On inner experience and allegories of knowing in Leo Lipski’s works
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2022.012Keywords
inner experience, allegory, monster, anthropos, cosmosAbstract
The article offers an interpretation of various allegories which denote a moment when the subject of Leo Lipski’s works acquires knowledge. The framework of my analysis is provided by Georges Bataille’s concept of the inner experience and of the allegory in the gnostic sense presented in Hans Jonas’ The Gnostic Religion. The article focuses on two allegories of knowing present in Miasteczko [Small Town] and Niespokojni [The Unsettled], which interfere with the most significant gnostic ideas, that is the myth of the anthropos, the first man, as well as the gnostic view on human existence in the micro- and macrocosmic perspectives. I argue that Lipski’s allegories, which are representations of inner experiences, reveal the remnants of the old gnostic knowledge. Moreover, the article intends to demonstrate that the act of acquiring knowledge beyond the ratio, as well as the attempts to absorb it, are one of the crucial ‘pedagogical’ motifs unifying Lipski’s oeuvre.
References
Augustyn św., Państwo Boże, tłum. W. Kubicki, Kęty 2002.
Bachelard G., Poetyka marzenia, tłum. L. Brogowski, Gdańsk 1998.
Bataille G., Doświadczenie wewnętrzne, tłum. O. Hedemann, Warszawa 1998.
Benjamin W., Franz Kafka. Z okazji dziesiątej rocznicy jego śmierci, [w:] tegoż, Konstelacje. Wybór tekstów, tłum. A. Lipszyc, A. Wołkowicz, Kraków 2012.
–, Źródła dramatu żałobnego w Niemczech, tłum. A. Kopacki, Warszawa 2013.
Blumenberg H., Paradygmaty dla metaforologii, tłum. B. Baran, Warszawa 2017.
Derrida J., On Touching-Jean-Luc Nancy, tłum. Ch. Irizarry, Stanford 2005.
Eliade M., Kowale i alchemicy, tłum. A. Leder, Warszawa 2007.
Estetyka czterech żywiołów. Ziemia, woda, ogień powietrze, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2002.
Gosk H., Jesteś sam w swojej drodze. O twórczości Leo Lipskiego, Izabelin 1998.
Heraklit z Efezu, Zdania, tłum. A. Czerniawski, Gdańsk 2005.
Jędrzejewska I., Człowiek, bardziej, człowiek… kobieta. O modelu kobiecości w pisarstwie Leo Lipskiego, „Młoda Humanistyka” 2017, nr 3.
Jonas H., Religia gnozy, tłum. M. Klimowicz, Kraków 1994.
Jung C. G., Archetypy i nieświadomość zbiorowa, tłum. R. Reszke, Warszawa 2011.
–, O zjawisku ducha w sztuce i nauce, tłum. R. Reszke, Warszawa 2011.
–, Psychologia a alchemia, tłum. R. Reszke, Warszawa 2016.
Kirk G., Raven J., Schofield M., Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi tekstami, tłum. J. Lang, Warszawa 1999.
Lipski L., Paryż ze złota, wyb., oprac., posłowie H. Gosk, Izabelin 2002.
–, Powrót, wyb., oprac., wstęp A. Maciejowska, Paryż–Kraków 2015.
Paracelsus, Sztuka ognia. Filozofia hermetyczna, oprac. meryt. E. Obarski, tłum. K. Wójcik, Wrocław 2003.
Paszek P., Aksjologia w doświadczeniu twórczym Leo Lipskiego, [w:] „Ja” w przestrzeniach aksjologicznych: z problematyki podmiotowości w literaturze XIX–XXI wieku, red. P. Paszek, M. Wiszniowska, L. Zwierzyński, Katowice 2017.
Platon, Dialogi, t. 2, tłum. W. Witwicki, Kęty 2021.
Pulkowski R., Trauma i epifania w „Piotrusiu” Leo Lipskiego i „Tłach” Stanisława Czycza, „Teksty Drugie” 2015, nr 6.
Ricoeur P., Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, tłum. E. Bieńkowska i in., wybór i oprac. S. Cichowicz, Warszawa 1985.
Rudolph K., Gnoza. Istota i historia późnoantycznej formacji religijnej, tłum. G. Sowiński, Kraków 2011.
Shakespeare W., Burza. Zimowa opowieść, tłum. S. Barańczak, Poznań 1991.
Sloterdijk P., Globes, tłum. W. Hoban, Los Angeles 2014.
Quispel G., Gnoza, tłum. B. Kita, Warszawa 1988.
Werner M., Wobec nihilizmu. Gombrowicz, Witkacy, Warszawa 2009.
Wierzejska J., Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego, Warszawa 2012.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 240
Number of citations: 0