Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Recenzenci
    • Polityka recenzowania
    • Polityka Open Access
    • Bazy indeksowe i abstraktowe
    • Polityka nieodpłatnego publikowania
    • Polityka archiwizacyjna
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Specyfika techniki i technologii bizantyńsko-ruskich fresków fundacji Jagiellonów
  • Strona domowa
  • /
  • Specyfika techniki i technologii bizantyńsko-ruskich fresków fundacji Jagiellonów
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 52 (2021) /
  4. Artykuły

Specyfika techniki i technologii bizantyńsko-ruskich fresków fundacji Jagiellonów

Autor

  • Agata Mamoń niezależny konserwator zabytków, Kraków https://orcid.org/0000-0002-3518-962X

DOI:

https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2021.005

Słowa kluczowe

malarstwo ścienne, freski Jagiellonów, freski bizantyńsko-ruskie, technika malarska, tynki, pigmenty, warstwy malarskie

Abstrakt

Malowidła bizantyńsko-ruskie fundacji Jagiellonów ze względu na technologię i technikę charakteryzują się znaczną odmiennością w porównaniu do zachowanych na terenie Polski średniowiecznych malowideł ściennych. Stanowią one jednolitą i odrębną grupę wśród  monumentalnych malowideł tego okresu, między innymi ze względu na specyfikę wykonania, zaliczaną do tzw. fresku mokrego. Różnice te dotyczą zarówno rodzajów i sposobów stosowania materiałów, jak i samej budowy malowideł. Brak technicznego i technologicznego podobieństwa do monumentalnego malarstwa średniowiecznego jest uzasadniony pochodzeniem wschodnich arteli, których członkowie stosowali tradycyjne dla sztuki Kościoła Wschodniego przepisy techniczne i receptury nieznane na gruncie łacińskim. Najbardziej zauważalną różnicą jest rodzaj używanych zapraw zwykle czysto wapiennych, pozbawionych piasku, z dodatkiem wypełniaczy roślinnych w postaci roślin włóknodajnych, które nadają szczególne cechy tynkom. Innymi typowymi cechami są: warstwowy sposób budowania warstwy malarskiej, użycie podmalowań (tzw. rieft) zwłaszcza w tłach pod warstwy wykonane za pomocą azurytu i malachitu. Warto wspomnieć również o stosowaniu przez malarzy ruskich pewnego rodzaju synopii, rytów oraz typowych pigmentów. Wszystkie elementy budowy fresków bizantyńsko-ruskich mają istotny wpływ na ich zachowanie i problemy konserwacji.

Biogram autora

Agata Mamoń - niezależny konserwator zabytków, Kraków

1989 uzyskała dyplom pod kierunkiem prof.dr Władysława Zalewskiego na Wydziale Konserwacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w l. 2008-2009 ukończyła studia podyplomowe na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego („Nowoczesne techniki analityczne dla konserwacji”), w 2020 r. obroniła doktorat w dziedzinie sztuki, w dyscyplinie sztuki plastyczne i konserwacji dzieł sztuki na podstawie rozprawy doktorskiej: "Specyfika konserwacji i rozwiązań estetycznych malowideł bizantyńsko-ruskich. Wnioski z prac przy freskach fundacji Jagiellonów pod kierunkiem prof. dr hab. Władysława Zalewskiego". W l. 1990-1995 współpracowała z Fundacją im. św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej w Krakowie w ramach Sekcji Ochrony i Konserwacji Ukraińskiej Kultury Materialnej; w 1991 była beneficjentką stypendium paryskiego Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej na prace dotyczące polichromii ściennych w drewnianych cerkwiach południowo-wschod­nich ziem Polski. Jest członkiem  Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa i Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Kulturowego "Kon-Federacja".  Udział w zespołowych pracach konserwatorskich, między innymi: konserwacja gotyckiej polichromii wschodniego słupa nawowego, Świerzawa, woj.jelenio­górskie, 1990; prace badawczo-odkrywkowe, Cmolas, woj.rzeszowskie, 1990; konserwacja malowideł z XVII i XIX w. w pomieszczeniach frontowych I p. kamienicy przy ul.Kanoniczej 15, Kraków 1991-93; portal kamienny w skrzydle wsch. klasztoru o.o.Augustianów, Kraków, 1990; konserwacja polichromii w krużgankach klasztoru oo.Karmelitów na Piasku, Kraków 1991-92; konserwacja polichromii stropu i nawy prezbiterium z XVII w., Cmolas, woj. rzeszowskie, 1993-94; konserwacja ikonostasu z XVII w., Cewków, woj.przemyskie, 1990-94 (prace uzyskały dotację Fundacji Kultury); prace konserwatorskie przy malowidłach z XVII i XIX w. w cerkwi w Gorajcu, woj.przemyskie, 1994-5; konserwacja fresków bizantyjsko-ruskich z XV w. w Wiślicy, woj.kieleckie, 1994; zespół portali kamiennych od XVI do XVII w., Kanonicza 15, Kraków, 1994-95; konserwacja ikonostasu z XVII w., Gorajec, woj.przemyskie, 1995-2000; konserwacja i aranżacja malowideł ściennych XVI-XIX w. w kamienicy przy ul. Kanoniczej 18, Kraków, 1997-8; prace badawcze i konserwatorskie przy freskach bizantyjsko-ruskich z 1470 r. w kaplicy Świętokrzyskiej, katedra na Wawelu, Kraków, 1997-2001, (prowadząca prace pod kierunkiem prof.dr W.Zalewskiego); konserwacja reliktów malowidła gotyckiego w dawnej kaplicy św. Marii Egipcjanki na Wawelu, 2001-2; prace badawcze przy dekoracji rzeźbiarskiej w kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, Kraków, 2001; konserwacja dekoracji rzeźbiarskiej wnętrza kaplicy Zygmuntowskiej, katedra na Wawelu, Kraków 2002-2004; prace badawcze i konserwacja malowideł ściennych w kap. Mariackiej – reliktów fresków ruskich z poł.XIV w. i manierystycznej dekoracji Kaspra Kurcza, katedra na Wawelu, Kraków 2005-2006, (prowadząca prace pod kierunkiem prof.dr W.Zalewskiego); zdjęcie i przeniesienie malowideł ściennych z Domu Zdrojowego w Szczawnicy, 2005; konserwacja reliktów malowidła ściennego w kaplicy Hińczy z Rogowa z 1465 r, katedra na Wawelu, Kraków, 2007, (prowadząca prace pod kierunkiem prof.dr W.Zalewskiego); konserwacja malowideł ściennych w kaplicy zdrojowej w Szczawnicy, 2008; konserwacja malowideł ściennych Stanisława Samostrzelnika w prezbiterium koś. oo.cystersów w Mogile, 2012; konserwacja dekoracji malarskiej z ok.1500 r. w tzw. zielonej komnacie wieży św.Jadwigi Zamku Piastowskiego w Legnicy, 2012-2013; konserwacja malowideł klatki schodowej w kamienicy przy ul.Ariańskiej w Krakowie, 2013-2016; konserwacja malowideł w sali modlitw dawnej synagogi Talmud Tora w Bieczu (2018-prace w toku). Liczne indywidualne prace badawcze z zakresu malowideł ściennych i stratygrafii tynków na terenie Krakowa m.in.: pałac królewski w Łobzowie, kamienica przy ul.Kanoniczej nr 24, nr 15, Collegium Maius, Collegium Nowodworskiego, dwór Czeczów, pałac Tyszkiewiczów, Muzeum Mehoffera, Dom Matejki oraz prace badawcze przy malowidłach ściennych synagogi w Dąbrowie Górniczej, pałacu Sanguszków w Tarnowie; ekspertyza badawcza dekoracji malarskiej w Izbie Wielkiej kamienicy Brzykowskiej w Przemyślu. Udział w projekcie "Badania techniki, technologii i stanu zachowania nawarstwień malarskich występujących w obiektach na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz badania nad opracowaniem metod ich konserwacji i zabezpieczenia, 2013-2014.  Nadzory: konserwacja elewacji kamienic w Krakowie: ul.Krakusa 1, 2005, ul.Serkowskiego 10, 2010; konserwacja malowideł ściennych w synagodze w Dąbrowie Tarnowskiej 2011, prace budowlane i konserwatorskie w bloku A-27 Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu 2011, prace konserwatorskie przy elewacji budynku WIEK Politechniki Krakowskiej 2012, prace demontażowe przy zabytkowej Strzelnicy przy ul.Królowej Jadwigi w Krakowie. Bardzo liczne opracowania programów konserwatorskich zespołowe i indywidualne, także dla zadań finansowanych ze środków unijnych m.in.: pałac w Lewkowie (Wielkopolska), wnętrza, 2005, zespół kaplic Kalwarii Wejherowskiej, elewacje i wnętrza, 2005, Kraków, programy dla elewacji zespołów kamienic, ul.Floriańska 2006 i Grodzka 2007; Collegium Maius, elewacje, 2006; katedra w Sandomierzu, freski bizantyńsko-ruskie, 2006; Zamek Żupny w Wieliczce, elewacje 2006-9; pałac Getzów Okocimskim w Brzesku, elewacje i wnętrza, 2008; Muzeum w Bochni, elewacje z dekoracją sgraffitową, 2008; Pałac Hutten-Czapskich w Krakowie, elewacje, wnętrza, lapidarium, 2006-8; Męcina, koś. par., wyposażenie wnętrza i dekoracja malarska kościoła drewnianego, 2008; Zamek w Prószkowie, elewacja z dekoracją sgraffitową, kaplica i sali rycerska, 2008; Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej, elewacja i wnętrza, 2009; kościoły diecezji kieleckiej (Busko, Chotel Czerwony, Gorzków, Imielno, Kossów, Mieronice, Mnichów, Moskorzew, Obiechów, Nowy Korczyn, Skalbmierz, Stary Korczyn, Stopnica, Szaniec, Świniary, Tarczek, Zagość, Zborówek), wybrane elementy wnętrz i elewacje, 2009; Zamek w Mosznej, elewacja i wnętrza, 2010; Fort Kościuszko w Krakowie, kurtyna, 2010; Blok A-27, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2010; tzw. Stary Teatr, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2010; zespół pałacowo-parkowy w Brzegu Dolnym, elementy małej architektury 2011; Fort Krzesławice nr 49 w Krakowie, kaponiery, 2011; kościół p.w.Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Bolesławcu, elewacja, 2013; Fort Skotniki, elewacje, 2014; ruiny teatru miejskiego w Gliwicach, 2015; Brama Floriańska i drewniane ganki miejskie, 2015; Oranżeria Zamku w Łańcucie, 2015; Blok o nr inw. A-17, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 2016; Wieliczka, Zamek Żupny, program związany z projektem remontu, przebudowy i rozbudowy, 2017; Oświęcim, Muzeum Pamięci, 2019.  Publikacje na tematy związane ze sztuką i konserwacją w m.in.: Tygodniku Powszechnym, Kulturze (Paryż), Spotkaniach z Zabytkami, Krakowskich Zeszytach Ukrainoznawczych, Biuletynie Informacyjnym Konserwatorów, Renowacjach, Studiach i Materiałach WKiRDS ASP w Krakowie, Wiadomościach Konserwatorskich. Konsultacja i opieka merytoryczna przy realizacji filmu związanego z odnalezieniem i konserwacją ikony pt."Cudowna Matka Boska", reż. Jan Mamoń, 2016.

Bibliografia

Brochwicz, Zbigniew. „Kleje roślinne w polichromiach ściennych i ich identyfikacja. Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych.” Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. Seria B 11 (1965) [Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych: materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22–24 października 1964 r., red. Halina Andrzejewska i Piotr Rudniewski]: 79–95.

Gawłowska, Małgorzata. „Lublin, Kaplica Zamkowa pw. Trójcy Świętej. Dokumentacja konserwatorska malowideł ściennych. T. 1, Dokumentacja opisowa i rysunkowa. Ściana południowa nawy.” Dokumentacja konserwatorska, Lublin 1993, Pracownia Konserwacji Malarstwa Muzeum Lubelskiego, sygn. KK/17/93 A.

Grekov, Aleksandr Petrovic. Freski cerkvi Spasa Preobraženija na Kovalevie. Moskva: Iskusstvo, 1987.

Gronek, Agnieszka. Opuszczone dziedzictwo. O malowidłach w cerkwi św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2015.

Haldon, John, i Robin Cormack. The Oxford Handbook of Byzantine Studies. Oxford: Oxford University Press, 2008.

Istudor, Ioan. „The Church of Voronet Monastery. Technical Considerations of the Mural Paintings.” e_conservation 7 (2008): 26–40. Dostęp 15 lutego 2010. http://e-conservationline.com/content/view/37/54

Jabłońska-Szyszko, M., K. Baczko, i B. Świniarska. „Lublin, kaplica zamkowa. Badanie próbek tynków, oznaczenia soli i wilgotności ścian.” Dokumentacja badawcza, Lublin 1981, Pracownia Konserwacji Malarstwa Muzeum Lubelskiego, sygn. KT/43/81.

Jędrzejewska, Sara, Piotr Rudniewski, Andrzej Wawrzeńczak, i Barbara Piątkowska. „Lublin. Badanie próbek tynków, zapraw i cegły pochodzących z kaplicy zamkowej.” Dokumentacja badawcza, Warszawa 1973, Pracownia Konserwacji Malarstwa Muzeum Lubelskiego, sygn. KT/43/81.

Klimek, Beata. „Dokumentacja badań historycznych zapraw z kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie.” W 600 lat fresków w kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, technologia, sztuka, konserwacja, red. Jolanta Żuk-Orysiak i Andrzej Frejlich, 251–298. Lublin: Muzeum Narodowe, 2021.

Koss, Irena. „Badanie próbki zaprawy pochodzącej z malowidła bizantyjskiego z kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu.” Dokumentacja badawcza, Kraków 1999, archiwum własne autorki, fotokopia.

Kozieł, Stanisław. „Badania archeologiczne w kaplicy Świętokrzyskiej w latach 1970–1976.” W Studia do dziejów Wawelu, t. 4, red. Jerzy Szablowski i Adam Bochnak, 441–459. Kraków: Ministerstwo Kultury i Sztuki / Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, 1978.

Łepkowski, Józef. „Odkrycie i restauracja malowideł ściennych w Krakowie.” Architekt 12, z. 1 (1911): 1–6.

Mamoń, Agata. „Dziennik prac konserwatorskich 1998–2000. Kaplica Świętokrzyska na Wawelu.” Kraków 1998–2000, archiwum własne autorki.

Mamoń, Agata. „Malowidła bizantyńsko-ruskie w kaplicy Świętokrzyskiej katedry wawelskiej. Budowa technologiczna, stan zachowania i postępowanie konserwatorskie na podstawie prac prowadzonych w latach 1998–2001.” Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 14, nr 1–2 (2003): 74–85.

Mamoń, Agata. „Problemy rekonstrukcji i aranżacji malowideł ściennych w kaplicy Mariackiej przy katedrze wawelskiej.” Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki 20, nr 1–4 (2009): 74–81.

Mamoń, Agata. „Specyfika konserwacji i rozwiązań estetycznych malowideł bizantyńsko-ruskich. Wnioski z prac przy freskach fundacji Jagiellonów.” Rozprawa doktorska, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, 2019.

Mamoń, Agata. „Wybrane problemy konserwacji malowideł bizantyńsko-ruskich kaplic Mariackiej i Świętokrzyskiej w katedrze na Wawelu.” W 600 lat fresków w Kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, technologia, sztuka, konserwacja, red. Jolanta Żuk-Orysiak i Andrzej Frejlich, 239–252. Lublin: Muzeum Narodowe, 2021.

Mamoń, Agata, i Władysław Zalewski. „Kaplica Świętokrzyska w katedrze wawelskiej.” Renowacje 3 (2000): 66–71.

Marxen-Wolska, Ewa. „Odkrycie malowideł ściennych w kościele parafialnym w Ostrzeszowie i zastosowanie polioctanu winylu do ich konserwacji.” Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 5 (1973): 165–188.

[NN] „Sprawozdanie z prac badawczo-odkrywkowych na ścianie wschodniej nawy głównej kolegiaty wiślickiej.” Dokumentacja konserwatorska, Kraków 1972, Archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa oddział w Krakowie, sygn. K-506.

Orkisz, Maria, i Jadwiga Styrna. „Wiślica – kolegiata. Dokumentacja konserwatorska.” Dokumentacja konserwatorska, Kraków 1974, Archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa oddział w Krakowie, sygn. 507–K.

Płuska, Ireneusz, Leszek Polanowski, Maria Rogóż, Maria Smorąg-Różycka, Urszula Stępień, Katarzyna Sułkowska, Marek Walczak, Władysław Zalewski, i Bożena Żbikowska-Sobieraj. „Dokumentacja prac konserwatorskich. Bazylika katedralna pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Sandomierzu. Wnętrza części prezbiterialnej. T. I, Prezbiterium – malowidła ścienne. Dokumentacja opisowa.” Dokumentacja konserwatorska, Kraków 2011, archiwum własne autorki, fotokopia.

Ptak, Jan. „Malowidło bizantyjsko-ruskie w kaplicy Świętokrzyskiej katedry wawelskiej. Identyfikacja gatunku włókien w oryginalnej zaprawie.” Dokumentacja badawcza, 1998, archiwum własne autorki, fotokopia.

Rafalska-Łasocha, Alicja, Wiesław Łasocha, Marta Grzesiak, i Roman Dziembaj. „X-ray Powder Diffraction Investigations of Ruthenian-Byzantine Frescoes from the Royal Wawel Cathedral (Poland).” Powder Diffraction 25, nr 3 (2010): 258–263. https://doi.org/10.1154/1.3478748

Rogóż, Maria. „Badania pigmentów i zapraw próbek pobranych z malowideł ściennych w kaplicy Świętokrzyskiej katedry wawelskiej w Krakowie.” Dokumentacja badawcza, Kraków 1997, archiwum własne autorki, fotokopia.

Rogóż, Maria. „Podsumowanie badań pigmentów, spoiw i zapraw próbek pobranych z polichromii ściennej w kaplicy Świętokrzyskiej katedry Wawelskiej w Krakowie.” Dokumentacja badawcza, Kraków [brak daty], archiwum własne autorki, fotokopia.

Rokoszny, Józef. „Średniowieczne freski w katedrze sandomierskiej.” Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce 9, z. 3–4 (1914): 451–474.

Różycka-Bryzek, Anna. „Bizantyńsko-ruskie malowidła ścienne w kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu.” W Studia do dziejów Wawelu, t. 3, red. Jerzy Szablowski i Adam Bochnak, 17–287. Kraków: Ministerstwo Kultury i Sztuki / Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, 1968.

Różycka-Bryzek, Anna. Bizantyńsko-ruskie malowidła ścienne w kaplicy zamku lubelskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.

Różycka-Bryzek, Anna. „Bizantyńsko-ruskie malowidła ścienne w kolegiacie wiślickiej.” Folia Historiae Artium 2 (1965): 47–81.

Różycka-Bryzek, Anna. „Bizantyńsko-ruskie malowidła w Polsce wczesnojagiellońskiej: problem przystosowań na gruncie kultury łacińskiej.” W Polska–Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa. T. 2 Studia z dziejów chrześcijaństwa na pograniczu kulturowym i etnicznym, red. Stanisław Stępień, 307–326. Przemyśl: Południowo-Wschodni Instytut Naukowy, 1994.

Różycka-Bryzek, Anna. „Cykl maryjny we freskach ‘graeco opere’ fundacji Władysława Jagiełły w katedrze sandomierskiej.” Modus. Prace z Historii Sztuki 7 (2006): 33–52.

Różycka-Bryzek, Anna. Freski bizantyńsko-ruskie fundacji Jagiełły w kaplicy Zamku Lubelskiego. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2000.

Różycka-Bryzek, Anna. „Malowidła ścienne bizantyńsko-ruskie.” W Malarstwo gotyckie w Polsce, red. Adam S. Labuda i Krystyna Secomska, t. 1, 155–184. Warszawa: DiG, 2004.

Różycka-Bryzek, Anna. „Niezachowane malowidła ‘graeco opere’ z czasów Władysława Jagiełły.” Analecta Cracoviensia 19 (1987): 295–318.

Różycka-Bryzek, Anna. „Obraz Czuwającego Emmanuela w malowidłach Kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu.” Modus. Prace z Historii Sztuki 7 (2006): 53–58.

Różycka-Bryzek, Anna. „O freskach lubelskich ponownie: uzupełnienia i dopowiedzenia.” W Kaplica Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, teologia, sztuka, konserwacja. Materiały sesji zorganizowanej w Muzeum Lubelskim 24–26 kwietnia 1997 roku, red. Barbra Paprocka i Jan Sil, 91–104. Lublin: Muzeum Lubelskie, 1999.

Różycka-Bryzek, Anna. „O uwarunkowaniach patronatu Jagiełły nad malarstwem bizantyńsko- ruskim w Polsce.” Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności 44 (2001): 16–22.

Różycka-Bryzek, Anna. „Sztuka w Polsce piastowskiej a Bizancjum i Ruś.” W Polska–Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa. T. 2 Studia z dziejów chrześcijaństwa na pograniczu kulturowym i etnicznym, red. Stanisław Stępień, 295–306. Przemyśl: Południowo-Wschodni Instytut Naukowy, 1994.

Różycka-Bryzek, Anna. „Zarys historyczny badań nad bizantyńsko-ruskimi malowidłami ściennymi w Polsce.” Biuletyn Historii Sztuki 27 (1965): 291–294.

Rudniewski, Piotr. „Technika malowideł bizantyjsko-ruskich na przykładzie polichromii ściennych w Lublinie i Supraślu.” Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. Seria B 11 (1965) [Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych: materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22–24 października 1964 r., red. Halina Andrzejewska i Piotr Rudniewski]: 96–102.

Rudniewski, Piotr, i Mieczysław Samborski. „Problemy związane z pracami konserwatorskimi przy kaplicy św. Trójcy na zamku w Lublinie.” Ochrona Zabytków 21, nr 3 (1968): 15–30.

Smorąg-Różycka, Małgorzata. „Bizantyńskie freski w sandomierskiej katedrze: królewski dar na chwałę Bożą czy odblask idei unii horodelskiej?” Zeszyty Naukowe UJ. Prace Historyczne 141, z. 2 (2014): 235–255. https://doi.org/10.4467/20844069PH.14.012.2740

Smorąg-Różycka, Małgorzata. „Bizantyńskie malowidła króla Władysława II Jagiełły: pytania i dylematy badawcze.” W 600 lat fresków w Kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, technologia, sztuka, konserwacja, red. Jolanta Żuk-Orysiak i Andrzej Frejlich, 53–74. Lublin: Muzeum Narodowe, 2021.

Smorąg-Różycka, Małgorzata. „Bizantyńskie malowidła w prezbiterium katedry pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu – odkrycia niespodziewane i doniosłe.” Modus. Prace z Historii Sztuki 12–13 (2013): 53–71.

Smorąg-Różycka, Małgorzata. „Wstęp.” W Dionizjusz z Furny, Hermeneia, czyli objaśnienie sztuki malarskiej, V–XXX. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003.

Sobczyk, Joanna, i Julio M. del Hoyo-Melendez. „Badanie technologiczne oraz strategia ochrony bizantyńsko-ruskich malowideł ściennych kaplicy Trójcy Świętej na zamku w Lublinie.” W 600 lat fresków w kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, technologia, sztuka, konserwacja, red. Jolanta Żuk-Orysiak i Andrzej Frejlich, 239–252. Lublin: Muzeum Narodowe, 2021.

Stawicki, Stanisław. „Techniczne i technologiczne problemy ściennych malowideł bizantyńsko-ruskich w kościele zamkowym w Lublinie.” W Kaplica Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, teologia, sztuka, konserwacja. Materiały sesji zorganizowanej w Muzeum Lubelskim 24–26 kwietnia 1997 roku, red. Barbara Paprocka i Jan Sil, 115–174. Lublin: Muzeum Lubelskie, 1999.

Stawicki, Stanisław. „Technika ściennych malowideł bizantyjsko-ruskich. Cz. I: Przyrządzanie ciasta wapiennego i zaprawy.” Ochrona Zabytków 23, nr 4 (1970): 267–278.

Stawicki, Stanisław. „Technika ściennych malowideł bizantyjsko-ruskich. Cz. II: Wykonywanie rysunku oraz przygotowywanie farb i sposób ich nakładania.” Ochrona Zabytków 24, nr 1 (1971): 9–3.

Suder, Janina. „Badania technik malowideł ściennych z XIV i XV w. na terenie Małopolski historycznej.” Ochrona Zabytków 15, nr 1 (1962): 34–59.

Šelkova, Elena Nikolaevna. „Technologia stenopisi Dionisiâ (poâs polotenec).” Kraevedčeskij almanach „Kiryllov” 4 (2001). Dostęp 25 marca 2019. http://www.rusarch.ru/shelkova1.html

Tolstoj, Vladimir Pavlovič. „Freski snetogorskego monasteru v Pskove.” Biuletyn Historii Sztuki 25, 1963: 5–21.

Vinner, Aleksej Vladimirovič. Materiali i technika monumentalno-dekorativnoj živopisi. Moskva: Iskusstvo 1953.

Węcławowicz, Tomasz. „Katedra wawelska. Przemiany architektury kaplicy Mariackiej (Batorego). Opracowanie historyczne wykonane w trakcie prac konserwatorskich w latach 2005–2007.” Dokumentacja konserwatorska, Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, Kraków 2007, archiwum własne autorki, fotokopia.

Wyrzykowski, Andrzej. Zabytkowe freski w prezbiterium katedry sandomierskiej. Sandomierz: Diecezjalny Zakład Graficzno-Drukarski, 1934 (także: Kronika Diecezji Sandomierskiej 37, nr 10 (1934): 277–287).

XX. „Korespondencja z Krakowa. Odnowienie fresków w kaplicy Śgo Krzyża w katedrze na Wawelu.” Czas 24 (1871): 606–608.

Zalewski, Władysław. „Konserwacja fresków w prezbiterium kolegiaty wiślickiej.” Ochrona Zabytków 21, nr 3 (1968): 45–50.

Zalewski, Władysław. „Problemy konserwacji fresków rusko-bizantyńskich w kolegiacie wiślickiej.” Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. Seria B 11 (1965) [Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych: materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22–24 października 1964 r., red. Halina Andrzejewska i Piotr Rudniewski]: 298–303.

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2022-01-26

Jak cytować

1.
MAMOŃ, Agata. Specyfika techniki i technologii bizantyńsko-ruskich fresków fundacji Jagiellonów. Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo [online]. 26 styczeń 2022, T. 52, s. 147–182. [udostępniono 14.6.2025]. DOI 10.12775/AUNC_ZiK.2021.005.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 52 (2021)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie. 
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1080
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN PRINT 0208-533X
E-ISSN 2392-1250

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

malarstwo ścienne, freski Jagiellonów, freski bizantyńsko-ruskie, technika malarska, tynki, pigmenty, warstwy malarskie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa