 0