Listy Feliksa Wrotnowskiego do Eustachego Januszkiewicza z lat 1859–1868

Abstrakt

W publikowanych listach Wrotnowski porusza wiele tematów życia codziennego emigrantów. Z powodu pośpiechu, niemożności spotkania lub mijania się w przestrzeni ogromnego miasta, jakim był już wówczas Paryż, listy zastępują codzienne rozmowy. Współczesne wydarzenia polityczne, ruchy społeczne są pomijane przez Wrotnowskiego, nie ma też komentarzy do zdarzeń i zjawisk, które dzieją się poza środowiskiem emigracyjnym. W korespondencji dominuje problematyka wydawnicza, związane z nią udręki pracy terminowej oraz finanse. Nadawca opisuje swoje perypetie związane z opracowywaniem Żywota Adolfa, przygotowaniem kolejnej edycji prelekcji paryskich Adama Mickiewicza, próbami napisania podręcznika do nauki geografii dla Szkoły Batignolskiej oraz usiłowaniem zbycia matryc do druku, tzw. mapy Chrzanowskiego. Oprócz sięgania po tematy wydawnicze Wrotnowski podaje szczegóły ekonomiczne życia na uchodźstwie, często pochyla się nad swoim zdrowiem i niedolą, skrzętnie odnotowuje spotkania z rodakami, przywołuje cytaty z rozmów. Język, którym posługuje się Wrotnowski, to wyrazista polszczyzna, często ozdabiana łacińskimi wtrętami oraz kilkoma powiedzeniami białoruskimi. Styl Wrotnowskiego czerpie ze sztuki retorycznej, autor nie szczędzi Januszkiewiczowi apostrof, dla podkreślenia swej sytuacji stosuje pytania retoryczne, prowokacyjnie zawiesza zdania. Z jednej strony są to listy pisane w interesach, z drugiej, mimo wszystko, pozostają w konwencji zwierzeń i osobistych opowieści. Dwadzieścia jeden listów Feliksa Wrotnowskiego do Eustachego Januszkiewicza z lat 1859–1868 stanowi fragment archiwaliów, które z księgozbioru Popielów w Czaplach Wielkich koło Miechowa zostały przekazane 9 marca 1948 roku Bibliotece Jagiellońskiej jako depozyt za pośrednictwem Witolda Zachorowskiego.