“Fewer and fewer things are worth saying”: Letters of Leo Lipski and Michał Chmielowiec
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2022.017Keywords
biography, Leo Lipski, Michał Chmielowiec, epistolography, archivesAbstract
The article is a reconstruction of the life of Leo Lipski and Michał Chmielowiec, who corresponded for nearly three decades, from 1946 to 1974. It complements the correspondence, which lacks many biographical details or refers to them in a way comprehensible solely to the two men. The author presents the biographical background, highlighting the similarities of the two men’s experiences in their childhood, student days, as well as the time when they escaped to the east, and other events. However, the author also shows how their lives differed after 1942: the sick and paralyzed Lipski got stuck in Israel, whereas Chmielowiec finally settled in London. Nevertheless, since writing was very important to both of them, they continued to write letters to each other.
References
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Archiwum Leo Lipskiego.
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Inwentarz Michała Chmielowca.
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Inwentarz Stanisława Frenkla.
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Inwentarz „Wiadomości”.
Archiwum Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Spis Ludności Miasta Krakowa na rok 1921.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta Izraelickiego Okręgu Metrykalnego w Krakowie.
Berent J., Piechotą z Krakowa, Kraków 1997.
Carrel A., Człowiek istota nieznana, przeł. R Świętochowski, Warszawa 1938.
Chmielowiec M., Bajki, prawdy, morały..., Londyn 1968.
–, Wybór pism krytycznych i korespondencji z lat 1946–1969, oprac. R. Moczkodan, Toruń 2015.
Cuber M., „Proza Leo Lipskiego. Poetyka i egzystencja”, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dra hab. Mariana Kisiela, Uniwersytet Śląski, 2006 r., https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/4960/1/Cuber_Proza_Leo_Lipskiego.pdf (dostęp: 15 lutego 2022).
Cyganeria i polityka. Wspomnienia krakowskie 1919–1939, pod red. J. Boguckiej-Ordyńcowej i in., Warszawa 1964.
Czapski J., Na nieludzkiej ziemi, Warszawa 1986.
Czapski J., Hering L., Listy 1939–1982, Gdańsk 2016.
Frączysty A., Jak działa pisarz mniejszy? Przypadek Leo Lipskiego, „Mały Format” 2018, nr 5, http://malyformat.com/2018/06/jak-dziala-pisarz-mniejszy-przypadek-leo-lipskiego/ (dostęp: 15 lutego 2022).
Frenkiel S., „Piotruś” Lipskiego po niemiecku, „Wiadomości” 1968, nr 22.
Giedroyc J., Bobkowski A., Listy 1946 –1961, Warszawa 1997.
Giedroyc J., Gombrowicz W., Listy 1950–1969, Warszawa 2006.
Giedroyc J., Miłosz Cz., Listy 1952–1963, Warszawa 2008.
Giedroyc J., Stempowski J., Listy 1946–1969, Warszawa 1998.
Gliksman Ł., Pisał dla siebie, rozm. przepr. C. Polak, „Gazeta Wyborcza”, 14.04.2002.
Gombrowicz Emigrantów. Na podstawie ankiety Michała Chmielowca w londyńskich „Wiadomościach”, oprac. M. A. Supruniuk, Toruń 2006.
Gombrowicz W., Walka o sławę, Kraków 1996.
Gosk H., Jesteś sam w swojej drodze. O twórczości Leo Lipskiego, Izabelin 1998.
Grochowska M., Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu, Warszawa 2009.
Herling-Grudziński G., Inny świat, Kraków 1984.
Hertz Z., Listy do Czesława Miłosza 1952–1979, Paryż 1992.
Hradyska (Chmielowcowa) I., Wywieziona Rzeczpospolita, Londyn 1989.
Janta-Połczyński A., Wracam z Polski, Paryż–Kraków 2013.
Jeleński K. A., Zbiegi okoliczności, Paryż 1982.
Joffe H., Kafka z ulicy Bugraszow, „Nowiny i Kurier”, 10.01.1964.
Kantak K. J., ks., Dzieje uchodźstwa polskiego w Libanie 1943–50, Bejrut 1955.
Koestler A., Ciemność w południe, tłum. T. Terlecki, Warszawa 1988.
Koszkało-Loska L., „Analiza związków intertekstualnych w twórczości Leo Lipskiego, przeprowadzona w oparciu o wyznaczniki tekstowe, źródła archiwalne i historie mówione”, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. A. Fiuta, Uniwersytet Jagielloński 2016 (za udostępnienie pracy dziękuję jej autorce).
Książka o Grydzewskim. Szkice i wspomnienia, Londyn 1971.
Kossowska S., Definicja szczęścia. Listy do Anny Frajlich 1972–2003, oprac. A. Supruniuk, Toruń 2007.
Lewandowski W., Strofy dla mew i mgieł... Z dziejów literatury Drugiej Emigracji (i jej relacji komunikacyjnych), Toruń 2005.
Lewulis I., Kamiński B., Bajki, Paryż 1946.
Lipski L., Paryż ze złota, wyb., oprac., posłowie H. Gosk, Izabelin 2002.
–, Proza wybrana, wyb., oprac., wstęp A. Maciejowska, Wołowiec 2022.
Lipski L., Gliksman Ł., Głos z zamurowanego ciała. Rozmowa z Leo Lipskim i Łucją Gliksman, rozm. przepr. S. Bereś, „Teksty Drugie” 2002, nr 4 (76).
Lipszyc A., Leo Lipski: część śmierci, [w:] tegoż, Czerwone listy. Eseje frankistowskie o literaturze polskiej, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2018.
Łuszczykiewicz P., Po balu. Eseje o literaturze polskiej, Warszawa 1997.
Mackiewicz J., Toporska B., Chmielowiec M., Chmielowcowa I., Listy, Londyn 2020.
Margolin J., Podróż do krainy zeków, Wołowiec 2013.
Moczkodan R., Michał Chmielowiec, „Archiwum Emigracji” 1999, nr 2.
Mielhorski R., Egotyki Leo Lipskiego – niedokończony dyskurs, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Lublin 2014, nr 32.
Miłosz Cz., Historie ludzkie, „Zeszyty Literackie” 2007 nr 5.
–, Zniewolony umysł, Paryż 1980.
Nowak A., „Wędrowiec. (Praca poświęcona problemom twórczości Leona Lipskiego)”, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dra hab. Janusza Kryszaka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1989 r. (pracę udostępnił mi Leo Lipski).
Pietrzak J., Polscy uchodźcy na Bliskim Wschodzie w latach drugiej wojny światowej, Łódź 2012.
Pod cedrami Libanu. Wspomnienia polskich studentów z Bejrutu 1942–1952, red. B. Redzisz, Londyn 1994.
Rozpędowski H., Był chamsin, Londyn 1994.
Sadzik P., Listy Witolda Gombrowicza do Leo Lipskiego, „Teksty Drugie” 2020, nr 6.
Sambor M., Chwile, Londyn 1963.
Sandauer A., W 2000 lat później, Warszawa 1956.
Supruniuk M. A., Przyjaciele wolności: Kongres Wolności Kultury, Warszawa 2008.
Tarnowska B., Miasto jako labirynt. Obraz Tel Awiwu-Jafy w „Piotrusiu” Leo Lipskiego, „Ruch Literacki” 2012, nr 3 (312).
Telejko K. Motyw wstydu w prozie Leo Lipskiego, „Midrasz” 2009, nr 9.
„Wiadomości” i okolice: szkice i wspomnienia, t. 1, 2, red. i oprac. M. A. Supruniuk, Toruń 1996.
Wittlin J., Eseje rozproszone, Warszawa 1995.
Zając A., „Poniedziałek – Ireny”. Fantomowe Kresy Leo Lipskiego, „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5.
Życie literackie drugiej emigracji niepodległościowej, pod red. J. Kryszaka i R. Moczkodana, Toruń 2001.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 510
Number of citations: 0
