Stosowanie aresztu prewencyjnego (Schutzhaft) na ziemiach okupowanej Polski na przykładzie Akcji „Inteligencja” w okręgu administracyjnym Zichenau (Ciechanów)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2024.009Słowa kluczowe
Polska w czasie II wojny światowej; okupacja niemiecka; Zichenau (Ciechanów); Akcja „Inteligencja” („Intelligenzaktion“); prześladowania; gestapoAbstrakt
Na ziemiach okupowanej Polski Niemcy stosowali tzw. areszt prewencyjny (Schutzhaft), który miał służyć unieszkodliwieniu potencjalnego ruchu oporu. Do czerwca 1941 roku aresztowano około 44 000 polskich obywateli. Szczególnie chętnie okupanci sięgali po ten środek zapobiegawczy wobec członków polskiej inteligencji. Ponad połowa aresztowanych nie dotrwała do końca wojny z powodu nieludzkich warunków panujących w miejscach przetrzymywania.
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: Gestapo Zichenau, Sign. GK 629.
Biblioteka Narodowa: Krasiński, E.: Relacja z Opinogóry i Działdowa 1939-1940, Sign. Rps BN III.7927.
Bundesarchiv Berlin-Lichterfelde: Reichssicherheitshauptamt, Sign. R 58.
KZ-Gedenkstätte Dachau: Polnische Schutzhäftlinge in Dachau, September 1939 bis Juni 1941, Datenbankauszug.
Bartoszewski, Władysław: Mein Auschwitz. 2015.
Deutsches Reichsgesetzblatt, I. 1939.
Lehnstaedt, Stephan / Böhler, Jochen (Hg.) Die Berichte der Einsatzgruppen aus Polen 1939. 2013.
Madoń-Mitzner, Katarzyna (Hg): Errettet aus Mauthausen. Berichte polnischer ehemaliger Häftlinge des NS-Konzentrationslagers Mauthausen-Gusen. 2010.
Neumärker, Uwe: Soldau, in: Benz, Wolfgang / Distel, Barbara (Hg.): Der Ort des Terrors. Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, 9. 2009, S. 612–621.
Pająk, Irena (Hg.): Księga Pamięci: Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitza, 1. 1998.
Piętka, Bohdan (Hg.): Księga Pamięci: Transporty Polaków do KL Auschwitz z Wielkopolski, Pomorza, Ciechanowskiego i Białostocczyzny 1940–1944, 1. 2013.
Piper, Franciszek (Hg.): Księga Pamięci: Transporty Polaków do KL Auschwitz z Krakowa i innych miejscowości Polski południowej 1940–1944, 1. 2002.
Piper, Franciszek (Hg.): Księga Pamięci: Transporty Polaków do KL Auschwitz z Radomia i innych miejscowosci Kielecczyzny 1940–1944, 1. 2006.
Piper, Franciszek (Hg.): Księga Pamięci: Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940–1944, 1. 2000.
Piper, Franciszek / Strzelecka, Irena (Hg.): Księga Pamięci: Transporty Polaków do KL Auschwitz z Lublina i innych miejscowości Lubelszczyzny 1940–1944, 1. 2009.
Smith, Bradley F. / Fest, Joachim / Peterson, Agnes F. (Hg.): Heinrich Himmler. Geheimreden 1933–1945 und andere Ansprachen. 1974.
Czech, Danuta: Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945. 1989.
Grabowski, Jan: Die antijüdische Politik im Regierungsbezirk Zichenau, in: Młynarczyk, Jacek Andrzej / Böhler, Jochen (Hg.): Der Judenmord in den eingegliederten polnischen Gebieten 1939–1945. 2010, S. 99–115.
Henschel, Christhardt: Deutsche Besatzung an Polens Peripherie. Nordmasowien unter nationalsozialistischer Herrschaft 1939–1945, in: Henschel, Christian (Hg.): Ostpreußens Kriegsbeute. Der Regierungsbezirk Zichenau 1939–1945. 2021, S. 11–43.
Lotfi, Gabriele: SS-Sonderlager im nationalsozialistischen Terrorsystem: Die Entstehung von Hinzerl, Stutthof und Soldau, in: Frei, Norbert / Steinbacher, Sybille / Wegner, Bernd (Hg.): Darstellungen und Quellen zur Geschichte von Auschwitz, 4: Ausbeutung, Vernichtung, Öffentlichkeit. 2000, S. 209–229.
Łuczak, Czesław: Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce. 1979.
Przegiętka, Marcin: Akcja Gestapo przeciwko polskiej inteligencji w rejencji ciechanowskiej. Aresztowani i deportowani do obozów koncentracyjnych w III Rzeszy w kwietniu 1940 roku. 2020.
Pulvermacher, Alexandra: „Erzfeind Polen”. Sowjetische und deutsche Widerstandsbekämpfung im besetzten Polen, September 1939–Juni 1941. Dissertation an der Universität Klagenfurt. 2022 (URL: https://netlibrary.aau.at/obvuklhs/content/titleinfo/8638644/full.pdf, 27.10.2023).
Pulvermacher, Alexandra: Early Deportations of Jews in Occupied Poland (October 1939 – June 1940): The German and the Soviet Case, in: Holocaust and Genocide Studies, 36/2. 2022, S. 125–153.
Scheffler, Detleff: Schutzhaft im Nationalsozialismus (1933 bis 1945). Die Bürokratie des Reichssicherheitshauptamtes und die Verfolgung des politischen Gegners. Unveröffentlichte Dissertation an der Freien Universität Berlin. 1998.
Schulz, Andreas: Regierungsbezirk Zichenau, in: Gruner, Wolf / Osterloh, Jörg (Hg.): Das „Großdeutsche Reich“ und die Juden. Nationalsozialistische Verfolgung in den „angegliederten“ Gebieten. 2010, S. 261–280.
Tuchel, Johannes / Schattenfroh, Reinold: Zentrale des Terrors. Prinz-Albrecht-Straße 8: Das Hauptquartier der Gestapo. 1987.
Tuchel, Johannes: Die Inspektion der Konzentrationslager 1938–1945. Das System des Terrors. 1994.
Wachsmann, Nikolaus: KL. Die Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager. 2016.
Wildt, Michael: Generation des Unbedingten. Das Führungskorps des Reichssicherheitshauptamtes. 2002.
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Alexandra Pulvermacher
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 291
Liczba cytowań: 0
