Bachmann – Lipski – Opel. Resztki języka
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2022.005Słowa kluczowe
Opel, Ingeborg Bachmann, archiwa, afazjaAbstrakt
Artykuł prezentuje szereg ustaleń badawczych na temat biografii Leo Lipskiego, poczynionych na podstawie kwerend niebadanych dotąd materiałów archiwalnych. Wskazuje na niemiecki jako język macierzysty pisarza, przyglądając się tekstowym funkcjonalizacjom tego problemu. Jednocześnie artykuł rekonstruuje związki Lipskiego z niemieckojęzycznym kręgiem kulturowym, udowadniając, że osobą, która bezpośrednio przyczyniła się do powstania niemieckiego przekładu Piotrusia, był Adolf Opel. To właśnie też Opel zainteresował pisarstwem Lipskiego swoją partnerkę, Ingeborg Bachmann. Powołując się na ostatnie odkrycia archiwalne, tekst pokrótce omawia zachowany zbiór listów, jakie Lipski wysłał do austriackiej pisarki.
Bibliografia
Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Archiwum Leo Lipskiego.
Archiwum Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte.
Österreichische Nationalbibliothek w Wiedniu.
Bachmann I., Malina, tłum. S. Błaut, Kraków 2011.
–, Ein Maximum an Exil (über Leo Lipski), [w:] tejże, Kritische Schriften, München 2005.
–, Przypadek F., tłum. K. Jachimczak, Kraków 1997.
–, Rok trzydziesty, tłum. K. Jachimczak, Kraków 1994.
Bachmann I., Celan P., Czas serca. Listy, tłum. M. Łukasiewicz, Kraków 2010.
Burnatowski J., Jerzy Giedroyc i Marian Pankowski. Listy dotyczące powieści „Matuga”. Glosa do dziejów pewnej współpracy, „Ruch Literacki” 2017, z. 2 (341).
Celan P., Psalm i inne wiersze, tłum. R. Krynicki, Kraków 2013.
Felstiner J., Paul Celan: poeta, ocalony, Żyd, tłum. M. Tomal, M. Tomal, Kraków–Budapeszt 2010.
Gombrowicz R., Gombrowicz w Europie, 1963–1969, Kraków 2008.
Gromala M., Resuscytacje Celana: strategia widmontologiczna, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2018.
Hłasko M., Listy, wyb. i oprac. A. Czyżewski, Warszawa 2014.
Kossewska E., Ona jeszcze mówi po polsku, ale śmieje się po hebrajsku. Partyjna prasa polskojęzyczna i integracja kulturowa Żydów w Izraelu (1948-1970), Warszawa 2015.
Lipski L., Paryż ze złota, [w:] tegoż, Paryż ze złota. Teksty rozproszone, wyb., oprac. i posłowie H. Gosk, Izabelin 2002.
–, Piotruś, Olsztyn 1995.
–, Niespokojni, Olsztyn 1998.
–, Roads to Nowhere, tłum. N. Guterman, [w:] Modern Writing. Collection of Original Contributions by Today’s Leading Writers, red. W. Phillips, P. Rahv, New York 1953.
Lipszyc A., Leo Lipski: Część śmierci, [w:] Czerwone listy. Frankistowskie eseje o literaturze polskiej, Kraków 2018.
Listy Witolda Gombrowicza do Leo Lipskiego, oprac. P. Sadzik, „Teksty Drugie” 2020, nr 6.
Maciejowska A., Słowo wstępne, [w:] L. Lipski, Powrót, Paryż–Kraków 2015.
Marc Chagall – Dawid Lazer. Listy, oprac. E. Kossewska, tłum. M. Polit, E. Geller, M. Malinowska, Warszawa 2018.
Opel A., „Landschaft, für die Augen gemacht sind”. Mit Ingeborg Bachmann in Ägypten, Wien 1996.
–, „Wo mir das Lachen zurückgekommen ist…”. Auf Reisen mit Ingeborg Bachmann, München 2001.
Sacher-Masoch L., Der Judenraphael: Geschichten aus Galizien, oprac. A. Opel, Böhlau Verlag, Wien 1989.
„Über die Zeit schreiben”: Literatur- und kulturwissenschaftliche Essays zum Werk Ingeborg Bachmanns, t. II, red. M. Albrecht, D. Göttsche, Würzburg 2000.
Wanda und Leopold von Sacher-Masoch: Szenen einer Ehe. Eine kontroversielle Biographie, posłowie A. Opel, Wien 1996.
Zając A., „Poniedziałek – Ireny”. Fantomowe Kresy Leo Lipskiego, „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 387
Liczba cytowań: 0
