Akulturacja z perspektywy dziecka w powieści Giant Agi Maksimowskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2023.031Słowa kluczowe
imigracja, akulturacja, wielokulturowość, literatura polsko-kanadyjska, dziecięcy narrator, autofikcjaAbstrakt
W niniejszym artykule autorka analizuje powieść Giant (2012) Agi Maksimowskiej, historię polskiej nastolatki, która w latach 80. wyemigrowała wraz z rodziną do Kanady, przez pryzmat badań nad akulturacją, prowadzonych przez takich psychologów jak J. W. Berry i M. J. Bennett. Takie ramy lektury pozwalają dostrzec w tej w dużej mierze autobiograficznej opowieści jedenastoletniej dziewczynki typowe zjawiska doświadczane przez jednostki poddane imigracji i wystawione na kulturową inność. Wśród tych zjawisk można wskazać w powieści różne stresory związane z imigracją, zwłaszcza te dotykające głównie nastolatków, kolejne etapy akulturacji, od obrony po integrację, a także mechanizmy psychologiczne stojące za ostateczną postawą bohaterki wobec nowego kraju oraz jej tożsamości narodowej i kulturowej. Potwierdzając większość badań psychologów międzykulturowych, Giant przedstawia trajektorię akulturacji, która w pewnych aspektach odbiega od ogólnego schematu. Niemniej jednak jawi się jako powieść charakteryzująca się psychologicznym autentyzmem, jeśli chodzi o przedstawienie doświadczeń imigrantów, co prawdopodobnie wynika z autobiograficznego kontekstu książki.
Bibliografia
Akhtar S., Immigration and Acculturation. Mourning, Adaptation, and the Next Generation, Plymouth 2011.
Bennett M. J., Basic Concepts of Intercultural Communication. Paradigms, Principles & Practices, Boston 2013.
Bodal E., Nie możesz stać w dwóch różnych miejscach: Polska, Kanada i tożsamość narodowa w powieści „Giant” Agi Maksimowskiej, [w:] Niuanse wyobcowania. Diaspora i tematyka polska w Kanadzie, red. A. Branach-Kallas, Toruń 2014.
Boski P., Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa 2010.
Bouloudani M., Les défis de l’acculturation, Paris 2019.
Carter L., Firelight Interview Series: Aga Maksimowska, 2014; https://laurencarter.ca/firelight-interview-series-aga-maksimowska/ (dostęp online: 20 października 2021).
Chun K. M., Conceptual and Measurement Issues in Family Acculturation Research, [w:] Acculturation and Parent-Child Relationships. Measurement and Development, red. M. H. Bornstein, L. R. Cote, Mahwah 2006.
Chutnik M., Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie, Kraków 2007.
Colonna V., Autofiction & autres mythomanies littéraires, Auch 2004.
Gadpaille M., Tropes of Transition: Words, Memory and the Immigrant Experience, [w:] Le Canada sous le signe de la migration et du transculturalisme. Du multiculturalisme au transculturalisme, red. K.-D. Ertler, M. Löschnigg, Frankfurt am Main 2004.
Gagné M. H., Shapka J. D., Law D. M., The Impact of Social Contexts in Schools: Adolescents Who Are New to Canada and Their Sense of Belonging, [w:] The Impact of Immigration on Children’s Development, red. C. Garcia Call, Basel 2012.
Lindeman Y., Old for New: Narratives of Changing Identity in Three “New” Canadian Authors, [w:] Identity, Community, Nation. Essays on Canadian Writing, Jerusalem 2002.
Maksimowska A., Giant, Toronto 2012.
Mann J., The Search for a New National Identity. The Rise of Multiculturalism in Canada and Australia, 1890s–1970s, New York 2016.
Matsumoto D., Juang L., Psychologia międzykulturowa, tłum. A. Nowak, Gdańsk 2007.
Molinié M., Leray Ch., Le Voyage à l’Étranger: un déplacement fondateur, [w:] Identités, acculturation et altérité, red. C. Sabatier, H. Malewska, F. Tanon, Paris 2002.
Mosimann-Barbier M. C., Immersion et bilinguisme en Ontario, Rouen 1992.
Noels K. A., Berry J. W., Acculturation in Canada, [w:] The Cambridge Handbook of Acculturation Psychology, red. D. L. Sam, J. W. Berry, Cambridge 2016.
Pacella B. L., The Primal Matrix Configuration, [w:] Rapprochment: The Critical Subphase of Separation – Individuation, red. R. Lax, S. Bach, J. A. Burland, New York 1980.
Phinney J. S., Berry J. W., Vedder P., Liebkind K., The Acculturation Experience: Attitudes, Identities, and Behaviors of Immigrant Youth, [w:] Immigrant Youth in Cultural Transition. Acculturation, Identity, and Adaptation Across National Contexts, red. J. W. Berry, J. S. Phinney, D. L. Sam, P. Vedder, Mahwah 2016.
Polish(ed). Poland Rooted in Canadian Fiction, red. K. Jaronczyk, M. Nowaczyk, Toronto 2017.
Riche R., Migration Story: Why novelist Aga Maksimowska revisits her Giant, „Femke Magazine” 2019, nr 1; https://femkemagazine.com/blogs/the-magazine/migration-story-why-author-aga-maksimowska-is-revisiting-her-2012-novel-giant (dostęp online: 20 października 2021).
Zych J., Doświadczenie emigracji w prozie współczesnych pisarzy kanadyjskich polskiego pochodzenia, [w:] Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy, koncepcje, perspektywy, t. 2: Literatura (i kultura) polska w świecie, red. R. Cudak, K. Pospiszil, A. Tambor, A. Rudzińska, Katowice 2018.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Justyna Zych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 130
Liczba cytowań: 0