“An émigré of emigration”. Alicja Iwańska’s 39-year-long stay in the United Sates as depicted in her memoir, battles and alliances
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2021-22.008Keywords
Alicja Iwańska, memoir, autobiography, Second Polish Emigration of IndependenceAbstract
The paper discusses the portrayal of emigration as depicted by Alicja Iwańska, Polish writer and sociologist, in the chapter of her memoir Battles and Alliances (1993) entitled America (1946–1985). Iwańska’s life as a Polish immigrant in the United States is presented as an existential experience caused by her escape from her homeland and subsequent attempts at taking roots in the host country. The paper focuses predominantly on the process of adaptation to living in the United States and its stages as well as the emergence of the migrant identity of Iwańska, who represented the post-war migration of the Polish intelligentsia. Another point of interest is Iwańska’s critical attitude towards the United States, reflected in the way in which the author describes the country in her memoir, and her tendency to distant herself from the institutions and organisations representing the Polish minority in the United States. This last aspect is referred in the title of this paper – “an émigré of emigration”.
The analysis of Battles and Alliances shows that its creation allowed Iwańska to universalise not only her immigrant experience, but also her whole life (Iwańska was sixty-seven) which she started to perceive as a manifestation of fate – this shift is reflected in the prologue where she describes her fate as “ambling”.
References
Affeltowicz T., Przedmowa, [do:] A. Iwańska, Niezdemobilizowani (Poznań–Warszawa 1945–1946), Londyn 1988.
Bauman Z., Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa 1994.
Brudnicki J. Z., Ćwiczenia z wolności, „Twórczość” 1994, nr 2.
Cieński A., Z dziejów pamiętników w Polsce, Opole 2002.
Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie, wyzwanie, Kraków 2000.
Dąbrowski M., Tekst międzykulturowy. O przemianach literatury emigracyjnej, Warszawa 2016.
Firanka na twarzy. Z prof. Alicją Iwańską, socjologiem i pisarką, rozmawia Ewa Nowakowska, „Polityka” 1993, nr 44.
Habielski R., Miejsca postoju, czyli biografia urozmaicona, „Więź” 1994, nr 8.
Halicka B., Życie na pograniczach. Zbigniew Anthony Kruszewski. Biografia, Warszawa 2019.
Hiż D., Wspomnienie o Alicji Iwańskiej, „Kultura” 1997, nr 4 (595).
Iwańska A., Dwa uniwersytety, „Kultura” [Paryż] 1952, nr 5 (55).
–, Potyczki i przymierza. Pamiętnik 1918–1985, Warszawa 1993.
Iwański A. Senior, Pamiętniki 1832–1876, Iwański A. Junior, Wspomnienia 1881–1939, Warszawa 1968.
Jadowska A. D., „Polska – Ameryka – Meksyk. Życie i twórczość Alicji Iwańskiej” (2011).
–, Przygody kobiety niepokornej, „Przegląd Polski” (dodatek do „Nowego Dziennika”) 2006, nr z 3 listopada.
–, Tłumaczka świata – Alicji Iwańskiej żywot niepokorny, „Latarnia Morska” 2010/2011, nr 2/1, http://latarnia-morska.eu/en/pisarze-nieobecni-ksiki-zapomniane/754-o-alicji-iwaskiej.
Karwowska B., Co czytają emigrantki. Alicja Iwańska czyta Amerykę, [w:] Kobieta – Historia – Literatura, Warszawa 2016.
–, Druga płeć na wygnaniu. Doświadczenie migracyjne w opowieści powojennych pisarek polskich, Kraków 2013.
Kubica G., Alicja Iwańska: jej refleksyjna antropologia i etnograficzna proza, [w:] Obserwatorki z wyobraźnią. Etnograficzne i socjologiczne pisarstwo kobiet, red. G. Kubica, K. Majbroda, Wrocław 2014.
–, Ucieczki z tłumaczonego świata. Proza etnograficzna Alicji Iwańskiej, [w:] Od New Orleans do Mississauga, red. B. Dorosz, Warszawa 2015.
Lewandowski W., Czy to wstyd wspominać? Kilka wstępnych poruszeń tematu, „Archiwum Emi-gracji. Studia – Szkice – Dokumenty” 2009, z. 2.
Łukasiewicz S., Inteligencja polska na terenach nieokupowanych podczas II wojny światowej, [w:] Inteligencja polska w świecie, red. Z. Kolenda, H. Chudzio, D. Praszałowicz, Kraków 2018.
Maruszewski T., Pamięć indywidualna, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współprac. J. Kalicka, Warszawa 2014.
Olejniczak J., Proza „wspominkarska”, [w:] Literatura emigracyjna 1939–1989, t. 2, red. tenże, Katowice 1996.
Rajewska E., Przetłumaczyć świat. Socjotranslatologia według Alicji Iwańskiej, „Przekładaniec” 2018, nr 37.
Romiszewski E., Wzmożona fala wspomnień w literaturze emigracyjnej 1961–1976, „Pamiętnik Literacki” (Londyn) 1978, t. 2.
Słownik języka polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/).
Stępień M., Status polskiego emigranta w drugiej połowie XX wieku, [w:] Dwudziestowieczność, red. M. Dąbrowski, T. Wójcik, Warszawa 2004.
Święch J., „Homo exul”, czyli przygody nowoczesności, [w:] tenże, Nowoczesność. Szkice o literaturze polskiej XX wieku, Warszawa 2006.
Tomicki R., Prof. dr Alicja Iwańska (1918–1996), „Etnografia Polska” 1997, t. 41, z. 1–2.
Trzebiński J., Narracyjne konstruowanie rzeczywistości, [w:] Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, Gdańsk 2002, s. 16–42.
Trzynadlowski J., Małe formy literackie, Wrocław 1977.
Wal A., Doświadczenie emigracji w prozie Alicji Iwańskiej, [w:] Proza polska na obczyźnie. Problemy – dyskursy – uzupełnienia, t. 2, red. Z. Andres, J. Pasterski, A. Wal, Rzeszów 2007.
Z Alicją Iwańską o wojennych odcinkach. Rozmawiała R. Wasiak, „Pamiętnik Literacki” (Londyn) 1983, t. 7.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 379
Number of citations: 0
