Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Archiwum Emigracji

O doświadczeniu wewnętrznym i alegoriach wiedzy w twórczości Leo Lipskiego
  • Strona domowa
  • /
  • O doświadczeniu wewnętrznym i alegoriach wiedzy w twórczości Leo Lipskiego
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. 2022: Zeszyt 30 /
  4. LEO LIPSKI – ARCHIWA, DYSFUNKCJE, JĘZYK

O doświadczeniu wewnętrznym i alegoriach wiedzy w twórczości Leo Lipskiego

Autor

  • Mateusz Pytko Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0002-2198-3187

DOI:

https://doi.org/10.12775/AE.2022.012

Słowa kluczowe

doświadczenie wewnętrzne, alegoria, potwór, anthropos, kosmos

Abstrakt

Celem artykułu jest interpretacja wybranych alegorii wyznaczających moment, w którym podmiot w twórczości Leo Lipskiego pozyskuje wiedzę. Do analizy tych przedstawień będę używał pojęcia doświadczenia wewnętrznego Georges’a Bataille’a oraz alegorii w gnostyckim rozumieniu przedstawionym przez Hansa Jonasa w pracy Religia gnozy. Skupiłem się na dwóch alegoriach wiedzy pojawiających się w Miasteczku i Niespokojnych, które interferują z najważniejszymi ideami gnostyków, czyli mitem anthroposa, pierwszego człowieka, oraz gnostyckim ujęciem bytu ludzkiego na płaszczyźnie mikro- i makrokosmicznej. Dowodzę, że w alegoriach Lipskiego, będących obrazami doświadczeń wewnętrznych, odsłaniają się szczątki dawnej, gnostyckiej wiedzy. Kolejnym wymiarem proponowanego artykułu jest wskazanie, że problem pozyskiwania wiedzy wykraczającej poza ratio i próby jej przyswojenia są jednym z kluczowych, „pedagogicznych” motywów spajających całe dzieło Lipskiego.

Bibliografia

Augustyn św., Państwo Boże, tłum. W. Kubicki, Kęty 2002.

Bachelard G., Poetyka marzenia, tłum. L. Brogowski, Gdańsk 1998.

Bataille G., Doświadczenie wewnętrzne, tłum. O. Hedemann, Warszawa 1998.

Benjamin W., Franz Kafka. Z okazji dziesiątej rocznicy jego śmierci, [w:] tegoż, Konstelacje. Wybór tekstów, tłum. A. Lipszyc, A. Wołkowicz, Kraków 2012.

–, Źródła dramatu żałobnego w Niemczech, tłum. A. Kopacki, Warszawa 2013.

Blumenberg H., Paradygmaty dla metaforologii, tłum. B. Baran, Warszawa 2017.

Derrida J., On Touching-Jean-Luc Nancy, tłum. Ch. Irizarry, Stanford 2005.

Eliade M., Kowale i alchemicy, tłum. A. Leder, Warszawa 2007.

Estetyka czterech żywiołów. Ziemia, woda, ogień powietrze, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2002.

Gosk H., Jesteś sam w swojej drodze. O twórczości Leo Lipskiego, Izabelin 1998.

Heraklit z Efezu, Zdania, tłum. A. Czerniawski, Gdańsk 2005.

Jędrzejewska I., Człowiek, bardziej, człowiek… kobieta. O modelu kobiecości w pisarstwie Leo Lipskiego, „Młoda Humanistyka” 2017, nr 3.

Jonas H., Religia gnozy, tłum. M. Klimowicz, Kraków 1994.

Jung C. G., Archetypy i nieświadomość zbiorowa, tłum. R. Reszke, Warszawa 2011.

–, O zjawisku ducha w sztuce i nauce, tłum. R. Reszke, Warszawa 2011.

–, Psychologia a alchemia, tłum. R. Reszke, Warszawa 2016.

Kirk G., Raven J., Schofield M., Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi tekstami, tłum. J. Lang, Warszawa 1999.

Lipski L., Paryż ze złota, wyb., oprac., posłowie H. Gosk, Izabelin 2002.

–, Powrót, wyb., oprac., wstęp A. Maciejowska, Paryż–Kraków 2015.

Paracelsus, Sztuka ognia. Filozofia hermetyczna, oprac. meryt. E. Obarski, tłum. K. Wójcik, Wrocław 2003.

Paszek P., Aksjologia w doświadczeniu twórczym Leo Lipskiego, [w:] „Ja” w przestrzeniach aksjologicznych: z problematyki podmiotowości w literaturze XIX–XXI wieku, red. P. Paszek, M. Wiszniowska, L. Zwierzyński, Katowice 2017.

Platon, Dialogi, t. 2, tłum. W. Witwicki, Kęty 2021.

Pulkowski R., Trauma i epifania w „Piotrusiu” Leo Lipskiego i „Tłach” Stanisława Czycza, „Teksty Drugie” 2015, nr 6.

Ricoeur P., Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, tłum. E. Bieńkowska i in., wybór i oprac. S. Cichowicz, Warszawa 1985.

Rudolph K., Gnoza. Istota i historia późnoantycznej formacji religijnej, tłum. G. Sowiński, Kraków 2011.

Shakespeare W., Burza. Zimowa opowieść, tłum. S. Barańczak, Poznań 1991.

Sloterdijk P., Globes, tłum. W. Hoban, Los Angeles 2014.

Quispel G., Gnoza, tłum. B. Kita, Warszawa 1988.

Werner M., Wobec nihilizmu. Gombrowicz, Witkacy, Warszawa 2009.

Wierzejska J., Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego, Warszawa 2012.

Archiwum Emigracji

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2023-01-19

Jak cytować

1.
PYTKO, Mateusz. O doświadczeniu wewnętrznym i alegoriach wiedzy w twórczości Leo Lipskiego. Archiwum Emigracji [online]. 19 styczeń 2023, s. 225–241. [udostępniono 24.3.2023]. DOI 10.12775/AE.2022.012.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

2022: Zeszyt 30

Dział

LEO LIPSKI – ARCHIWA, DYSFUNKCJE, JĘZYK

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 38
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

doświadczenie wewnętrzne, alegoria, potwór, anthropos, kosmos
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa