Podpułkownik dyplomowany kawalerii Antoni Jan Bogusławski (1889–1956) — szkic biograficzny
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2018-2019.020Słowa kluczowe
KEY WORDS, Antoni Jan Bogusławski, Polish Army, literature, radio, exile, post-war Polish emigrationAbstrakt
LIEUTENANT COLONEL OF CAVALRY ANTONI JAN BOGUSŁAWSKI (1889–1956): A BIOGRAPHICAL NOTE
The article presents a short biography of Antoni Jan Bogusławski (1889–1956). In the time of partitions he was an activist working with secret pro-independence organizations. Later he fought during the First World War. After Poland regained independence Bogusławski joined the Polish Army. He also published texts in magazines, wrote literary pieces, and worked for the radio. After the outbreak of the Second World War he started to co-operate with General Władysław Sikorski as head of military propaganda. After the war Bogusławski settled in London where he became the President of the Polish Journalists’ Association (1945-1947) and the Association of the Polish Writers in Exile (1949). He died in London in 1956.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Zespół 2/2367/0 Zbiór Danuty Miller, sygn. 1-2.
Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. WL/RP 4182, Akta osobowe Marii Bogusławskiej.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, sygn. IPN 00169/142, Akta Andrzeja Bogusławskiego.
Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego w Londynie, Sztab NW i MSWojsk/MON — Gabinet Naczelnego Wodza, sygn. A XII 1/47.
Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Łowiczu, sygn. 75/354/0/12/1005, Zbiory łowickie Tadeusza Gumińskiego z Legnicy.
Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie, sygn. I.482-3131, Wniosek odznaczeniowy VM Antoniego Bogusławskiego; sygn. WSWoj. 340.1/196, Wykazy słuchaczy WSWoj. z poszczególnych promocji; sygn. I.481.B.9712, Akta personalne Antoniego Bogusławskiego; sygn. I.303.9.3,Oddział V Sztabu Generalnego; sygn. I.303.4.839, Oddział II S.G.; sygn. 1777/90/666, Kolekcja akt ujawnionych członków AK i BCh.
Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Akta Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Generała Tadeusza Rozwadowskiego, teczka 701/3/2; Komisja Likwidacyjna Generała Lucjana Żeligowskiego, teczka 701/4/17.
Wydawnictwa o charakterze źródłowym
Dziennik Personalny: DP 1921 nr 1; DP 1922 nr: 9, 20, 27, 31; DP 1923 nr: 5, 34, 78; DP 1924 nr: 68, 78, 93, 127; DP 1925 nr: 80, 106, 130; DP 1926 nr: 7, 27; DP 1927 nr 25; DP 1929 nr 13;
DP 1937 nr 2.
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1951 nr 2
Monitor Polski 1933 nr 258
Prasa i strony internetowe
Bartoszewski W., Teresa Bogusławska. Najmłodsza poetka podziemnej Warszawy, „Stolica. Warszawski tygodnik ilustrowany” 1957, nr 6.
Bogusławski A., Jak zostałem „primadonną”. Ze wspomnień Radio-Speackera, „Radio. Ilustrowany tygodnik dla wszystkich” 1927, nr 33.
Bogusławski A., Sienkiewicz i Asnyk. Do redaktora „Wiadomości”, „Wiadomości” 1956, nr 29 (537).
Bogusławski A., Ze Lwowa do Francji, „Polska Walcząca. Żołnierz Polski na Obczyźnie” 1943, nr: 35, 36, 37, 38.
Epsztein T., Dwa listy o reformie rolnej na Lubelszczyźnie (1944/5 r.), „Wiadomości Ziemiańskie” 2014, nr 59.
„Gazeta Literacka” 1931, nr 6.
K. K., Mikrofon na arenie życia, „Radio. Ilustrowany tygodnik dla wszystkich” 1927, nr 27.
Pierwsze wielkie manewry armji polskiej, „Żołnierz Wielkopolski Ilustrowany” 1925, nr 24.
„Pobudka” 1908, nr 1.
Pochwały. Komisja oficerskich przepisów honorowych, „Polska Zbrojna” 1924, nr 312.
Podhorski Z., Śp. ppłk dypl. Antoni Jan Bogusławski, „Przegląd Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii” 1956, nr 3.
Polacy na Zachodzie, [w:] https://www.polskieradio.pl/68/2461/Audio/289869 [dostęp: 16 lipca 2020].
Polacy na Zachodzie, [w:] https://www.polskieradio.pl/68/2461/Audio/289939 [dostęp: 16 lipca 2020].
Polska a Jugosławia ongiś a dziś, „Wiarus” — Organ Korpusu Podoficerów Wojska Lądowego, Marynarki Wojennej i Korpusu Ochrony Pogranicza 1938, nr 38.
„Przewodnik Gimnastyczny Sokół”. Organ Związku Towarzystw Gimnastycznych Sokół 1931, nr 1.
Rubel L., Śp. Antoni Bogusławski, „Orzeł Biały” 1956, nr 38.
Sakowski J., Antoni Bogusławski, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1956, nr 212.
Sakowski J., „Fiodor”, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1957, nr 21.
Stroński S., Antoni Bogusławski. Nagroda Pisarska 1954, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1954, nr 249.
Terlecki T., Ostatni z poloneza, „Wiadomości” 1956, nr 43.
Terlecki T., Poeta — przyjaciel, „Wiadomości” 1954, nr 49.
Transmisja Międzynarodowych Regat Wioślarskich, „Radio. Ilustrowany tygodnik dla wszystkich” 1927, nr 33;
Wieczór nagrodzonych pisarzy. Uczczenie twórczości A. Bogusławskiego, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1954, nr 252.
Opracowania
Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, Warszawa 1921.
Benešić J., Osiem lat w Warszawie (kronika), przeł. D. Cirlić-Straszyńska, Warszawa 1985.
Bielecki R., Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t. 1 (A–D), Warszawa 1995, s. 222–223.
Bogusławska M., Magdusine oczy, Warszawa 1948.
Brockhaus Kleines Konversations-Lexikon, t. 2, Leipzig 1911.
Chojnacki M., Generał Ludwik Bogusławski 1773–1840, Warszawa 1975.
Chwastyk-Kowalczyk J., Antoni Bogusławski — the forgotten journalist, poet, writer, translator, author of children literature, literary critic, oficer, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2018, nr 1.
Chwastyk-Kowalczyk J., Antoni Bogusławski — zapomniany dziennikarz, poeta, pisarz, tłumacz, autor utworów dla dzieci, krytyk literacki, oficer, „Pamiętnik Literacki” 2018, t. 55.
Chwastyk-Kowalczyk J., Polskie czasopisma pedagogiczne w Wielkiej Brytanii w XX i XXI wieku, „Людинознавчі студії. Серія:Педагогіка” 2017, nr 4.
Co ułan krechowiecki o swoim pułku wiedzieć powinien: (w dziesiątą rocznicę powstania pułku) 1915–1925, red. A. Bogusławski, E. Wojtczak, Warszawa 1925.
Czarnecka R., Organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych (MSWojsk.) w latach 1918–1921, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej” 2005, nr 27.
Czarski A., Najmłodsi żołnierze walczącej Warszawy, Warszawa 1971.
Czy wiesz kto to jest, red. S. Łoza, Warszawa 1938.
Danel J. K., Druga Wielka Emigracja 1945–1990.
Słownik biograficzny, t. 1, Zamość 2011, s. 249–251.
Dokumenty Rządu na Obczyźnie. Suplementy do tomów I–VIII Protokołów posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej październik 1939–sierpień 1945, oprac. W. Rojek, Kraków 2010.
Dowbor-Muśnicki J., Moje wspomnienia, Poznań 2013.
Dziennik czynności Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, t. 1: 30 VIII 1939–31 VII 1940, red. J. Rabiński, Lublin 2016.
Dziennik czynności Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, t. 2: 1 VIII 1940–31 VII 1941, red. J. Rabiński, Lublin 2017.
Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939–1947, t. 1: 1939–1942, oprac. J. Piotrowski, Wrocław 2004.
Filipek M., Literatura serbska w Polsce międzywojennej, Wrocław 2003.
Habielski R., Polityka informacyjna i propagandowa rządu RP na emigracji 1939–1945 „Dzieje Najnowsze” 1987, nr 4.
Jabłoński A., Obraz recepcji powieści w odcinkach na łamach „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” w latach 1949–1965, „Archiwum Emigracji. Studia — Szkice — Dokumenty” 2012, z. 1–2.
Jędrzejewska J., Lekarze Powstania Warszawskiego 1 VIII–2 X 1944, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 2006 [Suplement do tomu CXLII, nr 10/2006].
Judycki Z., Mazowszanie w świecie, cz. 3, „Niepodległość i Pamięć” 2016, nr 1.
Jugosłowiańska poezja ludowa (w nowych przekładach), wstęp G. Gesemann, Warszawa 1938.
Klimaszewski B., Bogusławski Antoni Jan, [w:] Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, red. K. Dopierała, Toruń 2003.
Klimaszewski B., Nowakowska E. R., Wyskiel W., Mały słownik pisarzy polskich na obczyźnie 1939–1980, red. B. Klimaszewski, Warszawa 1993.
Kołaczkowska A., Szkolnictwo powszechne w powiecie lubelskim 1917–1927, Lublin 1928.
Korzeniowski M., Za Złotą Bramą. Działalność społeczno-kulturalna Polaków w Kijowie w latach 1905–1920, Lublin 2009.
Kulka G., Prawo a zwyczaj w wojsku, czyli historia niedoszłego oficerskiego Kodeksu Honorowego z 1925 r., „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2013, nr 3.
Kunert A. K., Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944, Warszawa 1987.
Kwatera Prasowa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oprac. W. Leitgeber, Londyn 1994.
Leitgeber W., W kwaterze prasowej. Dziennik z lat wojny 1939–1945. Od Coetquidan do „Rubensa”, Londyn 1972.
Litewski J., Dziewanowski W., Dzieje 1. Pułku Ułanów Krechowieckich, Oświęcim 2014.
Litewski J., Dziewanowski W., Dzieje 1-go Pułku Ułanów Krechowieckich, Warszawa 1932.
Małczak L., Croatica. Literatura i kultura chorwacka w Polsce w Polsce w latach 1944–1989, Katowice 2013.
Mažuranić I., Śmierć Smail-agi Čengića, z przedm. M. Cihlara-Nehajeva, przeł. A. Bogusławski, Warszawa 1931.
Mądzik M., Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny w Rosji w latach I wojny światowej, Lublin 2011.
Mądzik M., Z działalności Kijowskiej Rady Okręgowej Polskich Towarzystw Pomocy Ofiarom Wojny w latach I wojny światowej, [w:] Pamiętnik Kijowski, t. 6: Polacy w Kijowie, red. H. Stroński, Kijów 2002.
Meloch M., Bogusławski Ludwik, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 210.
Meyers Großes Konversations-Lexikon, t. 19, Leipzig 1909.
Mikoś M., Słownictwo i frazeologia z zakresu wojskowości w Kolendach żołnierskich i Szopce żołnierskiej Antoniego Bogusławskiego, „Język Polski” 2012, z. 5.
Myśliński J., Mikrofon i polityka: z dziejów radiofonii polskiej 1944–1960, Warszawa 1990.
Nasza walka o szkołę polską 1901–1917. Opracowania, wspomnienia, dokumenty, t. 1, red. B. Nawroczyński, Warszawa 1932.
Nowacki T. W., Zwycięska walka młodzieży o szkołę polską 1901–1917, „Niepodległość i Pa-mięć” 2007, nr 2.
Obrona państwa w 1920 roku. Księga sprawozdawczo-pamiątkowa Generalnego Inspektoratu Armii Ochotniczej i Obywatelskich Komitetów Obrony Państwa, red. W. Ścibor-Rylski, Warszawa 1923.
Oppman [Or-Ot] A., Nowe oczy, wyd. pośmiertne przygot. do druku i wstępem opatrzył A. Bogusławski, Warszawa 1937.
Oppman [Or-Ot] A., Służba poety, wyd. pośmiertne przygot. i wstępem opatrzył A. Bogusławski, Warszawa 1936.
Order Odrodzenia Polski: trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924, Warszawa 1926.
Poczet skazańców na Sybir do guberni tylko Wiatskiej z powstania roku 1830/31 sporządzony w Wiatce 1832 r., Kraków 1867.
Polkowska-Szkaradzińska Z., Gałąź w kwiecie. Poezje, wybrał, przygot. do druku i przedm. opatrzył A. Bogusławski, Newtown 1949.
Radzik T., Z dziejów społeczności polskiej w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej (1945–1990), Lublin 1991.
Siemaszko K., Sąd Obywatelski w Londynie. Organizacja i orzecznictwo, Poznań 2013.
Smolna 30. Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego, red. J. Durko, T. Kwiek, Z. Smorawiński, J. Tymiński, Warszawa 1989.
Stanisław Stroński: w 50-lecie pracy pisarskiej, red. A. Bogusławski i in., Tunbridge Wells 1954.
Stawecki P., Oficerowie dyplomowani Wojska Polskiego Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1997.
Suchcitz A., Dzieje 1 Pułku Ułanów Krechowieckich 1941-1947, Londyn 2002.
Suchcitz A., „Non omnis moriar”…: Polacy na londyńskim cmentarzu Brompton, Warszawa 1992.
Szałagan A., Bogusławski Antoni Jan, [w:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik bibliograficzny, t. 1 (A–B), red. J. Czachowska, A. Szałagan, Warszawa 1994, s. 201–203.
Szlaszyński J., 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, Augustów–Suwałki 2015.
Szlaszyński J., 1 Pułk Ułanów Krechowieckich w Augustowie (1921–1939), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2011, nr 4.
Szperlik E., Fascynujący czy przerażający świat islamu w wybranych utworach chorwackich ilirystów i późnych romantyków?, [w:] Islam i muzułmanie w kulturze, literaturze i językach Słowian południowych, red. A. Buras-Marciniak, Łódź 2016.
Szwedo B., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, t. 2: (1914–1921), cz. 3, Leszno–Tarnobrzeg 2006, s. 18–19.
Świerczyńska-Jelonek D., Najmłodsza poetka wojennej Warszawy: Teresa Bogusławska (1929–1945), „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 2009, nr 2.
Tarczyński M., Generalicja powstania listopadowego, Warszawa 1988.
Tatarowski K. W., Literatura i pisarze w programie Rozgłośni Polskiej Radio Wolna Europa, Kraków 2005.
Taylor N., O trzech zrzeszeniach pisarskich, „Archiwum Emigracji. Studia — Szkice — Dyle-maty” 1999, z. 2.
Taylor-Terlecka N., Wojna z cenzurą. Migawki z redakcji „Polski Walczącej”, „Zeszyty Nauko-we. Rozprawy, artykuły, recenzje. Seria Trzecia” 2014, nr 2.
Tochman K. A., Rozpracowywanie żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie przez komunistyczny aparat represji na wybranych przykładach cichociemnych, [w:] „Politycznie obcy!” Żołnierze Wojska Polskiego w zainteresowaniu komunistycznego aparatu represji i propagandy w latach 1944–1956, red. B. Polak, P. Skubisz, Szczecin 2016.
Tochman K. A., Słownik biograficzny cichociemnych, t. 4, Zwierzyniec–Rzeszów 2011, s. 172–177.
Tuchczewski M., Pochód za Wisłę. Wykłady, wygłoszone na kursie uzupełniającym Akademji Wojskowej R.K.K.A. w Moskwie, 7 — 10 lutego 1923 roku, przeł. A. Bogusławski, Warsza-wa 1924.
Tuszyński B., Radio i sport w okresie międzywojennym (1925–1939), „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1989, nr 4.
Wojciechowski J. S., Manewry kawalerii w 1925 roku na Wołyniu, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 1, s. 123–139.
Wojna francusko-pruska 1870–1871, z fr. przełożył i wstępem opatrzył A. Bogusławski, Warszawa 1925.
Zarys historji wojennej 1-go Pułku Ułanów Krechowieckich, oprac. A. Wojciechowski, Warszawa 1929.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 847
Liczba cytowań: 0
