The Sources of Social Acceptance of Otherness . An Analysis of the Inner Identity Structure Mechanisms Responsible for Individual and Collective Identifications
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2022.002Słowa kluczowe
social categorisation, social identity, individual identity, discrimination, exclusionAbstrakt
Tekst prezentuje rozważania dotyczące problemu postaw akceptacji inności w świecie społecznym. Podstawę refleksji stanowią założenia modelu identyfikacji społecznej, które źródło wykluczenia czy dyskryminacji upatrują w procesie społecznej kategoryzacji. Ludzie z uwagi na osobistą korzyść w postaci pozytywnej samooceny faworyzują członków tej samej kategorii społecznej, z którą sami się identyfikują. Tym, co daje możliwość ograniczania zjawiska wykluczenia, jest zatem społeczna zdolność zaszczepiania, a następnie uruchamiania pokładów ogólnoludzkich kategorii, stających się tym samym podstawą identyfikacji i procesów grupowych. Zrozumienie zjawiska częściowej labilności społeczeństwa pod względem stosunku do innego/obcego, powodowanej wpływem czynników zewnętrznych, wymaga rekonstrukcji trzech zasadniczych wymiarów tego emergentnego procesu: indywidualnego, interakcyjnego oraz instytucjonalnego, będącego odzwierciedleniem strukturalnego porządku. Teza postawiona i rozwinięta w tekście wskazuje na szczególną rolę tożsamości osobistej jednostki, stanowiącej istotny czynnik generowania zmiany postawy wobec Innego/Obcego na bardziej otwartą i akceptującą.
Bibliografia
Archer, Margaret Scotford. Człowieczeństwo: problem sprawstwa. Kraków: Zakład Wydawniczy “Nomos”, 2013.
Bokszański, Zbigniew. Indywidualizm a zmiana społeczna: Polacy wobec nowoczesności – raport z badań. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
Bokszański, Zbigniew. Tożsamości zbiorowe. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
Bokszański, Zbigniew. Tożsamość, interakcja, grupa: tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1989.
Bolender, John. The Self-Organizing Social Mind. MIT Press, 2010.
Dick, Rolf, Ulrich Wagner, Jost Stellmacher, Oliver Christ. “Category salience and organizational identification”. Journal of Occupational and Organizational Psychology 78(2) (2005): 273–285.
Douglas, Mary. Jak myślą instytucje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.
Douglas, Mary. Symbole naturalne: rozważania o kosmologii: z nowym wprowadzeniem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004.
Durkheim, Émile. The Division of Labour in Society. New York: The Free Press,1997.
Durkheim, Émile. The Elementary Forms of the Religious Life. London: Holen Street Press, 2012.
Durkheim, Émile. Samobójstwo. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2011.
Durkheim, Émile, Marcel Mauss. Primitive Classification. University of Chicago Press, 1963.
Hermans, Hubert, Agnieszka Hermans-Konopka. Dialogical Self Theory: Positioning and Counter-Positioning in a Globalizing Society. 1st edition. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press, 2010.
Horowitz, Mardi J. “Self-Identity Theory and Research Methods”. Journal of Research Practice 8(2) (2012): 14.
James, William. Psychologia: kurs skrócony. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
Jenkins, Richard. 2000. “Categorization: Identity, Social Process and Epistemology”. Current Sociology 48(3): 7–25. https://doi.org/10.1177/0011392100048003003.
Kaniowski, Andrzej M. Supererogacja. Zagubiony wymiar etyki. Czyny chwalebne w etykach uniwersalistycznych. Warszawa: Oficyna Naukowa, 1999.
Lahire, Bernard. 2008. “The Individual and the Mixing of Genres: Cultural Dissonance and Self-Distinction”. Poetics 36(2–3): 166–188. https://doi.org/10.1016/j.poetic.2008.02.001.
Leszniewski, Tomasz. Tożsamość jednostki w zmieniającym się społeczeństwie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008.
Luhmann, Niklas. Systemy społeczne: zarys ogólnej teorii. Kraków: Zakład Wydawniczy “Nomos”, 2012.
Mead, George H. Mind, Self and Society. The Definitive Edition. Chicago–London:The University of Chicago Press, 2015.
Parsons, Talcott. System społeczny. Kraków: Zakład Wydawniczy “Nomos”, 2009.
Sennett, Richard. Szacunek w świecie nierówności. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2012.
Stets, James E., Peter J. Burke. 2014. “Self-Esteem and Identities”. Sociological Perspectives 57(4): 409–433. https://doi.org/10.1177/0731121414536141.
Strauss, Anselm Leonard. Zwierciadła i maski: w poszukiwaniu tożsamości. Kraków: Zakład Wydawniczy “Nomos”, 2013.
Tajfel, Henri, Michal G. Billig, Robert P. Bundy, Claude Flament. 1971. “Social Categorization and Intergroup Behaviour”. European Journal of Social Psychology 1(2): 149–178. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420010202.
Taylor, Charles. Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
Turner, John. “Ku poznawczej redefinicji pojęcia ‘grupy społecznej’”. In: Małe struktury społeczne, ed. Irena Machaj, 149–172. Lublin: UMCS, 1999.
Turner, John C. 1975. “Social Comparison and Social Identity: Some Prospects for Intergroup Behaviour”. European Journal of Social Psychology 5(1): 1–34. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420050102.
Turner, John C., R.J. Brown, Henri Tajfel. 1979. “Social Comparison and Group Interest in Ingroup Favouritism”. European Journal of Social Psychology 9(2): 187–204. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420090207.
Znaniecki, Florian. Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
Znaniecki, Florian. Relacje społeczne i role społeczne: niedokończona socjologia systematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 310
Liczba cytowań: 0
