Care, Upbringing and Educational Initiatives of the Women’s Civic Work Union for Children and Youth
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2023.006Keywords
Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, Druga Rzeczpospolita, opieka, wychowanie, oświataAbstract
The Women’s Civic Work Union was one of the largest women’s organizations in interwar Poland. The union’s aspiration was the renewal of the Polish nation by deepening Jozef Pilsudski’s state-building idea. In this trend, women engaged in a number of activities with a social dimension, strongly emphasizing the need to work for the benefit of the youngest. The aim of the article
is to indicate the initiatives of the Women’s Civic Work Union focused on caring, upbringing and educational activities carried out for children and youth in Poland between the wars. It discusses exemplifications of activities undertaken as part of institutional forms of care and upbringing, carried out in free time during the day and during days free from school, and provided as emergency aid. The diversity of the presented forms of ZPOK’s activity was dictated primarily by the enormous needs of the youngest members of society and the response to the difficulties they had to face. The scope of social activities, which was attempted to cover the largest possible group of children requiring appropriate support, should be considered impressive. The presented initiatives played an important role in helping and strengthening the newly reborn state, especially since the times in which they were undertaken were not easy, both for social, as well as political and economic reasons.
References
Akcja kolonijna Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, część I. Kolonia wypoczynkowa. Warszawa: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1937.
Akcja kolonijna Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, część II. Kolonia lecznicza, półkolonia, dzieciniec wiejski letni. Warszawa: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1938.
Almanach Kalendarz Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Rok 1932. Warszawa: Wydział Prasowy Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1932.
Almanach spraw kobiecych. Informacje, postulaty, zagadnienia, red. Helena Ceysingerówna, Maria Kuźmińska, Maria Rychterówna. Warszawa: Wydział Prasowy Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1933.
Bystroń, Jan Stanisław. „Zagadnienie programu szkolnego. Wychowanie państwowe”. Kultura Pedagogiczna 2 (1933): 97–111.
Chojnowski, Andrzej. „Moralność i polityka. Kobiece lobby w Bezpartyjnym Bloku Współpracy z Rządem”. W: Kobieta i świat polityki w niepodległej Polsce 1918–1939. Zbiór studiów, red. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, 9–21. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.
Czałczyńska-Podolska, Magdalena. „Ogrody jordanowskie na tle współczesnych ogrodów dziecięcych”. Przestrzeń – Urbanistyka – Architektura 2 (2016): 11–125.
Dadej, Iwona, Piotr Abryszeński. Drogi Polek do niepodległości. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Sulejówek: Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, 2019.
Dufrat, Joanna. „Obóz rządzący w Polsce w latach 1926–1939 a aktywizacja kobiet”. W: Metamorfozy społeczne. Państwo i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, red. Janusz Żarnowski, 291–309. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2014.
Dufrat, Joanna. „Polityka na łamach «Pracy Obywatelskiej» (1928–1939), organu prasowego sanacyjnego Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet”.
W: Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku: polityka w prasie kobiecej, red. M. Dajnowicz, A. Miodowski, 117–129. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019.
Dufrat, Joanna. „Stanowisko Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet wobec »wyborów brzeskich« w 1930 roku. Przyczynek do dziejów kobiecego stowarzyszenia”. W: Studia z dziejów XIX i XX wieku, red. Teresa Kulak, 197–212. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 2005.
Dufrat, Joanna. W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego. Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928–1939). Wrocław: Avalon, 2013.
Dz.U. 1923, Nr 92 poz. 726, Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej.
Dz.U. 1924, Nr 65 poz. 636, Ustawa z dnia 2 lipca 1924 r. w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet.
Dz.U. 1927, Nr 32 poz. 293, Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 11 marca 1927 r. w sprawie urządzenia i utrzymywania żłobków dla niemowląt w zakładach pracy.
Grata, Paweł. Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013.
Gromski, Marceli. Żłobki dzienne dla niemowląt. Warszawa: Biblioteka Wydziału Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, 1927.
Instrukcja dla wiejskich dziecińców sezonowych Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Warszawa: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet Zarząd Główny Wydział Spraw Wiejskich, 1937.
Instrukcja w sprawie zakładania przedszkoli, red. Zofia Bogdanowiczowa. Warszawa: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1930.
Instrukcje w sprawie zakładania żłobków dziennych, red. Zofia Garlicka. Warszawa: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1933.
Jakubiak, Krzysztof. 1998. „Podstawowe wartości i ewolucja ideologii wychowawczej sanacji”. Biuletyn Historii Wychowania 7–8: 6–31. http://dx.doi.org/10.14746/bhw.1998.7.8.4.
Kałwa, Dobrochna. „Model kobiety aktywnej na tle sporów światopoglądowych. Ruch feministyczny w dwudziestoleciu międzywojennym”. W: Równe prawa i nierówne szanse: kobiety w Polsce międzywojennej, red. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, 135–154. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2000.
Krajewska, Joanna. „Publicystyka kobieca”. W: Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy i gatunki, sytuacje i tematy, red. Ewa Kraskowska, Bogumiła Kaniewska, 179–248. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2015.
Kryńska, Elwira. „Trwałe wartości ideologii wychowawczej Adama Skwarczyńskiego”. Przegląd Historyczno-Oświatowy 3–4 (2002): 141–155.
Łempicki, Stanisław. „Polskie tradycje wychowawcze”. W: Encyklopedia wychowania, t. 1, część 2, red. Stanisław Łempicki, Wojciech Gottlieb, Bogdan Suchodolski, Józef Włodarski. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1935.
Majewska-Borowska, K. „Stacja opieki nad matką i dzieckiem”. W: Almanach spraw kobiecych. Informacje, postulaty, zagadnienia, red. Helena Ceysingerówna, Maria Kuźmińska, Maria Rychterówna, 68–70. Warszawa: Wydział Prasowy Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1933.
Majewska, Ludwika. „Działalność Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Piotrkowie Trybunalskim w latach1930–1939”. Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne 15(1) (2019): 30–54.
Mysłakowski, Zygmunt. Państwo a wychowanie. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1935.
Piotrowska-Marchewa, Monika. „Nauczycielki polskich szkół powszechnych i średnich w życiu politycznym II Rzeczypospolitej”. W: Drogi kobiet do polityki (na przestrzeni XVII–XXI wieku), red. Teresa Kulak, Małgorzata Dajnowicz, 313–343. Wrocław: Komisja Historii Kobiet Komitetu Nauk Historycznych PAN, Wydawnictwo CHRONICON, 2016.
Piwowarczyk, Mirosław. „Działania Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet na rzecz pomocy rodzinie”. Wychowanie w Rodzinie 7 (2013): 259–291.
Praca świetlicowa. Instrukcja dla świetlic ZPOK. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Prasowego, 1934.
Samsel, Agata. „Rodziny potrzebujące wsparcia w II Rzeczypospolitej – jakość życia, realizacja podstawowych funkcji, opieka społeczna”. Wychowanie w Rodzinie 7 (2013): 235–258.
Sośnicki, Kazimierz. Podstawy wychowania państwowego. Lwów: Książnica-Atlas, 1933.
Statut Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Warszawa, 1928.
Statut Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Warszawa, 1936.
Suplicka, Agnieszka. Prywatne szkoły średnie ogólnokształcące i zawodowe w województwie białostockim. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2015.
Suplicka, Agnieszka. „Wychowanie patriotyczne w II Rzeczypospolitej”. W: Tendencje nacjonalistyczne i migracyjne we współczesnej Europie, red. Barbara Olbrych, Andrzej Gołębiowski, 273–284. Radom: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej, 2017.
Wróblewska, Urszula. 2021. „Założenia organizacyjne żłobków dziennych w okresie międzywojennym według wytycznych Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem”. Biuletyn Historii Wychowania 44: 45–57. http://dx.doi.org/10.14746/bhw.2021.44.3.
Wystawa „Świat kobiety” – katalog wystawy. Warszawa, 1929.
Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet Oddział w Łomży, Żeńska Szkoła Zawodowa Zw. Pracy Obywat. Kobiet w Łomży.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 68
Number of citations: 0