The Virtue of Temperance as the Goal of Education – about the Forgotten Virtue from the Pedagogical Perspective
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2018.012Keywords
temperance, moral virtues, cardinal virtues, moral education, Thomas AquinasAbstract
The analysis undertaken in the article is aimed at answering the question of the meaning of the virtue of temperance from the perspective of individual development and, therefore, of its significance as the goal of education. The research was carried out using the hermeneutic method. The object of the analyses was the account of the virtue of temperance formulated by Thomas Aquinas and modern neothomists. Reflection on the teleology of education was the cognitive horizon of the analyses. In the first point, a discussion of the goals of education was presented. The second point contains the characteristics of the virtue of temperance as a condition of good morally behaviour. In the third point, the determinants of the virtue of temperance associated with the quality of reasoning and rational desires was discussed. In the last point, the author refers to the main question. He tries to answer the question of the importance of temperance for rational and morally good actions. It should be emphasised that temperance is not a limitation of the experience of pleasure, but it is about intelligent use of pleasure to achieve positive goals. In some cases, avoiding pleasure can be bad. In other situations, moral good can be realised when the individual gives up pleasure. The analysis also leads to the conclusion that in modern pedagogy the importance of upbringing to temperance is not understood.
References
Anscombe, Gertrude E. M. „Nowożytna filozofia moralności”. Ethos 92 (2010): 39–60.
Arystoteles. Etyka nikomachejska. Tłum. Daniela Gromska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
Bagrowicz, Jerzy. „Wychowanie personalistyczne w chrześcijaństwie”. W: Personalizm polski, red. Marian Rusecki, 335–375. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2008.
Benner, Dietrich. Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2015.
Bloom, Alan. Umysł zamknięty. O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów. Warszawa: Zysk i S-ka, 1997.
Gałkowski, Stanisław. Długomyślność: wprowadzenie do filozofii wychowania. Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, 2016.
Gałkowski, Stanisław. Ku dobru. Aktualność filozofii wychowania Jacka Woronieckiego. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1998.
Górski, Karol. Wychowanie personalistyczne. Poznań: Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, 1936.
Horowski, Jarosław. „Podmiotowość w pedagogice chrześcijańskiej o inspiracji tomistycznej”. Paedagogia Christiana 2/24 (2009): 63–78. http:// dx.doi.org/10.12775/PCh.2009.029.
Horowski, Jarosław. „Roztropność – cnota w pedagogice zapoznana”. W: Roztropność i cierpliwość jako sprawności moralne w wychowaniu, red. Iwona Jazukiewicz, Ewa Rojewska, 109–135. Szczecin: Zapol, 2013.
Horowski, Jarosław. “What conditions education for forgiveness in terms of the neo-Thomistic philosophy of education”. Journal of Religious Education 1 (2018): 23–36.
Horowski, Jarosław. „Wstyd a rozwój moralny – o antropologicznych fundamentach neotomistycznej teorii wychowania moralnego”. Polska Myśl Pedagogiczna 2 (2016): 231–244.
Hursthouse, Rosalind, Glen Pettigrove. “Virtue Ethics”. W: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2016 Edition), ed. Edward N. Zalta. https://plato. stanford.edu/archives/win2016/entries/ethics-virtue/ [pobrano: 5.10.2018].
Keenan, James F. “Proposing Cardinal Virtues”. Theological Studies 56 (1995): 709–729. Kołakowski, Leszek. Mini wykłady o maxi sprawach. Kraków: Znak, 1999.
MacIntyre, Alasdair. Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. Tłum. Adam Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Maritain, Jacques. „Od filozofii człowieka do filozofii wychowania”. W: Człowiek – wychowanie – kultura, red. Franciszek Adamski, 61–79. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1993.
Maritain, Jacques. Trzej reformatorzy. Luter. Kartezjusz. Rousseau. Tłum. Konstanty Michalski. Warszawa–Ząbki: Fronda–Apostolicum, 2005.
Melina, Livio. „Problematyka cnoty we współczesnej teologii moralnej”. Ethos 92 (2010): 61–77.
Męczkowska, Astrid. Podmiot i pedagogika: od oświeceniowej utopii ku pokrytycznej dekonstrukcji. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, 2006.
Michalski, Konstanty. „Istota heroizmu”. W: Konstanty Michalski, Między heroizmem a bestialstwem, 11–34. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, 2010.
Mróz, Mirosław. „Miej kulę ołowianą u nogi”. W obronie racjonalności i cnoty roztropności, czyli o znaczeniu prudentia w pracy wychowawczej. W: Roztropność i cierpliwość jako sprawności moralne w wychowaniu, red. Iwona Jazukiewicz, Ewa Rojewska, 13–45. Szczecin: Zapol, 2013.
Mróz, Mirosław. Tajemnica ludzkiej nieprawości. Aktualność nauki św. Tomasza z Akwinu o złu moralnym i wadach głównych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2010.
Nalaskowski, Stanisław, Władysława Szulakiewicz. Pedagogika Toruńska. Od katedry do wydziału. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2009.
Niesiołowski, Andrzej. Zarys pedagogiki ogólnej. Rękopisy z oflagu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
Nowak, Marian. Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.
Olbrycht, Katarzyna. „Wychowanie do wartości – w centrum aksjologicznych dylematów współczesnej edukacji”. Paedagogia Christiana 1/29 (2012): 89–104. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2012.005.
Pieper, Josef. „Przyszłość bez pochodzenia i nadzieja bez podstaw?” W: Josef Pieper, O trudnościach wiary dzisiaj. Rozprawy i mowy. Tłum. Tadeusz Kononowicz, Piotr Waszczenko. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1994.
Pieper, Josef. The Four Cardinal Virtues: Prudence, Justice, Fortitude, Temperance. New York: University of Notre Dame Press, 1966.
Potulicka, Eugenia. „Neoliberalizm i skutki «przedsiębiorczości» w edukacji”. W: „Po życie sięgać nowe…”. Teoria a praktyka edukacyjna, red. Maria Marta Urlińska, Agnieszka Uniewska, Jarosław Horowski, 101–119. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012.
Sośnicki, Kazimierz. Istota i cele wychowania. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1967.
Sośnicki, Kazimierz. Pedagogika ogólna. Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny, 1949.
Starnawski, Witold. Prawda jako zasada wychowania. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2008.
Starnawski, Witold. „Źródła i pedagogiczne konsekwencje redukcjonizmu antropologicznego”. Paedagogia Christiana 1/29 (2012): 11–29. http://dx.doi. org/10.12775/PCh.2012.001.
Szudra-Barszcz, Anna. „Czy cnoty można nauczyć?”. Ethos 92 (2010): 108–118.
Szuman, Stefan. Natura, osobowość i charakter człowieka. Kraków: Wydawnictwo Wam, Księża Jezuici, 1995.
Szutta, Natasza. „Jedność cnót jako warunek normatywności cnoty. W obronie doktryny jedności cnót”. Ethos 92 (2010): 78–93.
Szutta, Natasza. „Wprowadzenie, czyli o co chodzi w dyskusji nad moralnym charakterem”. W: W poszukiwaniu moralnego charakteru, red. Natasza Szutta, 13–34. Lublin: Wydawnictwo Academicon, 2015.
Śliwerski, Bogusław. Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Impuls, 2012. Tomasz z Akwinu. Suma teologiczna, t. 22: Umiarkowanie. Tłum. Stanisław Bełch. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, 1963.
Usowicz, Aleksander. Tomistyczna sublimacja uczuć w świetle nowożytnej psychologii. Kraków 1946.
Wojtyła, Karol. Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1986.
Woroniecki, Jacek. „Długomyślność jako cnota właściwa wychowawcy”. Szkoła Chrystusowa 4 (1930): 178–195.
Woroniecki, Jacek. Katolicka etyka wychowawcza. T. I, II/1. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.
Woroniecki, Jacek. Katolickość tomizmu. Lublin: Instytut Edukacji Narodowej, 1999.
Wrońska, Katarzyna. „Liberal education w Polsce. Między kształceniem ogólnym a edukacją liberalną”. Paedagogia Christiana 1/33 (2014): 11–28. http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2014.001.
Wrońska, Katarzyna. „Wychowanie a wolność. Próba wglądu w myślenie pedagogiczne Józefa Tischnera”. Paedagogia Christiana 1/41 (2018): 97–115.http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2018.005.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 1025
Number of citations: 0