Od historycznej do etnicznej Polski. Od wizji Oskara Żebrowskiego do projektu Czesława Jankowskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2021.01Słowa kluczowe
granice Polski, Oskar Żebrowski, Czesław JankowskiAbstrakt
W artykule przedstawiono i porównano ze sobą dwa projekty granic politycznych potencjalnego państwa polskiego. Pierwszy z nich to wizja autorstwa Oskara Żebrowskiego powstała w Paryżu w 1847 r., drugi zaś zaprojektował Czesław Jankowski w 1914 r. Oba przedstawiały oryginalne koncepcje hipotetycznych przyszłych granic Polski, zostały zilustrowane mapami, opisane i zinterpretowane. Wizja Żebrowskiego nawiązywała do zaszłości historycznych, Jankowskiego zaś oparta była o kryteria etniczne, wyznaczył on przyszłe granice Polski, biorąc pod uwagę migracje, umiejscowienie ludności i zasięg języka polskiego. Oba projekty różniły się znacznie położeniem i kształtem granic, co wynikało z odmiennego podejścia autorów. Analiza obu map i porównanie z rzeczywistymi powojennymi granicami Polski umożliwia weryfikację dokładności i realizmu każdej z koncepcji.
Bibliografia
Bujak F., Oskar Żebrowski i jego pogląd na dzieje Polski, Kraków 1936.
Eberhardt P., Polska i jej granice. Z historii polskiej geografii politycznej, Lublin 2004.
Jankowski Cz., Polska etnograficzna, Warszawa 1914.
Romer E., Przyrodzone podstawy Polski historycznej, Lwów 1912.
Sykulski L., Oskar Żebrowski – prekursor geopolityki polskiej, „Przegląd Geopolityczny”, 2, 2010, s. 169–174.
Wapiński R., Polska i małe ojczyzny Polaków. Z dziejów kształtowania się świadomości narodowej w XIX i XX wieku po wybuch II wojny światowej, Wrocław 1994.
Wysłouch B., Szkice programowe, „Przegląd Społeczny”, (6), 1886, s. 395–493.
Żebrowski O., Polska. Ogólny zarys przyczyn wzrostu i upadku dawnego państwa polskiego, Paryż 1847.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – 4.0 Międzynarodowe Deed,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 696
Liczba cytowań: 0
