Use of Torture in Witchcraft Trials in the Polish-Lithuanian Commonwealth From the 17th to the 18th Century: A Contribution to Research on the Polish Judiciary of the Modern Era
Przyczynek do badań nad polskim sądownictwem doby nowożytnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2025.004Keywords
Polish Lithuanian Commonwealth; law; witchcraft trials; sorcerers and witches; tortureAbstract
Torture was a regular feature of all criminal trials in 17th and 18th century. An admission of guilt did not exempt one from torture, as the judge could order it if the accused did not reveal the names of accomplices or if the judge deemed the testimony insufficient. According to popular belief, torture guaranteed the truthfulness and punishment of crimes. It was believed that a person who is inflicted with pain tells the truth and avoids lying. It was no different in witchcraft trials in the Polish Lithuanian Commonwealth. In this paper, the author intends to focus on discussing the methods of inflicting pain in the Polish-Lithuanian Commonwealth, the frequency of their use in witch and trials their appearance in legislation.
References
Bibliografia / Bibliografie / Bibliography
Źródła archiwalne / Archivalische Quellen / Archival Sources
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie: Archiwum Radziwiłłowskie, Sign. V. 91.
Źródła drukowane / Gedruckte Quellen / Printed Sources
Groicki, Bartłomiej: Artykuły prawa majdeburskiego. Postępek sądów około karania na gardle. Ustawa płacej u sądów. 1954.
Instrukcya Rzymska abo Postępek Prawny o sądach, processach, jako maią bądź formowane y wydawane przećiw Czarownicom, y rożnemi Zabobonami bawiaiącym się, abo podeyrzanym. 1728.
Jablonskis, Konstantinas / Jasas, Rimantas (Hg.): Raganų teismai Lietuvoje. 1987.
Skarżyński, Anna (Hg.): Kitowicz, Jędrzej: Opis obyczajów za panowania Augusta III. 1985.
Wasilewski, Tadeusz (Hg.): Radziwiłł, Bogusław: Autobiografia. 1979.
Literatura / Literatur / Literature
Baranowski, Bogdan: Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku. 2021
Baranowski, Bohdan: Pożegnanie z diabłem i czarownicą. 1965.
Bardach, Juliusz / Leśnodorski, Bogusław / Pietrzak, Michał: Historia ustroju i prawa polskiego. 2000.
Cichy, Magdalena Anna: Procesy o czary w Lublinie w XV–XVIII w., in: Rocznik Lubelski, 37. 2011, S. 9–32.
Hajdrych, Łukasz: Wizja świata mieszkańców Kleczewa w świetle protokołów z Księgi sądu wójtowskiego miasta Kleczewa (1624–1738). 2021.
Kamler, Marcin: Rola tortur w polskim sądownictwie miejskim drugiej połowy XVI i pierwszej połowy XVII wieku, in: Kwartalnik Historyczny, 95/3. 1988, S. 107–125.
Koranyi, Karol: Czary w postępowaniu sądowem, in: Lud, 5. 1926, S. 7–18.
Kotanyi, Karol: Ze studjów nad wierzeniami w historji prawa karnego, 1: Beczka czarownic, in: Pamiętnik Historyczno-Prawny, 5/2. 1928, S. 3–42 [403–442].
Michalski, Jerzy: Jeszcze o konstytucji sejmu 1776 roku „Konwikcje w prawach kryminalnych”, in: Kwartalnik Historyczny, 103/3. 1996, S. 89–101.
Mikołajczyk, Marian: Proces kryminalny w miastach Małopolski w XVI–XVIII wieku. 2013.
Ostling, Michael: Między diabłem a hostią. Czary i czarownice w wyobrażeniach mieszkańców i mieszkanek Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. 2023.
Pilaszek, Małgorzata: Apelacje w polskich procesach czarownic (XVII–XVIII w.), in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 49. 2005, S. 113–135.
Pilaszek, Małgorzata: Litewskie procesy czarownic XVI–XVIII w., in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 46. 2002, S. 7–35.
Płaza, Stanisław: Rozwój staropolskiego prawa sądowego na tle europejskim, in: Studia z dziejów państwa i prawa polskiego”. 9/2. 2006.
Sawicki, Mariusz: Czarownica oczami szlachty litewskiej. Dwa procesy o czary w Wielkim Księstwie Litewskim w 1631 i 1641 roku, in: Wolański, Filip (Hg.): Staropolski ogląd świata. Sarmacki sensualizm. 2017, S. 59–73.
Tazbir, Janusz: Okrucieństwo w nowożytnej Europie. 1993.
Wijaczka, Jacek: Czarownicom żyć nie dopuścisz. Procesy o czary w Polsce w XVII–XVIII wieku. 2022.
Wijaczka, Jacek: Jak się pozbyć matki, która bije? Dziecięcy proces o czary w Gnieźnie w 1689 r., in: Przegląd Historyczny. 111/3. 2020, S. 539–555.
Wijaczka, Jacek: Kościół wobec czarów Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku (na tle europejskim). 2016.
Wijaczka, Jacek: Mężczyźni jako ofiary procesów o czary przed sądem łobżenickim w drugiej połowie XVII wieku, in: Czasy Nowożytne, 17. 2004, S. 17–30.
Wijaczka, Jacek: Polowanie na czarownice i czarowników w Nowem nad Wisłą i najbliższej okolicy miasta w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, in: Czasy Nowożytne, 22. 2009, S. 119–144.
Wijaczka, Jacek: Proces o czary we wsi Młotkowo w 1692 roku. Przyczynek do polowania na czarownice w Rzeczypospolitej w XVII wieku, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 48. 2004, S. 161–170.
Wijaczka, Jacek: Procesy o czary przed sądem sołtysim Kowalewa (Pomorskiego) w XVII–XVIII wieku, in: Zapiski Historyczne, 82/2. 2017, S. 102–119.
Wiślicz, Tomasz: Społeczeństwo Kleczewa i okolic w walce z czartem (1624–1700), in: Kwartalnik Historyczny, 62/2. 2004, S. 37–60.
Wojtucki, Daniel: Rzemiosło katowskie w nowożytnej Oławie na podstawie rachunków miejskich i ksiąg metrykalnych, in: Gałwiaczek, Tomasz (Hg.): Ziemia oławska. Tradycja a współczesność. Śląskie studia regionalne. 2018, S. 74–101.
Wyporska, Wanda: Czary w nowożytnej Polsce w latach 1500–1800. 2021.
Downloads
The publisher's shop:
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Mariusz Sawicki
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author submitting the text for publication is obliged to disclose all authors involved in the preparation of the text and (if applicable) an indication of the sources of financing of the publication, the contribution of scientific research institutions, associations and other entities ("financial disclosure").
In the case of texts prepared by two or more Authors, the Authors are obliged to send to the Editorial Staff a statement about the contribution of individual Authors to the publication (including their affiliation and an indication of the Author / Authors of the concepts, assumptions, methods, etc.). The main responsibility for the text lies with the author submitting it to the Editorial Board.
Please be advised that the editors of the Bulletin of the Polish Historical Mission are using the iThenticate anti-plagiarism program, since 2016 each article has been checked for authenticity. The editors declare that detected cases of scientific misconduct will be documented and made public by notifying relevant entities (institutions employing Authors, scientific institutions and associations, etc.).
Authors / Authors are asked to send the following documents to the Editor:
- declaration of the Author or Authors,
- statement of the Author or Authors,
- basic information about the article.
Universität Würzburg
Polnische Historische Mission
Philosophiegebäude
Am Hubland
97074 Würzburg, Germany
Stats
Number of views and downloads: 101
Number of citations: 0
