Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Archiwum Emigracji

Choroba i archiwum. Medycyna w twórczości Leo Lipskiego
  • Strona domowa
  • /
  • Choroba i archiwum. Medycyna w twórczości Leo Lipskiego
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. 2022: Zeszyt 30 /
  4. LEO LIPSKI – ARCHIWA, DYSFUNKCJE, JĘZYK

Choroba i archiwum. Medycyna w twórczości Leo Lipskiego

Autor

  • Olga Hellich (Osińska) Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0002-6653-0202

DOI:

https://doi.org/10.12775/AE.2022.004

Słowa kluczowe

archiwum, afazja, zaburzenia mowy, choroba, medycyna, proteza, intertekstualność

Abstrakt

Celem artykułu jest wykazanie, że tematem spajającym teksty literackie i materiały archiwalne Leo Lipskiego jest choroba. Autorka wychodzi od wskazania wątków medycznych w życiu i twórczości autora Piotrusia, zarówno pojawiających się w biografii Lipskiego (koneksje rodzinne, trudne doświadczenia z dzieciństwa, doświadczenie niepełnosprawności, zatrudnienie w charakterze pomocnika lekarza), jak i powracających w intelektualnej fascynacji, której ślady można odnaleźć również w jego utworach literackich. Następnie, w zasadniczej części artykułu, szuka źródeł tego typu inspiracji w niepublikowanych dotąd materiałach archiwalnych: listach, notatkach i zapiskach, wychodząc przy tym z założenia, że archiwum Lipskiego jest trwale związane z jego twórczością. Zgromadzone materiały dzieli – pod kątem ich relacji względem opublikowanych tekstów autora Piotrusia – na trzy grupy: 1) protezy języka, protezy narracyjne, 2) pola referencyjne oraz 3) fragmenty odrzucone. Szczegółowe omówienie – w kolejnych podrozdziałach – materiałów z każdej z tych grup pozwala rzucić nowe światło na rozmaite wątki opublikowanej twórczości Lipskiego, jak również na tło ich powstawania, a nawet na problematyczną kwestię (współ)autorstwa niektórych z nich. Ostatecznie zaś prowadzi autorkę do konkluzji, że splot zainteresowań i doświadczeń Lipskiego – choroby, niepełnosprawności, zaburzenia – wpływał na rodzaj wybieranych przez niego strategii twórczych, a problematyka medyczna była stałym elementem jego pisarskiej wyobraźni oraz stanowiła ważne intertekstualne odniesienie w jego utworach o charakterze literackim.

Bibliografia

Archiwum Emigracji, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu.

Archiwum Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte.

Houghton Library, Harvard University.

Muzeum Narodowe w Krakowie.

Boy-Żeleński T., Piekło kobiet. Jak skończyć z piekłem kobiet?, Warszawa 1930.

Cuber M., Trofea wyobraźni. O prozie Leo Lipskiego, Katowice 2011.

Dziadek A., Przed-tekst a relacje intertekstualne (w kontekście krytyki genetyczne), „Forum Poetyki” 2019, nr 17.

Gosk H., Jesteś sam w swojej drodze. O twórczości Leo Lipskiego, Izabelin 2005.

Gubarew A. P., Sielicki S. A., Środki zapobiegające ciąży w nowoczesnym oświetleniu naukowym, tłum. M. Mosenkis, Warszawa 1933.

Hirschfeld M., Zapobieganie ciąży. Środki i metody, tłum. L. Goldberg, Lwów 1933.

–, Psychologia seksualna, tłum. Dr Taff, Warszawa 1936.

–, Seksualizm a kryminalistyka: przestępstwa i choroby na tle płciowym, tłum. L. Belmont, Warszawa 1923.

Joffe H., Kafka z ulicy Bugraszow, „Nowiny i Kurier” [Tel-Awiw], 10.01.1964.

Kmiecik M., Engramy ciała: poetyka notatek bólowych zachowanych w archiwum Aleksandra Wata, „Forum Poetyki” 2020, nr 21.

Lipski L., Gliksman Ł., Głos z zamurowanego ciała. Rozmowa z Leo Lipskim i Łucją Gliksman, rozm. przepr. S. Bereś, „Teksty Drugie” 2002, nr 4.

Lipski L., Paryż ze złota. Teksty rozproszone, wyb., oprac., posłowie H . Gosk, Izabelin 2002.

–, Powrót, wyb., oprac., wstęp A. Maciejowska, Paryż–Kraków 2015.

–, Proza wybrana, oprac. A. Maciejowska, Wołowiec 2022.

Osińska O., Afazja Leo Lipskiego: perseweracje, przesunięcia, zblokowania, „Rana. Literatura – Doświadczenie – Tożsamość” 2020, nr 1.

Panasiuk J., Afazja a interakcja. Tekst – metatekst – kontekst, Lublin 2013.

Pod cedrami Libanu. Wspomnienia polskich studentów z Bejrutu 1942–1952, red. B. Redzisz, Londyn 1994.

Wat A., Dziennik bez samogłosek, oprac. K. i P. Pietrychowe, Warszawa 2001.

Wierzejska J., Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego, Warszawa 2012.

–, Złoto i popiół. Śledztwo archiwalne i interpretacyjne w sprawie wspomnienia paryskiego Leo Lipskiego, „Archiwum Emigracji” 2022, w tym numerze.

Sadzik P., Zdrobniałe jąkanie. Teologia afatyczna w „Piotrusiu” Leo Lipskiego, „Wielogłos” 2019.

[Stój! Przeczytaj!], https://polona.pl/item/stoj-przeczytaj-powiedz-znajomym-ze-ksiazke-skuteczne-i-nieszkodliwe-srodki,OTgwNzM0NjA/0/#info:metadata (dostęp: 30 września 2021).

Szepietowska E. M., Afazja a wielojęzyczność, [w:] Afazjologia. Organiczne zaburzenie mowy, red. Z. Tarkowski, Warszawa 2021.

Zając A., Poniedziałek – Ireny. Fantomowe Kresy Leo Lipskiego, „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5.

Archiwum Emigracji

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2023-01-19

Jak cytować

1.
HELLICH (OSIŃSKA), Olga. Choroba i archiwum. Medycyna w twórczości Leo Lipskiego. Archiwum Emigracji [online]. 19 styczeń 2023, s. 52–82. [udostępniono 27.3.2023]. DOI 10.12775/AE.2022.004.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

2022: Zeszyt 30

Dział

LEO LIPSKI – ARCHIWA, DYSFUNKCJE, JĘZYK

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 78
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

archiwum, afazja, zaburzenia mowy, choroba, medycyna, proteza, intertekstualność
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa