„To jest rzeczywiście piękny kraj”. Lazurowe Wybrzeże w autonarracjach Witolda Gombrowicza
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2021-22.012Słowa kluczowe
Witold Gombrowicz, Vence, Lazurowe Wybrzeże, emigracja, mitologizacja życia, autokreacja, autonarracjaAbstrakt
Artykuł analizuje sposób, w jaki Witold Gombrowicz – mieszkający w pobliżu Nicei przez ostatnie pięć lat życia – przedstawia siebie wobec miejsc, ludzi, obyczajów i przyrody tego zakątka Francji. Na plan pierwszy wysuwają się jego kondycja emigranta i outsidera literatury, a także wielopoziomowa gra z wizerunkiem starzejącego się geniusza w mieście rentierów i artystów, widoczna w próbach odmiennego portretowania Prowansji wobec czytelników, osób bliskich (rodzina, przyjaciele) oraz w intymnych zapiskach. Dziennik, Testament, wywiady i późna publicystyka zostały więc skonfrontowane z listami oraz wydanym pośmiertnie Kronosem. Autonarracje pisarza służą tyleż autokreacji i mitologizacji własnego życia, co próbie zrozumienia swojego losu. Składają się na literacki autoportret tworzony w cieniu śmierci.
Bibliografia
Bieńczyk M., Nicea, „Teksty Drugie” 2008, nr 4.
Błoński J., Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Kraków 1994.
Boruszkowska I, Écriture patographique – język i pismo podmiotu defektywnego, [w:] Fragmenty dyskursu maladycznego, red. M. Ganczar, I. Gielata, M. Ładoń, Gdańsk 2019.
[Dwudziestego czwartego] 24 lipca 2018 r., Vence i region Vence Rity i Witolda Gombrowiczów, https://witoldgombrowicz.com/pl/wgswiat/wgmonde-aktualnosci/89-2018/976-24-07-2018-vence-i-region-vence-rity-i-witolda-gombrowiczow (dostęp: 10.08.2020).
Giedroyc J., Gombrowicz W., Listy 1950–1969, wybrał, oprac. i wstępem opatrzył A. Kowalczyk, Warszawa 1993.
Głaz K., Gombrowicz w Vence i inne wspomnienia, Kraków 1989.
Gombrowicz – walka o sławę. Korespondencja, cz. 2: Witold Gombrowicz, Konstanty A. Jeleński, François Bondy, Dominique de Roux, układ, przedm. J. Jarzębski; przyp. T., M. Nycz, J. Jarzębski ; tł. listów z j. fr. Ireneusz Kania, Kraków 1998.
Gombrowicz R., Gombrowicz w Europie. Świadectwa i dokumenty 1963–1969, przeł. O. Hedermann i in., Kraków 2008.
Gombrowicz W., Dubuffet J., Korespondencja, przeł. I. Kania, Kraków 2005.
–, Dziennik 1953–1969, posł. W. Karpiński, Kraków 2018.
–, Kronos, wstęp R. Gombrowicz, posł. J. Jarzębski, Kraków 2013.
–, Listy do rodziny, oprac. J. Margański, Kraków 2004.
–, Publicystyka. Wywiady. Teksty różne 1963–1969, red. nauk. J. Błoński, J. Jarzębski, przeł. I. Kania i in., Kraków 1997.
–, Testament. Rozmowy z Dominique de Roux, posł. D de Roux, J. Franczak, Kraków 2012.
–, Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argentynie, posł. J. Franczak, Kraków 2011.
Hryniewicz K., Przygody ciała w dziennikach Gombrowicza zapisane (perspektywa nie tylko fenomenologiczna), [w:] Gombrowicz z przodu i z tyłu…, red. K. Ćwikliński, A. Spólna, D. Świtkowska, Radom 2015.
Jankowicz J., Gombrowicz – loading. Esej o formie życia, Wrocław 2014.
Longinowić T. V., Ja, Witold Gombrowicz. Poniżenie a potęga pisania w „Testamencie”, [w:] Grymasy Gombrowicza. W kręgu problemów modernizmu, społeczno-kulturowej roli płci i tożsamości narodowej, red. E. Płonowska-Ziarek, przeł. J. Margański, Kraków 2001.
Margański J., Geografia pragnień. Opowieść o Gombrowiczu, Kraków 2005.
O ulubionych miejscach Gombrowicza w Vence (1964–69), https://www.youtube.com/watch?v=-QHfr-xLgR0 (dostęp: 10.08.2020).
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.
Stankiewicz T., Spotkanie w Vence, „Teksty Drugie” 2002, nr 3.
Suchanow K., Gombrowicz. Ja, geniusz, t. 2, Wołowiec 2017.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 570
Liczba cytowań: 0
