Zabójstwo króla Aleksandra I w świetle archiwalnych relacji prasowych
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2016.1.03Słowa kluczowe
Jugosławia Karadziordziewiczów, Jugosławia w okresie międzywojennym, Królestwo Jugosławii, król Aleksander I, zabójstwo króla Aleksandra I w 1934 r.Abstrakt
W artykule omówiono uwarunkowania, przyczyny, przebieg i wczesne konsekwencje morderstwa dokonanego na monarsze jugosłowiańskim w październiku 1934 r. w Marsylii. Skoncentrowano się również na opisie sytuacji wewnętrznej w Jugosławii po śmierci króla Aleksandra I, a także na przesłankach kształtowania się relacji pomiędzy Królestwem Karadziordziewiczów a środowiskiem międzynarodowym. Zabójstwo monarchy jugosłowiańskiego było dotąd omawianie w literaturze w sposób ogólny, podczas gdy szczegółowe okoliczności zbrodni dokonanej przez Włado Czernozemskiego świadczyły o licznych nieprawidłowościach i szerokiej intrydze zawiązanej wokół wizyty króla Aleksandra I we Francji.Bibliografia
Źródła
1. Materiały archiwalne
Архив Југославије у Београду
Централни пресбиро Председниства Министарског савета КЈ
Служебнe новине Краљевине Југославије
Збирка фотографија Дворa Краљевине Југославије
Збирка међународних уговора
2. Prasa
„Blic”, http://www.blic.rs
„Dziennik Poznański”, 1934
„Gazeta Lwowska”, 1934
„Głos Poranny. Dziennik polityczny, społeczny i literacki”, 1934
„Ilustrowana Republika”, 1934
„Ilustrowany Kuryer Codzienny”, 1934
„Kurier Poznański”, 1934
„Le Figaro”, 1934, http://www.lefigaro.fr
„Le Petit Parisien”, 1932, 1934
„Nowiny Codzienne”, 1934
„Nowy Kurier”, 1934
„Политика”, 1934
Inne
Batowski H., Między dwiema wojnami 1919–1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001.
Bennett Ch., Yugoslavia’s Bloody Collapse: Causes, Course and Consequences, New York 1995.
Benson L., Jugosławia. Historia w zarysie, Kraków 2011.
Ćirković S., The Serbs, Wiley‒Blackwell 2004.
Cox J. K., The History of Serbia, Greenwood 2002.
Djokić D., Elusive Compromise. A History of Interwar Yugoslavia, London 2007.
Essen A., Polska a Mała Ententa 1920–1934, Warszawa–Kraków 1992.
Felczak W., Wasilewski T., Historia Jugosławii, Wrocław 1985.
Garlicka A., Polska-Jugosławia 1934–1939. Z dziejów stosunków politycznych, Wrocław‒Warszawa‒Kraków‒Gdańsk 1977.
Gašparič J., SLS pod Kraljevo Diktaturo: Diktatura kralja Aleksandra in politika Slovenske ljudske stranke v letih 1929−1935, Ljubljana 2007.
Giza A., Idea jugoslawizmu w latach 1800–1918, Szczecin 1992.
Giza A., Narodziny i rozpad Jugosławii, Szczecin 1994.
Glenny M., The Balkans 1804–1999: Nationalism, War and the Great Powers, London 1999.
Goebbels J., Dzienniki, t. 1: 1923–1939, t. 2: 1939–1943, wstęp i opracowanie E.C. Król, Warszawa 2013.
Janjatović B., Politički teror u Hrvatskoj 1918–1935, Zagreb 2002.
Judah T., The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia, New Haven 2009.
Lampe J. R., Yugoslavia as History. Twice There was a Country, Cambridge 2000.
Meier V., Yugoslavia: A History of Its Demise, London 1999.
Meysztowicz J., Czas przeszły dokonany. Wspomnienia ze służby w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w latach 1932–1939, przedmowa H. Batowski, Kraków 1984.
Pavličević D., Historia Chorwacji, Poznań 2004.
Payne S. G., A History of Fascism 1914–1945, Wisconsin 1996.
Perica V., Balkan Idols: Religion and Nationalism in Yugoslav States, Oxford 2002.
Petranović B., Istorija Jugoslavije, knjiga 1, Beograd 1988.
Podhorodecki L., Jugosławia. Dzieje narodów, państw i rozpad federacji, Warszawa 2000.
Robertson R., Roudometof V., Nationalism, Globalization, and Orthodoxy: The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans, Greenwood 2001.
Singleton F., Twentieth–Century Yugoslavia, London 1976.
Stawowy-Kawka I., Historia Macedonii, Wrocław 2000.
The Royal Family of Serbia, www.royalfamily.org
Uniwersytet w Belgradzie, http://www.bg.ac.rs
V. MT., „Kralj Aleksandar imao tetovažu velikog orla”
Waldenberg M., Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 1992.
Walkiewicz W., Jugosławia, Warszawa 2009.
Внатрешна македонска револуционерна организација – Демократска партија за македонско национално единство, http://vmro-dpmne.org.mk
Ж. Петровска, „Атентатот во Марсеј”
Македонска нација, http://www.mn.mk
Михайлов, Иван. Избрани произведения, red. К. Андреев, София 1993.
Народно позориште у Београду, http://www.narodnopozoriste.rs
Тюлеков Д., Обречено родолюбие. ВМРО в Пиринско 1919–1934, Благоевград 2001.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 352
Liczba cytowań: 0