Wybrane rękopiśmienne plany Kamieńca Podolskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2020.05Słowa kluczowe
Kamieniec Podolski, XVIII wiek, plany miasta, fortyfikacjeAbstrakt
The article discusses seven manuscripts with plans of Kamianets-Podilskyi, the most important frontier fortress of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The plans in question were made in the second half of the 17th century and in the first half of the 18th century. The anonymous plan of the city and the castle is particularly valuable because it presents the view of the fortress before it was captured by the Ottoman army in 1672. Great importance to the study of changes in the fortress fortifications is held by the plans made by de Jean/Jacques Bonnelevay and Jan de Witte as they were produced by the hands of engineers who were responsible for the reconstruction of the fortifications.
Bibliografia
Aleksandrowicz S., Łuczyński J., Skrycki R., Historia kartografii ziem polskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2017.
Bonnelevay J. de, Plan de Choczin nouvelement fortifié par les Turcs sur La frontière de Pologne Material cartográfico, [b.m.w.] 1720 (http://bdh-rd.bne.es/ viewer.vm?id=0000070589, dostęp: 9 marca 2020).
Bonnelevay J. de, Plan de Kaminiec en Podolie, [b.m.w. 1721] (http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000070709, dostęp: 9 marca 2020).
Bonnelevay J. de, Table des environs de Kaminiec, [b.m.w.] 1715 (http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000070712, dostęp: 9 marca 2020).
Bulletin de la société d’études scientifiques de l’aude, t. 41, Carcassonne 1937 (http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6565203j, dostęp: 22 marca 2018).
Camenecum, uulgó Kamieniec, urbs est Episcopalis Regni Poloniae, totius Podoliae caput [...], [Romae 1684] (https://polona.pl/item/kamieniec,MTc1MTY1NzI/0/#info:metadata, dostęp: 21 marca 2018).
Cholewiński Ł., Twierdza Kamieniec Podolski w latach 1788–1793, w: Twierdze osiemnastowiecznej Europy. Studia z nowożytnej sztuki wojennej, t. 2, red. M. Trąbski, Częstochowa 2018.
Cholewiński Ł., Zabezpieczenie Kamieńca Podolskiego w czasie wojny o sukcesję polską, w: Wojna – wojsko – bezpieczeństwo przez stulecia i epoki. Studia i materiały, [t. 1], red. A. Aksamitowski, R. Gałaj-Dempniak, H. Walczak, A. Wojtaszak, Szczecin 2016.
Czubiński J., Tucholska J., Historyczna kartografia Kamieńca Podolskiego, „Czasopismo Techniczne”, 13-A, 2005.
Darcy de, Plan de Kamieniec-Podolski, [b.m.w. ok. 1700] (http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/ btv1b8492779z.r=kamieniec?rk=64378;0, dostęp: 9 marca 2020).
[Dupont F.?], Kamieniec totius chritianitatis quondam non postponendum propugnaculu[m], [S.l. ok. 1684] (https://polona.pl/item/kamieniec-totiuschritianitatis-quondam-non-postponendum-propugnaculum,MzE1ODUxNDk/0/#info:metadata, dostęp: 9 marca 2020).
Ehrensvärd U., Cartographica Poloniae 1750–1930. Katalog źródeł rękopiśmiennych do historii ziem polskich w zbiorach szwedzkich, Warszawa–Sztokholm 2008.
Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 1, red. F. Kiryk, Kraków 2000.
Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 2, red. F. Kiryk, Kraków 2005.
Klemp E., Kartographische Bestandsverzeichnisse Herausgegeben von Egon Klemp, Bd. 3: Pläne und Grundrisse von Städten sozialistischer Länder Europas (1574–1850), Bearb. W. Klaus, Berlin 1972.
Kołodziejczyk D., O Turkach w Kamieńcu raz jeszcze – refleksje z kwerendy w Bolonii, „Barok, Historia – Literatura – Sztuka”, 1, 2001.
Król-Mazur R., Miasto trzech nacji. Studia z dziejów Kamieńca Podolskiego w XVIII wieku, Kraków 2008.
Machynia M., Srzednicki C., Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, 1777–1794. Spisy, t. 1, cz. 2: Artyleria i wojska inżynieryjne, Kraków 1999.
Machynia M., Srzednicki C., Oficerowie wojska Koronnego 1777–1794. Spisy, cz. 2: Artyleria i wojska inżynierskie, Kraków 1999.
Mémoires de la Société des arts et des sciences de Carcassonne. Deuxieme serie, t. 6, Carcassonne 1907 (http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k486595x, dostęp: 22 marca 2018).
Nowak T., Fortyfikacje i artyleria Kamieńca Podolskiego w XVIII w., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, 19, 1973.
Nowak Z., Tomczak A., Rękopiśmienne plany miast dawnej Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Królewskiej w Kopenhadze, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 16 (2–3), 1971.
Opyrchał L., Drukowane plany i grafiki oraz medale z wizerunkiem twierdzy Kamieniec Podolski, Kraków 2016.
Opyrchał L., Kamieniec Podolski na osiemnastowiecznej mapie granic Imperium Osmańskiego, „Z Dziejów Kartografii”, 22, 2018.
Opyrchał L., Osiemnastowieczne plany Kamieńca Podolskiego z diariusza podróżnika Carstena Niebuhra (1773–1815), „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 60 (3), 2015.
Opyrchał L., Plany Kamieńca Podolskiego do 1812 roku, „Z Dziejów Kartografii”, 22, 2018.
Opyrchał L., Plany Kamieńca Podolskiego w bibliotekach i archiwach świata, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 61 (2), 2016.
Opyrchał L., Rękopiśmienne plany i ryciny twierdzy Kamieniec Podolski, Warszawa 2019.
Opyrchał L., Rękopiśmienne plany Kamieńca Podolskiego w zbiorach Austriackiej Biblioteki Narodowej w Wiedniu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, 4, 2015.
Opyrchał L., Bąk A., Drezdeńskie plany Kamieńca Podolskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1, 2016.
Plan de Kamieniec-Podolski tiré par le Sieur de Darcy, „Bibliothèque nationale de France” (https://gallica. bnf.fr/ark:/12148/btv1b8492779z, dostęp: 8 października 2020).
Popiołek B., Życie w twierdzy kamienieckiej w czasach Augusta II na podstawie listów komendanta Rappego, w: Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 1, red. F. Kiryk, Kraków 2000.
Renard B., Plan de la Ville et Chateau de Kaminiec le 25.8bre 1713, „Royal Collection Trust” (https:// www.rct.uk/collection/910300, dostęp: 7 października 2020).
„Riksarkivet” (https://sok.riksarkivet.se/nad, dostęp: 21 marca 2018).
Tomaszewicz C., Kamieniec Podolski, [b.m.w.] 1672– 1679 (https://polona.pl/item/kamieniec-podolski-,NDA0NjIy/0/#info:metadata, dostęp: 9 marca 2020).
Twierdze osiemnastowiecznej Europy. Studia z nowożytnej sztuki wojennej, t. 2, red. M. Trąbski, Częstochowa 2018.
Vestung Kaminiec Podolski mit ihrer Situation, „Det KGL. Bibliotek” (http://www5.kb.dk/maps/ kortsa/2012/jul/kortatlas/object78429/da/, dostęp: 6 października 2018).
Wagner M., Kampania żwaniecka 1684 r., Warszawa 2013.
Witte J. de, Planta Kamienca Podolskiego, [b.m.w.] 1734–1735 (https://polona.pl/item/plantakamienca-podolskiego,MTc1MTY2MDg/0/#info:metadata, dostęp: 9 marca 2020).
Wojna – wojsko – bezpieczeństwo przez stulecia i epoki. Studia i materiały, [t. 1], red. A. Aksamitowski, R. Gałaj-Dempniak, H. Walczak, A. Wojtaszak, Szczecin 2016.
Zgórniak M., Nieznany plan Kamieńca Podolskiego z 1713 r., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, 34, 1991.
Історична топографія і соціотопографія України: зб. наук. пр. до 80-річчя від дня народження Ярослава Романовича Дашкевича, Львів 2006.
Матвіїшин Я., Кам’янець-Подільський і Хотин на рукописних планах XVII–XVIII ст., w: Історична топографія і соціотопографія України: зб. наук. пр. до 80-річчя від дня народження Ярослава Романовича Дашкевича, Львів 2006.
Нагнибіда P., Нові фортифікаційні об’єкти культурної спадщини, виявлені на території НІАЗ „Кам’янець”, „Наукові праці Кам’янець-Подільського національного університету іме- ні Івана Огієнка. Історичні науки”, 7, 2014 (УДК [94:712.23](477.43):623.1/.3).
Нагнибіда P., Обронні укріплення Подільського воєводства у часи польсько-турецької війни 1672–1699 років, „Праці Центру пам’яткознавства”, 27, 2015 (УДК [930.2+069](477)(06)).
Петров М., Історична топографія Кам’янця-Подільського кінця XVII–XVIII ст. (Історіографія. Джерела), Кам’янець-Подільський 2002.
Пламеницька О., Castrum Camenecensis. Фотеця Кам’янець, Кам’янець-Подільський 2012.
Пламеницька О., Комплекс фортифікаційних споруд по вул. Замковій, 3, 4 та вул. Францисканській, 10 у м. Кам’янці-Подільському. Історико-архітектурна довідка, Київ 2011, rkps, Archiwum Centrum Naukowo-Projektowego i Informacyjno-Konsultacyjnego „Donżon”.
Сіцінський Ю., Нариси з історичної топографії міста Кам’янця-Подільського та його околиць, Кам’янець на Поділлю 1994.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 843
Liczba cytowań: 0