Czy sportowcy amatorzy prowadzą zdrowy styl życia? Kontekst pedagogiki zdrowia
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2023.015Keywords
sport, sportowcy amatorzy, zdrowie, zdrowy styl życia, zachowania zdrowotneAbstract
In recent years, the interest in a pro-health lifestyle has risen. Appropriate health-related behaviours among amateur athletes are crucial to maintaining a healthy lifestyle. The aim of this study was to examine the hypothesis that amateur athletes as a group, who live a potentially healthy lifestyle, practise a high level of health-related behaviours and are interested in a healthier lifestyle.
The hypothesis was partially confirmed by our results. The interest in maintaining a healthy lifestyle was declared by 92% of women and 75% of men; however, the pro-health behaviour of the studied group were found to be unsatisfactory. A high level of health behaviours was observed in only 29% of women and 25% of men. The observed unsatisfactory level of health-related behaviour among amateur athletes confirms the validity of the research and the need for further research.
References
Anyżewska, Anna, Roman Łakomy, Jerzy Bertrandt. 2019. „Wydatek energetyczny wybranych rodzajów treningów podejmowanych przez sportowców amatorów”. Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie czasopismo naukowe 2(3): 143–155. https://doi.org/10.16926/sit.2019.02.28.
Arendt, Anna, Maria Laszczyńska, Marta Bażydło, Artur Kotwas, Beata Karakiewicz. „Ocena zachowań zdrowotnych mężczyzn po 40 roku życia”. Problemy Higieny i Epidemiologii 95(3) (2014): 659–666.
Baumgart, Mariusz, Magdalena Weber-Rajek, Agnieszka Radzimińska, Aleksander Goch, Walery Zukow. 2015. „Zachowania zdrowotne studentów fizjoterapii”. Journal of Education, Health and Sport 5(6): 211–224. https://doi.org/10.5281/zenodo.18554.
Bąk-Sosnowska, Monika, Sebastian Kołodziej, Krzysztof Gojdź, Violetta Skrzypulec-Plinta. „Zachowania zdrowotne polskich lekarzy”. Wiadomości Lekarskie 69(3) (2016): 449–455.
Blair, Steven. 2009. „Physical inactivity: the biggest public health problem of the 21st century”. British Journal of Sports Medicine 43(1): 1–2. https://doi.org/10.1016/s1440-2440(07)70066-x.
Brookfield, Stephen. „The Concept of Critically Reflective Practice”. W: Handbook of Adult and Continuing Education, red. Arthur Wilson, Elisabeth Hayes. San Francisco, 2000.
Burke, Louise. 2008. „A food pyramid for Swiss athletes”. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 18(4): 430–437. https://doi.org/10.1123/ijsnem.18.4.430.
Chmielecka, M. 2019. „Ewolucja teorii transformatywnego uczenia się”. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 4: 9–18. https://doi.org/10.34866/e9fc-7x67.
Dandona, Paresh, Ahmad Aljada, Arindam Bandyopadhyay. 2004. „Inflammation: the link between insulin resistance, obesity and diabetes”. Trends in Immunology 25: 4–7. https://doi.org/10.1016/j.it.2003.10.013.
Demel, Maciej. Pedagogika zdrowia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, wyd. 2, 1980.
Drygas, Wojciech, Anna Jegier, Anna Bednarek-Gejo, Tomasz Kostka. 2005. „Long-term effects of various physical activity levels in preventing obesity and metabolic syndrome in middle-aged men”. European Journal of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation 12: 28–34. https://doi.org/10.1097/00149831-200506000-00034.
Firek, Wiesław. „W stronę filozofii zdrowia”. W: Zdrowie i jego uwarunkowania, red. Dariusz Mucha, Halina Zięba, 22–33. Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, 2011.
Górnicka, Magdalena, Małgorzata Drywień, Monika Zielińska, Jadwiga Hamułka. 2020. „Dietary and Lifestyle Changes During COVID-19
and the Subsequent Lockdowns among Polish Adults: A Cross-Sectional Online Survey PLifeCOVID-19 Study”. Nutrients 12: 2324. https://doi.
org/10.3390/nu12082324.
Groele, Barbara, Krystyna Gutkowska. 2016. „Wpływ kampanii »5 porcji warzyw, owoców lub soku« na świadomość konsumenta”. Przemysł Spożywczy 70(10) (2016): 50–53.
Gruszczycka, Magdalena, Monika Bąk-Sosnowska, Ryszard Plinta. „Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia”. Hygeia Public Health 50(4) (2015): 558–565.
GUS. Budżety gospodarstw domowych w 2022 r. Warszawa: GUS, 2023.
Heszen, Irena, Helena Sęk. „Modele społecznej psychologii poznawczej wyjaśniające zachowania zdrowotne i zmianę zachowań”. W: Psychologia zdrowia, red. I. Heszen, H. Sęk, 120–140. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
Jabłońska, Karolina, Artur Sobieraj. 2013. „Metodyka dobierania próby badawczej w naukach społecznych”. Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza 4 (2013): 31–36.
Juczyński, Zygrfryd. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2012.
Juruć, Agata. „Edukacja żywieniowa”. W: Psychodietetyka, red. Anna Brytek--Matera, 83–102. Warszawa: PZWL, 2020.
Kosiba, Grażyna, Maria Gacek, Agnieszka Bogacz-Walancik, Agnieszka Wojtowicz. „Zachowania prozdrowotne a satysfakcja z życia studentów kierunków nauczycielskich”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja 20 (2017):79–93.
Kuczyński, Jarosław, Ewa Kleszczewska, Tadeusz Popławski, Katarzyna Łogwiniuk, Aleksander Szpakow, Andrzej Szpakow. „Badanie używania substancji psychoaktywnych oraz postaw prozdrowotnych wśród studentów uczelni z Suwałk, Białegostoku i Grodna”. Problemy Higieny i Epidemiologii 92(4) (2011): 748–753.
Lalonde, Marc. A New Perspective on the Health of Canadians; A Working Document. Ottawa: Minister of Supply and Services, 1974.
Lewko, Jolanta, Barbara Polityńska-Lewko, Matylda Sierakowska, Elżbieta Krajewska-Kułak. „Zachowania zdrowotne wśród studentów pielęgniarstwa”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia, Sectio D 283 (2005): 260–264.
Łobocki, Mieczysław. „Dobór próby w badaniach pedagogicznych”. W: Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, red. Mieczysław Łobocki, 161–176. Kraków: Impuls, 2010.
Łuszczyńska, Aleksandra. Zmiana zachowań zdrowotnych. Dlaczego dobre chęci nie wystarczają? Gdańsk: GWP, 2004.
Mezirow, Jack. „Learning to Think Like an Adult. Core Concepts of Transformation Theory”. W: Asscociates, Learning as Transformation. Critical Perspectives on a Theory in Progress, red. Jack Mezirow i wsp., 12–30. San Francisco: Jossey-Bass Publishers, 2000.
Mezirow, Jack. Transformative Dimensions of Adult Learning. San Francisco: Jossey-Bass Publishers, 1991.
Milert, Agata, Wiktoria Klich, Tomasz Ridan, Joanna Morgaś. 2017. „The influence of 1-year Tai Chi practice on health behavior in adults”. Physical Activity Review 5: 29–36. https://doi.org/10.16926/par.2017.05.05.
Nowak, Grzegorz, Aleksandra Żelazko, Damian Nowak, Martyna Waliczek, Krystyna Pawlas. „Zależność między zachowaniami zdrowotnymi a poziomem stresu i występowaniem bezsenności oraz depresji u studentów zdrowia publicznego”. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 5(3) (2005): 231–238.
Nowak, Paweł. „Sport rekreacyjny – na pograniczu wartości prozdrowotnych”. Zdrowie – Kultura Zdrowotna – Edukacja 6 (2010): 129–134.
Pierścieniak, Krzysztof. „Nieformalna edukacja dorosłych: wokół zakresów i znaczeń”. Rocznik Andragogiczny (2009): 79–98.
Pleskot-Makulska, Krystyna. (2007). „Teoria uczenia się transformatywnego autorstwa Jacka Mezirowa”. Rocznik Andragogiczny (2007): 81–96.
Puchalski, Krzysztof. „Uwarunkowania zachowań zdrowotnych i możliwości ich kształtowania”. W: Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie – wyzwania dla edukacji zdrowotnej, red. Elżbieta Korzeniowska, Krzysztof Puchalski, 33–43. Łódź: Edukacja i Kultura, 2010.
Puchalski, Krzysztof, Elżbieta Korzeniowska. 2004. „Dlaczego nie dbamy o zdrowie. Rola potocznych racjonalizacji w wyjaśnianiu aktywności prozdrowotnej”. W: Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny, red. Włodzimierz Piątkowski, 107–126. Lublin: UMCS, 2004.
Rothenbacher, Dietrich, Albrecht Hoffmeister, Hermann Brenner, Wolfgang Koenig. 2003. „Physical activity, coronary heart disease and inflammatory response”. Archives of Internal Medicine 163: 1200–1205. https://doi. org/10.1001/archinte.163.10.1200.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, Dz.U. z 2021 r. poz. 642.
Ruegsegger, Gregory, Frank Booth. 2018. „Health benefits of exercise”. Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine 8(7): a029694. https://doi. org/10.1101/cshperspect.a029694.
Schugurensky, Daniel. The forms of informal learning: Towards a conceptualization of the field. Working Paper nr 19. Toronto, 2000.
Tamminen, Nina, Jaakko Reinikainen, Kaija Appelqvist-Schmidlechner, Katja Borodulin, Tomi Mäki-Opas, Pia Solin. 2020. „Associations of physical activity with positive mental health: A population based study”. Mental Health and Physical Activity 18: 100319. https://doi.org/10.1016/j.mhpa.2020.100319.
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym, Dz.U. z 2022 r.poz. 1608.
Weber-Rajek, Magdalena, Anna Bethke, Agnieszka Radzimińska, Ewelina Lulińska-Kuklik, Walery Zukow. 2016. „Zachowania zdrowotne i urazy
sportowe”. Journal of Education, Health and Sport 6(5): 119–130. https://doi.org/10.5281/zenodo.51331.
WHO. The world health report 1998 – Life in the 21st century: a vision for all. Geneva: WHO, 1998.
WHO. Technical Report Series 916. Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases. Report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation, Geneva:WHO, 2003.
Woynarowska, Barbara. „Niektóre uwarunkowania dbałości o zdrowie”. W: Edukacja zdrowotna, red. Barbara Woynarowska, 86–88. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
Woynarowska, Barbara. „Styl życia i zachowania zdrowotne”. W: Edukacja zdrowotna, red. Barbara Woynarowska, 57–68. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
Wysokiński, Mariusz, Wiesław Fidecki, Sylwia Bernat-Kotowska, Robert Ślusarz. 2015. „Health Behaviour of Miners”. Medycyna Pracy 66(6): 753–761. https://doi.org/10.13075/mp.5893.00082.
Złotkowska, Renata, Magda Skiba, Alina Mroczek, Teresa Bilewicz-Wyrozumska, Karolina Król, Katarzyna Lar, Ewa Zbrojkiewicz. „Negatywne skutki aktywności fizycznej oraz sportu”. Hygeia Public Health 50(1) (2015): 41–46. https://health.gov/healthypeople.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 392
Number of citations: 0
