Brakowanie dokumentacji niearchiwalnej i gospodarka makulaturą w urzędzie na przykładzie przepisów Ministerstwa Leśnictwa w Warszawie z lat 1951 i 1952
DOI:
https://doi.org/10.12775/AKZ.2021.007Słowa kluczowe
Ministerstwo Leśnictwa w Warszawie 1945-1956, wartościowanie i selekcja akt, dokumentacja niearchiwalna, brakowanie dokumentacji niearchiwalnej, gospodarka makulaturąAbstrakt
W maju 1951 r. zatwierdzona została uchwała Prezydium Rządu w sprawie gospodarki makulaturą, której zapisy w znacznej mierze odnosiły się do urzędów administracji państwowej. Rozwinięciem uchwały rządowej były wytyczne Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych z lutego 1952 r. w sprawie trybu postępowania przy przekazywaniu akt urzędów i instytucji państwowych na makulaturę. Artykuł prezentuje wymienione wyżej normatywy, próbę ich wdrożenia oraz skutki nowego stanu prawnego dla mechanizmu brakowania dokumentacji niearchiwalnej na przykładzie Ministerstwa Leśnictwa w Warszawie.
W efekcie w składnicy akt Ministerstwa przeprowadzono podział akt na kategorie A oraz B, następnie przygotowano stosowne spisy akt przeznaczonych na brakowanie i wystąpiono do właściwych władz archiwalnych o wydanie zgody na przekazanie ich na makulaturę. Niestety, proces ten objął tylko niewielkie ilość dokumentacji niearchiwalnej z zasobu składnicy akt Ministerstwa, a do selekcji archiwaliów resortu powrócono dopiero po kilku latach (być może z powodu trudności w prawidłowej kwalifikacji poszczególnych materiałów do kategorii A bądź B, o czym świadczyły protokoły z kontroli przebiegu takiej kwalifikacji).
Bibliografia
Archiwum Akt Nowych w Warszawie [1919–1930] 1930–1990. Archiwum Akt Nowych w Warszawie. 2/1961/0.
Borodij, Eugeniusz. „Kwalifikacja archiwalna dokumentacji współczesnej”. W Kancelaria i archiwum zakładowe, zredagował Eugeniusz Borodij, 3–19. Warszawa: Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2016.
Chorążyczewski, Waldemar. „Historyk i archiwista wobec nowych typów źródeł i problemu ich masowości”. Archiwista Polski 14, nr 4 (2009): 86–90.
Ciara, Stefan. „Doświadczenia archiwistów galicyjskich na przełomie XIX i XX w. w zakresie postępowania z dokumentacją masową”. W Dokumentacja masowa. Z problematyki kształtowania zasobu archiwalnego, zredagowali Irena Mamczak-Gadkowska i Krzysztof Stryjkowski, 199–208. Poznań: Instytut Historii UAM, 2012.
Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Wartościowanie i selekcja akt w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i podległych mu urzędach administracji ogólnej oraz Policji Państwowej w świetle przepisów o przechowywaniu akt z lat 1931–1939”. W Dokumentacja masowa. Z problematyki kształtowania zasobu archiwalnego, zredagowali Irena Mamczak-Gadkowska i Krzysztof Stryjkowski, 209–42. Poznań: Instytut Historii UAM, 2012.
Degen, Robert. „Garść uwag na temat selekcji w Polsce”. W Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach, zredagowali Waldemar Chorążyczewski i Agnieszka Rosa, 133–43. Toruńskie Konfrontacje Archiwalne 1. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2009.
Degen, Robert. „Selekcja archiwalna jako konstruowanie zbioru źródeł historycznych w Polsce”. Archiwista Polski 16, nr 2 (2011): 11–17.
Degen, Robert. „Selekcja, brakowanie i początki nadzoru nad nimi w Galicji do wybuchu pierwszej wojny światowej”. Archiwa – Kancelarie – Zbiory 2 (4) (2011): 107–29.
Degen, Robert. „Urzędnicy, selekcja i brakowanie dokumentacji w Polsce w XX wieku”. W Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, zredagowali Artur Górak, Krzysztof Latawiec i Dariusz Magier, III: 545–55. Lublin; Siedlce: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych – Radzyńskie Towarzystwo Naukowe, 2010.
Degen, Robert. „Zasady i metody selekcji archiwalnej w Polsce”. W Stowarzyszenie Archiwistów Instytucji Wymiaru Sprawiedliwości. Materiały pokonferencyjne. Świnoujście 14–17 maja 2009 r. Szczecin 14–17 września 2010 r., 102–10. Wrocław: Stowarzyszenie Archiwistów Instytucji Wymiaru Sprawiedliwości, 2010.
„Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami”. Dziennik Praw Państwa Polskiego, nr 14, poz. 182 (1919).
„Dekret z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych”. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 19, poz. 149 (1951).
„Dekret z dnia 11 lipca 1956 r. o utworzeniu urzędu ministra leśnictwa i przemysłu drzewnego”. Dziennik Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, nr 30, poz. 139 (1956).
„Dekret z dnia 5 września 1947 r. o zakresie działania urzędu ministra leśnictwa”. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 60, poz. 327 (1947).
Fischer, Iwona. „Konsekwencje wartościowania i selekcji dokumentacji masowej dla użytkowników archiwów”. W Dokumentacja masowa. Z problematyki kształtowania zasobu archiwalnego, zredagowali Irena Mamczak-Gadkowska i Krzysztof Stryjkowski, 63–78. Poznań: Instytut Historii UAM, 2012.
Górak, Artur, i Dariusz Magier. „Selekcja archiwalna jako konstruowanie zasobu źródeł historycznych”. Archiwa – Kancelarie – Zbiory 2 (4) (2011): 131–43.
Jabłoński, Andrzej. „Brakowanie dokumentacji niearchiwalnej”. W Kancelaria i archiwum zakładowe, zredagował Eugeniusz Borodij, 3–12. Warszawa: Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2016.
Kulecka, Alicja. „Dokumentacja masowa w badaniach historycznych”. W Dokumentacja masowa. Z problematyki kształtowania zasobu archiwalnego, zredagowali Irena Mamczak-Gadkowska i Krzysztof Stryjkowski, 49–62. Poznań: Instytut Historii UAM, 2012.
Kwiatkowska, Wiesława. Metodyka opracowania zasobu archiwalnego ze szczególnym uwzględnieniem akt spraw. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016.
Ministerstwo Leśnictwa w Warszawie 1945–1956. Archiwum Akt Nowych w Warszawie. 2/397/0.
„Oszczędzaj papier”, 18 kwietnia 2020. htpps://www.klimada2.ios.gov.pl/oszczedzaj-papier.
Robótka, Halina. „Czy można uczynić selekcję bardziej skuteczną?”. W Źródła współczesne w zasobach archiwów: czy jesteśmy gotowi na nowe? Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Archiwum Państwowe w Olsztynie 5 października 2012 roku, zredagowała Barbara Stolarczyk. 9–22. Olsztyn: Archiwum Państwowe w Olsztynie, 2013.
Robótka, Halina. Opracowanie i opis archiwaliów. Podręcznik akademicki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010.
Robótka, Halina. „Wartościowanie akt. Przeszłość i przyszłość”. W Dokumentacja masowa. Z problematyki kształtowania zasobu archiwalnego, zredagowali Irena Mamczak-Gadkowska i Krzysztof Stryjkowski, 25–47. Poznań: Instytut Historii UAM, 2012.
Stryjkowski, Krzysztof. „Archiwum zakładowe – jego organizacja i zadania”. W Kancelaria i archiwum zakładowe, zredagował Eugeniusz Borodij, 3–39. Warszawa: Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2016.
Szymczyk, Maciej. „Papier a ekologia”, 10 kwietnia 2020. htpps:// https://www.muzeumpapiernictwa.pl/zostan-w-domu/papier-a-ekologia.
„Uchwała Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1931 r. o przechowywaniu akt w urzędach administracji publicznej”. Monitor Polski, nr 2, poz. 3 (1932).
Urząd Rady Ministrów w Warszawie [Prezydium Rady Ministrów w Warszawie] [1944–1952] 1953–1998. Archiwum Akt Nowych w Warszawie. 2/290/0.
„Zarządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 3 czerwca 1948 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Prezesem Centralnego Urzędu Planowania o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Centrala Odpadków Użytkowych”. Monitor Polski, nr 57, poz. 348 (1948).
Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez naczelnego dyrektora archiwów państwowych w latach 1952–2000, zredagowały Maria Tarakanowska i Ewa Rosowska. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2001.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Archiwa - Kancelarie - Zbiory
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 500
Liczba cytowań: 0
