“Life is not always life”: On Leo Lipski and Ora Raskin’s “List” [Letter] .
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2022.015Keywords
Leo Lipski, Polish literature in Israel, Ora Raskin, post‑1945 dramaturgy in exile, Theatre of the AbsurdAbstract
The article attempts to inspire research concerning Leo Lipski and Ora Raskin’s drama entitled List [Letter] (original title Knajpa [Bar]) which was recently discovered in the National Library of Israel. The article consists of two main parts. The first one brings up to date the state of knowledge concerning Lipski and Raskin’s work, and discusses bibliographical as well as textual issues. The second part presents an interpretation of selected elements of the List, focusing mostly on three aspects: (1) a possible influence of the dramaturgy of the Theatre of the Absurd on the form and plot of the work, (2) the significance of the wave of Jewish immigrants to Israel from Poland in the late 1950s, and (3) the relation between the drama in question and other works by Lipski, in particular the short novel Piotruś [Little Peter], which was written at the same time. The List is also juxtaposed with the recent critical approach to Lipski’s works, which could be called ‘Messianic vitalism’.
References
Archiwum Biblioteki Narodowej Izraela w Jerozolimie, Archiwum Dowa Sadana.
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Archiwum Leo Lipskiego.
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Inwentarz Michała Chmielowca.
Archiwum Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte, Listy do redakcji.
Abramson G., Where is Danny? Israeli Drama in the 1950’s, „Israel Affairs” 1995, Vol. 2, nr 2.
Augé M., Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii nadnowoczesności (fragmenty), tłum. A. Dziadek, „Teksty Drugie” 2008, nr 4.
Bartelski L. M., Notatki z kamiennego świata, „Nowe Sygnały” 1957, nr 23.
Burnatowski J., Jerzy Giedroyc i Marian Pankowski. Listy dotyczące powieści „Matuga idzie”. Glosa do dziejów pewnej współpracy, „Ruch Literacki” 2017, R. 58, z. 2.
Chciuk A., Wizyta w Izraelu, Paryż 1972.
Famulska-Ciesielska K., Polacy, Żydzi, Izraelczycy: tożsamość w literaturze polskiej w Izraelu, Toruń 2008.
Famulska-Ciesielska K., Żurek S. J., Literatura polska w Izraelu. Leksykon, Kraków–Budapeszt 2012.
Ferenczi S., Pomieszanie języków w obcowaniu dorosłych z dzieckiem. Mowa czułości i pożądania, tłum. M. Chojnacki, [w:| Imago psychoanalizy, wyb., oprac. i wstęp A. Sobolewska, Gdańsk 2021.
Galron-Goldschlager J., The Works of Dov Sadan. A Bibliography 1935–1984, Israel 1986, https://library.osu.edu/projects/hebrew-lexicon/00376-files/0000-Galron.pdf (dostęp: 29 kwietnia 2022).
Giedroyc J., Bobkowski A., Listy 1946–1961, oprac. J. Zieliński, Warszawa 1997.
Gombrowicz W., Pornografia, Kraków 2014.
Hłasko M., List, [w:] tegoż, Pierwszy krok w chmurach. Następny do raju, BN I 295, Wrocław 2007.
Ionesco E., Krzesła, tłum. J. Kosiński, [w:] tegoż, Łysa śpiewaczka. Lekcja. Krzesła, Izabelin 2004.
Klein M., Aktywność seksualna dzieci, tłum. M. Żylicz, [w:] tejże, Psychoanaliza dzieci (Pisma, t. 2), Sopot 2019.
Levy S., Godot, an Israeli Critic, „Beckett Today/Aujourd’hui” 2017, nr 29.
Lipski L., Paryż ze złota, [w:] tegoż, Paryż ze złota. Teksty rozproszone, wyb., oprac. i posł. H. Gosk, Izabelin 2002.
–, Powrót, wyb., oprac., wstęp A. Maciejowska, Paryż–Kraków 2015.
–, Wybór listów do Ireny Lewulis, [w:] tegoż, Proza wybrana, wyb., oprac. i wstęp A. Maciejowska, Wołowiec 2022.
Lipski L., Raskin O., List, oprac. A. Zając, w tym numerze.
Lipszyc A., Leo Lipski: Część śmierci, [w:] tegoż, Czerwone listy. Eseje frankistowskie o literaturze polskiej, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2018.
–, Friżider miłości, dziesięć piastrów nadziei, czyli mała glosa do Piotrusia, w tym numerze.
Löw R., Literackie podsumowania. Polsko-hebrajskie i polsko-izraelskie, red. M. Siedlecki, J. Ławski, Białystok 2014.
–, Dow Sadan. Historyk literatury Żydów, [w:] Żydzi Wschodniej Polski. Seria IV: Uczeni żydowscy, red. G. Czerwiński, J. Ławski, Białystok 2016.
Osińska O., „Ja rozumiałem, tylko nie mogłem mówić”. O twórczości Leo Lipskiego jako afatyka. Rekonesans, [w:] Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej, red. M. Chojnacka-Kuraś, Warszawa 2019.
–, Afazja Leo Lipskiego: perseweracje, przesunięcia, zblokowania, „Rana. Literatura – Doświadczenie – Tożsamość” 2020, nr 1.
Pankowski M., Wolny od łzy, „Kultura” 1957, nr 7–8.
Ratajczakowa D., Wstęp, [w:] Polski dramat emigracyjny 1939–1969. Antologia, wstęp i oprac. D. Ratajczakowa, Poznań 1993.
Sadzik P., Zdrobniałe jąkanie. Teologia afatyczna Leo Lipskiego, „Wielogłos” 2019, nr 2.
Sambor M. [właśc. M. Chmielowiec], Pieśń o ziemi nieludzkiej, „Wiadomości” (Londyn) 1957 nr 12 (573).
Tyrmand L., Lipscy, [w:] tegoż, Alfabet Tyrmanda, oprac. D. Pachocki, Warszawa 2020.
Węgrzyn E., Wyjeżdżamy. Wyjeżdżamy?! Alija gomułkowska 1956–1960, Kraków–Budapeszt 2016.
Zając A., Maksimum wygnania. Marginalne parodie i marańskie rozszczepienia Leo Lipskiego, [w:] Marani literatury polskiej, red. P. Bogalecki, A. Lipszyc, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2020.
–, „O niepokoju i śmierci” i „List (Knajpa)” – odnalezione utwory Leo Lipskiego, „Teksty Drugie” 2020, nr 2.
–, „Bachory wyblakłe, złośliwe i mądre”. Niepokoje dzieciństwa w prozie Leo Lipskiego – juwenilia i Niespokojni, „Rana. Literatura – Doświadczenie – Tożsamość” 2021, nr 2.
Żurkowska H., Miłosz, Chciuk i Lipski, „Orzeł Biały” 1957, nr 18.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 228
Number of citations: 0