“Canada is Where You Belong. Poland is the Past”: Images of Polish History and Culture in Heather Kirk’s Warsaw Spring
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2023.026Słowa kluczowe
Kanada, Polska, literatura kanadyjska, literatura dziecięca, powieść młodzieżowa, pamięć, wielokulturowość, tożsamośćAbstrakt
Pierwsza fala polskiej imigracji do Kanady nastąpiła już w drugiej połowie XIX w., jednak w rodzimej świadomości społecznej ten kraj, w przeciwieństwie do swojego południowego sąsiada, rzadko bywa utożsamiany z Polonią. Literatura dziecięca odegrała szczególnie istotną rolę w tworzeniu kanadyjskiej kulturowej mozaiki. Biorąc pod uwagę powyższe, uboga reprezentacja polskiej historii i kultury w kanadyjskiej literaturze dla dzieci może zaskakiwać. Chociaż polscy bohaterowie występują w powieściach takich autorek jak Kathy Kacer, Marsha Forchuk Skrypuch czy Laura Langston, pełnią w nich rolę postaci pobocznych lub antagonistów, a kwestie polskiej kultury i polsko-kanadyjskiej tożsamości nie są w tych utworach poruszane. Wyjątek stanowi proza Heather Kirk, pisarki, która pod koniec lat 70. XX w. spędziła dwa lata w Warszawie i to właśnie problematyce rodzimej historii i kultury poświęciła dwie powieści dla młodego czytelnika – Warsaw Spring (2001) i A Drop of Rain (2004) – częściowo wypełniając lukę w reprezentacji polskiej kultury w kanadyjskim dyskursie literatury dla najmłodszych. Bohaterki powieści, których akcja dzieje się odpowiednio pod koniec lat 70. i 90., to kanadyjskie nastolatki polskiego pochodzenia, mierzące się z problemami wynikającymi z rozdwojonej, polsko-kanadyjskiej przynależności kulturowej. Na kartach powieści odkrywają historię kraju swoich przodków i bogactwo ich kultury, włączając je do własnego, transkulturowego repozytorium pamięci. Celem niniejszego artykułu jest analiza pierwszej polskiej powieści Kirk i pokazanie, w jaki sposób doświadczenie podróży do Polski lub rozmów z przedstawicielami starszego
pokolenia, często ofiarami drugiej wojny światowej i komunizmu, wpływa na kształtowanie się wielokulturowej tożsamości bohaterki, jak również ukazanie pozatekstowego, mnemonicznego potencjału utworów.
Bibliografia
Atwood M., Survival. A Thematic Guide to Canadian Literature, Toronto 1972.
Bociurkiw B., The Federal Policy of Multiculturalism and the Ukrainian Canadian Community, [in:] Ukrainian Canadians, Multiculturalism, and Separatism: An Assessment, ed. by M. Lupul, Edmonton 1978.
Buchholtz M., O czerwonych liściach, młodych ludziach i ich książkach, [in:] Państwo – naród – tożsamość w dyskursach kulturowych Kanady, ed. by M. Buchholtz, E. Sojka, Kraków 2010.
Chauvin Z. G., KIRK HEATHER – Be Not Afraid – The Polish (R)evolution. “Solidarity”, “Resource Links” 2012, vol. 18, no. 1, p. 40.
Czaykowski B., Polish Writing in Canada. A Preliminary Survey, ed. by M. S. Batts, Ottawa 1988.
Davis M., Editorial: Politics and Our Anniversary, “Canadian Children’s Literature” 1990, vol. 100–101.
Dean-Ruzicka R., Tolerance Discourse and Young Adult Holocaust Literature: Engaging Difference and Identity, New York 2017.
Drewniak D., Figura domu. Szkice o najnowszej anglojęzycznej literaturze emigrantów z ziem polskich i ich potomków w Kanadzie, Kraków 2022.
Drewniak D., Forgetful Recollections: Images of Central and Eastern Europe in Canadian Literature, Poznań 2014.
Drewniak D., “[They] would say she was betraying Poland already”: Major Themes in Contemporary Canadian Literature by Writers of Polish Origins, “Anglica: An International Journal of English Studies” 2018, vol. 27, no. 1.
Edwards G., Saltman J., Picturing Canada: A History of Children’s Illustrated Books and Publishing, Toronto 2010.
Howard V., Picturing Difference: Three Recent Picture Books Portray the Black Nova Scotian Community, “Bookbird” 2013, vol. 51, no. 4.
Kirk H., A Drop of Rain, Toronto 2004.
Kirk H., Warsaw Spring, Toronto 2001.
KIRK, Heather 1949–, “Something About the Author” 2006, vol. 166.
Kurelek W., The Polish Canadians, Montreal 1980.
Kozaczka G. J., Writing the Polish American Women in Postwar Ethnic Fiction, Athens–Ohio 2019.
Ledohowski L., Little Ukraine on the Prairie. “Baba” in English-Language Ukrainian-Canadian Literature, [in:] Place and Replace: Essays on Western Canada, ed. by A. Perry, E. W. Jones, L. Morton, Winnipeg 2013.
Reimer M., Homing and Unhoming: The Ideological Work of Canadian Children’s Literature, [in:] Home Words: Discourses of Children’s Literature in Canada, ed. by M. Reimer, Waterloo, ON 2008.
Richter M. V., Creating the National Mosaic: Multiculturalism in Canadian Children’s Literature from 1950 to 1993, Amsterdam–New York 2011.
Rothberg M., Multidirectional Memory: Remembering the Holocaust in the Age of Decolonization, Stanford University Press, Stanford 2009.
Schwebel S. L., Child-Sized History: Fictions of the Past in U.S. Classrooms, Nashville 2011.
Sendyka R., Bystanders as Visual Subjects: Onlookers, Spectators, Observers, Gawkers in Occupied Poland, [in:] Probing the Limits of Categorization: The Bystander in Holocaust History, ed. by C. Morina, K. Thijs, New York 2019.
Sojka E., Twórczość polskiej diaspory w Kanadzie a kanadyjski dyskurs literacki. Prolegomena do współczesnych badań, [in:] Państwo – naród – tożsamość w dyskursach kulturowych Kanady, ed. by M. Buchholtz, E. Sojka, Kraków 2010.
Suchacka W., ‘Za Hranetsiu’ – ‘Beyond the Border’: Constructions of Identities in Ukrainian-Canadian Literature, Wissner-Verlag 2019.
Swyripa F., Wedded to Ukrainian-Canadian Women and Ethnic Identity 1891–1991, Toronto 1993.
Świetlicki M., Next-Generation Memory and Ukrainian Canadian Children’s Historical Fiction: The Seeds of Memory, New York–London 2023.
Świetlicki M., The Entanglements of Polish Past and Canadian Present in Heather Kirk’s A Drop of Rain (2004), [in:] Political Transformations and Changes in Twentieth and Twenty-First Century Children’s Literature, ed. by B. Kümmerling-Meibauer, F. Schulz, Heidelberg 2023, pp. 253–271.
Ulanowicz A., Second-Generation Memory and Contemporary Children’s Literature: Ghost Images, New York–London 2013.
Wilson S. V., The Tapestry Vision of Canadian Multiculturalism, “Canadian Journal of Political Science / Revue canadienne de science politique” 1993, vol. 26, no. 4.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Mateusz Świetlicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 330
Liczba cytowań: 0
