„Dla dziecka uczenie się to największy trud”. O języku polskim w szkołach Księstwa Cieszyńskiego w XIX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2024.016Słowa kluczowe
język polski w szkołach Księstwa Cieszyńskiego, polskie podręczniki szkolne, szkolnictwo polskie, Paweł Stalmach, Andrzej Cinciała,, Jan GlajcarAbstrakt
Artykuł przedstawia zmagania mieszkańców Księstwa Cieszyńskiego z administracją austriacką dotyczące wprowadzenia języka polskiego do tamtejszych szkół. Przybliża działalność Mateusza Opolskiego, Leopolda Jana Szersznika, Jana Glajcara i innych zasłużonych dla kształcenia dzieci w ich języku ojczystym.
Artykuł opiera się na materiałach źródłowych, na podstawie których zrekonstruowano walkę o język polski w szkołach i o wprowadzenie polskich podręczników. Zmagania te zakończył dekret z dnia 2 września 1848 roku,
na mocy którego pozwolono na używanie polskich podręczników w szkołach Księstwa Cieszyńskiego.
Bibliografia
Kadłubiec, K. D. Cieszyńsko-zaolziańska polszczyzna. Katowice: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 1994.
Kubisz, J. Pamiętnik starego nauczyciela. Cieszyn: Wydawnictwo Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie, 1928.
Londzin, J. Polskość Śląska Cieszyńskiego. Cieszyn: nakładem własnym z drukarni „Dziedzictwa”, 1924.
Londzin, J. Stan szkół ludowych w Księstwie Cieszyńskiem. Lwów–Warszawa, Cieszyn: Wydawnictwo Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie, 1902.
Londzin, J. Zaprowadzenie języka polskiego w szkołach ludowych w Księstwie Cieszyńskim. Lwów–Warszawa: Drukarnia „Dziedzictwa”, 1901.
Michejda, K. „Dzieje Kościoła ewangelickiego w Księstwie Cieszyńskim (od Reformacji do roku 1909)”. W: Z historii Kościoła Ewangelickiego na Śląsku Cieszyńskim, red. T. Zieliński, 19–172. Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski Didache, 1992.
Popiołek, K. Śląskie dzieje. Katowice: Państwowe Wydawnictwo Naukowe,1976.
Raclavská, J. Język polski na Śląsku Cieszyńskim w XIX wieku. Ostrava: Filozoficka fakulta Ostravské univerzity, 1998.
Różańska, A. Działalność edukacyjna Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania na Zaolziu. Czeski Cieszyn: Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania. Na Niwach 7 (2002).
Śląscy pisarze ludowi (1800–1914). Antologia poezji prozy, red. J. Kucianka. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.
Tygodnik Cieszyński 10 (1848), 8 lipca.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 39
Liczba cytowań: 0
