Dojrzałość i gotowość dzieci sześcioletnich do czytania, pisania i wypowiedzi w kontekście obowiązku szkolnego – wybrane obszary rozwoju dziecka, pracy przedszkola i szkoły
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2015.008Słowa kluczowe
dojrzałość, gotowość szkolna, sześciolatkiAbstrakt
Zagadnienie dojrzałości i gotowości szkolnej dziecka sześcioletniego należy ujmować wieloaspektowo. Niezwykle istotne są czynniki indywidualne warunkujące dojrzałość dziecka, jego potrzeby, predyspozycje rozwojowe. Diagnoza gotowości szkolnej przeprowadzona w przedszkolu powinna być rzetelna, a pomoc terapeutyczna profesjonalna. Szkołę otwartą na przyjęcie sześcioletnich uczniów także powinna cechować dojrzałość. Ważny jest nauczyciel, jego osobowość i kompetencje, odpowiedni dobór metod i form pracy z dzieckiem młodszym. Pamiętajmy, że dzieci uczą się spontanicznie poprzez obserwację i naśladownictwo, zatem bardzo istotny jest sposób komunikowania się osób dorosłych, kultura wypowiedzi, szacunek do języka, staranność i poprawność wypowiedzi, prawidłowa artykulacja, dobór literatury, estetyka języka. Jakość mowy nauczyciela, styl wypowiedzi kształtuje mowę i sposób narracji uczniów. Rodzice powinni doświadczać wsparcia i partnerstwa ze strony nauczycieli. Powinni być świadomi, jak pomóc dziecku przekroczyć próg szkolny i być dobrym uczniem. Ważny jest pozytywny obraz szkoły i przekonanie, że dziecko poradzi sobie/ sprosta zadaniom szkoły. Szkoła otwarta na dziecko sześcioletnie ma być przyjazna, radosna, bezpieczna, być placówką, w której dziecko radośnie i z zapałem podejmuje codzienną aktywność oraz odnosi sukces na miarę swoich możliwości rozwojowych. Badania naukowe nad gotowością szkolną dowodzą, że jest to konstrukt wielowymiarowy. Poziom gotowości szkolnej bywa zależny od wieku, płci dziecka, stanu jego zdrowia, sytuacji środowiska domowego i szkolnego, kompetencji nauczyciela do pracy z dzieckiem, sposobu spędzania czasu wolnego rodziny, okresu realizacji wychowania przedszkolnego. Budowanie kompetencji gotowości szkolnej powinno stać się ważnym zadaniem edukacji przedszkolnej, wczesnoszkolnej i edukacji domowej. Zmiany powinny skupić się na: organizacji procesu nauki, programach kształcenia dzieci młodszych, metodyce nauczania i uczenia się, opracowaniu strategii rozpoznawania i kontroli specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz specjalistycznym wsparciu dziecka, rodzica i nauczyciela. Wyniki badań pokazują silne powiązanie gotowości szkolnej z całokształtem codziennych doświadczeń dziecka.
Bibliografia
Arciszewska, Ewa. Czytające przedszkolaki. Mit czy norma? Warszawa: Wyd. Żak, 2002.
Badanie 6- i 7- Latków – rok szkolny 2012/2013, red. Radosław Kaczan, Piotr Rycielski. Warszawa: IBE, 2014.
Bogdanowicz, Marta. Leworęczność u dzieci. Warszawa: WSiP, 1992.
Brejnak, Wojciech. Czy Twój przedszkolak dojrzał do nauki? Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006.
Brejnak, Wojciech. Dysleksja. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003.
Brzezińska, Anna. „Współczesne ujęcie gotowości szkolnej”. W: O pomyślny start ucznia w szkole, red. Wojciech Brejnak. Warszawa: Biuletyn Informacyjny PTD 23(2002).
Czytanie i pisanie – nowy język dziecka, red. Anna Brzezińska. Warszawa: WSiP, 1987.
Cackowska, Maria. Nauka czytania i pisania w klasach przedszkolnych. Warszawa: WSiP, 1984.
Cieszyńska, Jagoda, Korendo, Marta. Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka – od noworodka do 6 roku życia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, 2008.
Demel, Genowefa. Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola. Warszawa: WSiP, 1992.
Dojrzałość szkolna a jakość startu edukacyjnego, red. Alicja Kargul. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1980.
Dziecko sześcioletnie i jego rozwój, red. Marian. Lelonek. Pabianice: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, 2013.
Frydrychowicz, A., Koźniewska, E., Matuszewski, A., Zwierzyńska, E. Skala Gotowości Szkolnej. Podręcznik. Warszawa: 2006.
Grabias, Stanisław, Kurkowski, Marek. Logopedia teoria zaburzeń mowy. Lublin: Wyd. UMCS, 2012.
Healey, Jane. Leworęczność: jak wychować dziecko w świecie ludzi praworęcznych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003.
Janiszewska, Bożena. Diagnoza dojrzałości szkolnej. Warszawa: WSiP, 2012.
Janiszewska, Bożena. Diagnoza dojrzałości szkolnej u progu klasy 1. Warszawa: WSiP, 2009.
Janiszewska, Bożena. Uwaga. Wspomaganie koncentracji i nie tylko. Warszawa: Wydawnictwo Seventh Sea, 2007.
Jankowska, Halina. Rozwój czynności poznawczych u dzieci. Warszawa: WSiP, 1985.
Jurek, Anna. Rozwój dziecka a metody nauki czytania i pisania. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, 2012.
Kamińska, Krystyna. Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym. Warszawa: WSiP, 1999.
Kielar-Turska, Maria. Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata. Warszawa: WSiP, 1992.
Konarzewski, Krzysztof. „Wiek startu szkolnego a osiągnięcia w nauce w okresie wczesnoszkolnym” Edukacja 4(124) (2013): 5-19.
Malmquist, Eve. Nauka czytania w szkole podstawowej. Warszawa: WSiP, 1987.
Marek, Elżbieta, Nadrowska, Katarzyna. Diagnoza gotowości dziecka do podjęcia nauki szkolnej. Przewodnik metodyczny. Warszawa: WSiP, 2010.
Matczak, Anna. Zarys psychologii rozwoju. Warszawa: PWN, 2003.
Mnich, Małgorzata. Sprawność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kraków: Impuls, 2002.
Odowska –Szlachcic, Bożenna, Mierzejewska, Beata. Wzrok i słuch - zmysły wiodące w uczeniu się w aspekcie integracji sensorycznej. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, 2013.
Okoń, Wincenty. Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 2007.
Oszwa, Urszula. Dziecko z zaburzeniami rozwoju i zachowania w klasie szkolnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2007.
Podstawa Programowa wychowania przedszkolnego oraz Podstawa Programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych obowiązująca od września 2014 roku.
Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, red. Maria Żebrowska, Warszawa: PWN, 1975.
Rogulska, Katarzyna. „Wyrównanie startu do nauki szkolnej w świetle programów nauczania” W: Dojrzałość szkolna a jakość startu edukacyjnego, red. Alicja Kargul. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1980.
Spionek, Halina. Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa: PWN, 1969.
Spionek, Halina. Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa: PWN, 1973.
Taboł, Sebastian. Istota czytania. Kraków: Impuls, 2005.
Tyszkowa, Maria. Aktywność i działalność dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP, 1977.
Weber, Sylwia. Dziecko leworęczne: pokonaj uprzedzenia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
Więckowski, Ryszard. Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa: WSiP, 1998.
Wilgocka-Okoń, Barbara. Dojrzałość szkolna dzieci sześcioletnich. Warszawa: wyd. Żak, 2003.
Włoch, Stanisława, Włoch Agnieszka.Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Warszawa: wyd. Żak, 2009.
Zakrzewska, Barbara. Każdy przedszkolak dobrym uczniem w szkole. Warszawa: WSiP, 2003.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1216
Liczba cytowań: 0